علاوه بر موارد یاد شده در ماده هفت ساسانامه مصوب ۲۲/۸/۸۶ جامعه، اهداف به شرح زیر بیان شده است:
الف) سازماندهی روحانیت شیعه، رشد و اعتلاء آن
ب) تحکیم مبانی انقلاب اسلامی و دفاع همه جانبه از دستاوردهای آن و تقویت نظام جمهوری اسلامی
ج) حمایت همه جانبه از اندیشه فرهنگی سیاسی حضرت امام (ره) و اصل مترقی ولایت فقیه
د) گسترش فضایل اخلاقی در جامعه اسلامی
هـ) ارشاد اقشار مختلف مردم و گروه های فعال سیاسی، اجتماعی از طریق تبیین وظایف شرعی
و) نظارت بر عملکرد مسئولین نظام و نقد دلسوزانه آنان درجهت تحقق اصل «النصیحه لائمه المسلمین»
ز) ارتباط با روحانیت سایر مذاهب اسلامی و همکاری با کلیه مراکز اسلامی در جهت تحقق اهداف دینی
ح) تعامل مثبت و سازنده با ادیان الهی در جهت کاهش آلام جهانی و تحقق صلح
ط) تأسیس مؤسسات عام‌المنفعه
بهره دوم:
۲- سیاست‌های داخلی
جامعه روحانیت در حوزه سیاست‌های داخلی دیدگاه‌های و عملکردی مشخص دارد. در این قسمت مهم‌ترین نگرش‌های جامعه روحانیت پیرامون برخی از سیاست‌های داخلی مورد بررسی قرار می‌گیرد:
۱-۲- بخش سیاسی
خط مشی جامعه روحانیت مبارز در این زمینه بر اصول خدشه ناپذیر دفاع از انقلاب، اسلام، نظام جمهوری اسلامی، ولایت فقیه و مردم سالاری دینی و مانند آن استوار است که در جای جای مباحث پژوهش به نحو مقتضی بیان شده است، علاوه بر آن به برخی دیگر از سیاست‌ها به شرح زیر می‌پردازیم:
یک- روحانیت و تحزب
جامعه روحانیت مبارز خود را یک حزب سیاسی نمی‌داند. چون مقتضای حزب شدن، صرفاً تلاش برای کسب قدرت، گرایش خاص و تشکیلات حزبی و مانند آن است. با حزب شدن چه بسا به یک نظام بسته تبدیل شده و ویژگی مردمی بودن را از دست بدهد. با توجه به مشکلات و معایب احزاب به رغم ضرورت داشتن تشکیلات، جامعه روحانیت مبارز نمی‌خواهد با توجه به شأن و جایگاه روحانیت شیعه در کشور به یک حزب تبدیل شود. دبیر کل جامعه روحانیت مبارز آیت‌الله مهدی کنی در این باره می‌گوید:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

روحانیت پدر مردم است و نباید به گروه خاصی منحصر گردد. روحانیت بازوی رهبری و زیرمجموعه فقاهت و ولایت است و حزبی و صنفی نیست و مادامی که در این حوزه باشد، نیازی به مجوز وزارت کشور ندارد (روزنامه سلام، ۱/۱۲/۱۳۷۴: ۱۴).
گفتنی است همه اعضای جامعه روحانیت درباره ثبت این تشکل یا عدم آن در وزارت کشور هم نظر نیستند. چنانکه برخی از اعضای جامعه با اعتقاد به ضرورت تشکیلات حزبی حدود یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، حزب جمهوری اسلامی را تشکیل دادند، در حال حاضر نیز برخی موافق ثبت آن و کسب مجوز از وزارت کشورند. با توجه به عدم ثبت جامعه روحانیت، در حال حاضر این تشکل یک گروه بسیار ذی نفوذ در کشور محسوب می‌شود که بویژه در ایام انتخابات مانند قوی‌ترین احزاب سیاسی کارکرد سیاسی خود را نشان می‌دهد.
