فرضیه اول ما تأیید شد قسمت (۴-۱-۱) نشان داد همانگونه که تفاوت درصد مادیون و فرامادیون در ایران(۲۰.۷%) با مقدار متوسط جهانی(کشورهایی که در آنها پیمایشهای موسسه اینگلهارت انجام گرفته است) تفاوت ناچیزی را نشان میدهد (۰.۸%). ولی از متوسط کشورهای غربی (در تعریف اینگلهارت(۱۹۹۰،ص۱۰۶).) بسیار(۱۶.۷%) بیشتر است و جدول (۴-۸) نیز نشان داد که گویههای بیانکننده ارزشهای مادی و فرامادی در ایران نیز با یکدیگر همبستهاند و دو عامل مادی و فرامادی را تشکیل میدهند.
فرضیه دوم ما نیز تأیید میشود اما نه دقیقاً همان گرایشها و ارزشها، به معنی دیگر ارزشها و نگرشهایی را که اینگلهارت در کتاب خود به عنوان ارزشهای همبسته با سنخ ارزشی مادی/فرامادی معرفی میکند. در ایران به عنوان ارزشهای همبسته با این سنخ ارزشی به شمار نمیآیند ولی ارزشهای روبناییتر با این سنخ (مادی/ فرامادی) همبسته هستند و همبستگی آنها نیز در همان راستایی است که اینگلهارت بیان میکند. فرامادیدن نسبت به مادیدن از اندیشههای آزاداندیشانهتر و مسامحهنگرتری نسبت به خانواده و مذهب برخوردارند. شاید یکی از نگاه های انتقادی ما به نظریه اینگلهارت در همین قسمت باشد به این صورت که ارزشها و نگرشهای دیگری (نسبت به ارزشهای انتخاب شده توسطاینگلهارت) را به منظور نشان دادن تفاوتهای مادیون و فرامادیدن انتخاب کردهایم.
فرضیه سوم ما نیز تأیید میشود اما نه به صورت کامل. از ۴ مؤلفه سازنده امنیت سازنده که اینگلهارت بیان میدارد به علت محدودیتهای آماری همبستگی تنها یکی از آنها (تحمیلات خود شخص) با سنخهای ارزشی اثبات میشود.
درمورد فرضیه ۴ نتایج زیر حاصل شد.
درمورد سؤالات شبیه به سؤالات اینگلهارت (با تقریب بسیار) قسمتی از فرضیه ما در این قسمت(درصد مادیون دهه ۶۰ نسبت به دهه ۷۰ بیشتر است) تأیید میشود.
درمورد تغییرات زمینهای مؤثر بر ارزشهای مادی/فرامادی