دو- نگرش به نظام حزبی مطلوب
جامعه روحانیت مبارز، فعالیت گروه‌ها و جریانات سیاسی را در صحنه سیاسی کشور طبق قانون اساسی حایز اهمیت می‌داند. اما در این عرصه توجه گروه ها و احزاب به سه معیار ثابت جامعه روحانیت که در حکم اهداف استراتژیک این تشکل به حساب می‌آید، لازم است:
۱- اسلامیت نظام
۲- اصل نظام و انقلاب
۳- ولایت فقیه
حساسیت در این معیارها سبب گردیده تا جامعه روحانیت از سوی برخی تشکل‌های غیرروحانی به ناحق متهم گردد. ازجمله سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران به دلیل اختلاف نظر شدید با جامعه روحانیت در این مورد، آن را در حکم دشمن استراتژیک خود در عرصه سیاست داخلی جمهوری اسلامی به حساب می‌آورد. «عصر ما» ارگان این سازمان کمتر از دو ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری دوره هفتم، با درج مقاله‌ای با عنوان «سرمایه‌داری سنتی،‌ چاه یا چاله» مدعی شد:
از نظر سیاست داخلی «سنتی ها» [جامعه روحانیت مبارز و تشکل‌های همسو با آن] انحصار طلب و مستبد، و مدرن‌ها، باز هستند. گرچه هیچ یک از این دو مشرب مطلوب ما نیست؛ ولی بر این باوریم که حداقل در سایه حکومت طیف مدرن تا حدودی امکان بیان آزاد آرا و عقاید، روشنگری، انتقاد و همچنین امید تغییر وضع موجود دارد، حال آن که در صورت حاکمیت استبداد چنین امکان و امیدی متصور نیست. الگوی حکومتی «سنتی‌ها» بیشتر با الگوی حکومت‌های عربستان و شیخ نشین‌ها (اقتصاد سرمایه داری، سیاست خارجی لیبرال و باز، فرهنگ بسته و متحجر و استبداد داخلی) تطابق دارد، حال آن که الگوی «مدرن‌ها» با الگوی ترکیه نزدیکی و همخوانی دارد. واضح است که الگوی دوم که در آن امکان حکومت مخالفان (حتی اسلام گرایان) ولو به طور موقت و صوری وجود دارد، به مراتب قابل قبول‌تر از الگوی عربستان است که در آن حتی حق حیات برای منتقدین و معترضین پذیرفته نیست( نشریه عصر ما، شماره۶، ۲۳/۱/۱۳۷۶).
از دیدگاه بعضی از اعضای جامعه روحانیت مبارز، نظام حزبی مطلوب در نظام حکومتی ولایت فقیه، بر خلاف نظام‌های حزبی متداول در کشورهای غربی، براساس انجام تکلیف شرعی و انتخاب افراد اصلح می‌باشد. به عنوان نمونه آیت‌الله موحدی کرمانی، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت تصریح می‌کند:
در اسلام انتخاب اصلح مطرح است، نه رقابت انتخاباتی به شیوه غربی، لذا این دعواها در قالب‌های مخصوص دمکراسی غربی است که از خدا و دین چیزی به مشامشان نرسیده است.
همچنین دبیر کل جامعه روحانیت اعتقاد خود را در ارتباط با مشارکت سیاسی این گونه اعلام می‌دارد:
تنها راه مشارکت سیاسی مردم، حضور در احزاب نیست. مردم با تماس با علما و بزرگان… در امور سیاسی مشارکت می‌کنند و انقلاب ما یک الگوی دیگری برای مشارکت دارد، همین که مردم در شبانه روز چند بار در مساجد برای عبادت حضور می‌یابند و با رهبران دینی خود ارتباط می‌گیرند و با آنها پیرامون مسایل سیاسی و اجتماعی رایزنی می‌کنند، غیر از علمای دینی با دیگر مؤمنین آگاه و معتقد [نیز] ارتباط دارند، این خود نوعی حضور سیاسی است. انقلاب از مساجد با هدایت علما و روحانیون شروع شد و استمرار آن هم به همین سبک و سیاق پیش رفت. این هم می‌تواند الگویی برای مشارکت سیاسی باشد؛ یعنی حضور در مساجد و ارتباط گرفتن مؤمنین با هم در امور مهم کشور، نوعی مشارکت سیاسی است.
سه- سیاست‌های انتخاباتی
جامعه روحانیت مبارز از ابتدای شکل‌گیری نظام مقدس جمهوری اسلامی تاکنون، علاوه بر مشارکت فعال در عرصه انتخابات، مردم را به شرکت در این اقدام جمعی و سرنوشت‌ساز تشویق نموده است. همچنین از طریق معرفی نامزدهای انتخاباتی و صدور بیانیه‌ها، حضور خود را در میدان رقابت انتخاباتی نشان داده است. این تشکل، در مواقع سرنوشت‌ساز انتخابات که برخی جایگاه‌های نظارتی نظیر شورای نگهبان و اعمال نظارت استصوابی از سوی آن توسط برخی گروه‌ها و تشکل‌های سیاسی داخل و خارج از نظام مورد هجوم تبلیغاتی قرار می‌گیرد، به شدت از شورای نگهبان دفاع می‌کند. این تشکل روحانی معتقد است که بدون اعمال نظارت دستگاه‌های صلاحیت بخش، انتخابات فاقد مشروعیت خواهد بود( سلیمی بنی؛ مظفری: ۱۴۱).
چهار - مجاری ارتباطی داخلی
جامعه روحانیت مبارز از جایگاه‌ها،‌ نهادها و مکان‌هایی به عنوان مجاری ارتباطی برای اعمال خواسته‌های خود مدد می‌جوید که برخی از مهم‌ترین آنها به قرار زیر هستند:
الف- تریبون‌های نماز جمعه، مساجد، ائمه جمعه و جماعات
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تریبون‌های نماز جمعه در شمار مراکز اطلاع رسانی مذهبی در آمدند و در طی سه دهه انقلاب، نقش به سزایی را در ارسال پیام‌های اساسی انقلاب و نظام جمهوری اسلامی به مردم ایفا کردند. امامان جمعه در هر هفته با ارائه تحلیل سیاسی از اوضاع داخلی و خارجی کشور نقش مهمی در آگاهی بخشی به مردم، دشمن‌شناسی و استمرار انقلاب‌اسلامی داشتند. در این میان نقش امامان جمعه تهران بسیار بارزتر است چرا که هم خطبه‌ها از رسانه سراسری پخش می‌شده و هم شخصیت‌های طراز اول جامعه روحانیت مبارز در آن به ایراد خطبه و اقامه نماز می‌پرداخته‌اند. همچنان که پیش از این نیز گذشت، جامعه روحانیت مبارز فعلاً در سایر استان‌ها و شهرستان‌های کشور شعبه‌ای ندارد، اما این تشکل روحانی دارای ارتباطات نزدیک و صمیمانه‌ای براساس همفکری و اشتراک مواضع با بیشتر امام جمعه‌های مراکز استان‌‌ها، شهرستان‌ها و شهرهای کشور است.
در حال حاضر با تصدی پست دبیری دبیرخانه ائمه جمعه و جماعات کشور از سوی حجه‌الاسلام والمسلمین سیدرضا تقوی، عضو شورای مرکزی این تشکل، کیفیت و سطح ارتباط با ائمه جمعه از سوی جامعه روحانیت در سطح بسیار مطلوبی قرار گرفته است. در شهرستان‌های استان تهران، امام جمعه هر شهرستان رابطه جامعه روحانیت با آن شهرستان می‌باشد و امامان جمعه شهرستان‌ها و استان‌های کشور در گذشته و حال با جامعه روحانیت همکاری نزدیکی داشته و دارند. به عنوان نمونه درجریان انتخابات ریاست جمهوری دوره هفتم، امام جمعه موقت ارومیه، در خطبه‌های نماز جمعه به نفع کاندیدای جامعه روحانیت این چنین گفت:
نظریه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز، ترسیم کننده خط صحیح انقلاب اسلامی و خط امام (ره) است(کاویان، ۱۳۷۸: ۱۵۱).
علاوه بر این، مرکز رسیدگی به امور مساجد که مسئولیت تمشیت امور و سازماندهی مساجد و روحانیان تهران بزرگ را عهده‌دار است، از ابتدای تأسیس تاکنون از سوی آیت‌الله مهدوی کنی و حجه‌الاسلام معزی دو عضو شورای مرکزی این تشکل روحانی اداره می‌شود، نیز به عنوان یکی از مراکز ارتباطی جامعه روحانیت به حساب می‌آید.
ب- بیانیه‌ها، اطلاعیه‌ها و بولتن‌ها
جامعه روحانیت مبارز فاقد ارگان رسمی می‌باشد، اما یک بولتن خبری با طبقه‌بندی محرمانه در هر ماه منتشر می‌کند. این بولتن در تیراژ نسبتاً قابل توجهی برای مدیران ارشد نظام، اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز، تشکل‌های همسو با آن و برخی هواداران دست اول آنها به صورت مستقیم ارسال می‌گردد.
هدف دست‌اندرکاران از انتشار این خبرنامه،‌اطلاع رسانی صحیح و به موقع، افشای جریانات، روشنری درباره آنها، تبیین مواضع و دیدگاه‌های جامعه روحانیت و اعضای آن، پاسخ به سؤالات، شبهه‌ها و نیز برقراری ارتباط مستقیم با برخی همسویان و همفکران می‌باشد. بولتن داخلی جامعه روحانیت حاوی اخبار مختلف داخلی و خارجی است که به طور رایگان برای افراد مورد نظر در پایان هر ماه ارسال می گردد. علاوه بر این، جامعه روحانیت مبارز با صدور بیانیه و اطلاعیه‌های رسمی در مناسبت‌های مختلف، علاوه بر طرح مطالبات و خواسته‌ها، مواضع خود را نسبت به رخدادها و حوادث سیاسی و مذهبی روز اعلام می‌دارد. این بیانیه‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
۱- یک دسته از این بیانیه‌ها برای یادآوری و گرامیداشت مناسبت‌هایی همانند سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، روز قدس، روز جمهوری اسلامی و … می‌باشد.
۲- دسته دوم بیانیه‌هایی هستند که به مناسبت‌های خاصی که پیش می‌آید، صادر می‌شوند و به طور اساسی و برجسته نقش ایفا می‌کنند. بیانیه‌های جامعه روحانیت در هنگام انتخابات از این قبیل است. مواضع و دیدگاه‌های جامعه روحانیت را باید از درون همین اعلامیه‌ها و بیانیه‌ها و استخراج کرد.
جامعه روحانیت برخلاف حزب جمهوری اسلامی، با وجود این که مؤسسان و گردانندگان آن مشترک بودند، فاقد کتاب مواضع و دیدگاه می‌باشد که همین امر یکی از نقایص تشکیلات جامعه روحانیت به حساب می‌آید(همان: ۱۵۱).
ج- صدا و سیما
صدای و سیمای جمهوری اسلامی به عنوان یک رسانه ملی در خدمت نظام جمهوری اسلامی می‌باشد. این رسانه ملی از جهت اطلاع رسانی و آگاهی بخشی موظف به ارائه خدمات به تمامی گروه‌ها و جریانات سیاسی قانونی است. بر این اساس صدا و سیما یکی از مجاری تبلیغات روحانیت همانند دیگر تشکل‌ها به منظور اعلام مواضع این تشکل روحانی است.
گفتی است که بهره‌مندی جامعه روحانیت و تشکل‌های همسو با آن، از صدا و سیما در جریان انتخابات ریاست جمهوری دوره هفتم حساسیت برخی را برانگیخت و این رسانه ملی را متهم به جانبداری از جریان منتسب به جامعه روحانیت کرد. به عنوان نمونه حجه‌الاسلام و المسلمین محمدی ری شهری دبیر کل «جمعیت دفاع از ارزشهای انقلاب اسلامی» که در مرداد ماه۱۳۷۵به طور رسمی نامزدی خود را در انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرده بود، تبلیغات صدا و سیما در زمینه انتخابات ریاست جمهوری را نامتعادل دانست و تعهد کرد:
اگر روند عملکرد صدا و سیما ادامه یابد، مساله انصراف خود را از نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری به صورت جدی بررسی خواهم کرد.
د- مجالس، مجامع و شوراهای سیاستگذاری و مشورتی
طی سه دهه انقلاب اسلامی تعدادی از اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز تشکل‌های همسو با آن، ریاست و عضویت مجلس خبرگان رهبری، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی امنیت ملی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، قوای سه گانه مجریه، مقننه و قضائیه را عهده‌دار بودند و به طور طبیعی آنها با بهره گرفتن از نفوذ خود در این جایگاه‌ها، از آنها به عنوان مجاری ارتباطی جامعه روحانیت استفده می‌کردند. برای پرهیز از تکرار، این مطلب به طور تفصیلی در ادامه تحقیق به آنها اشاره خواهد شد.
۲- ۲- بخش اقتصادی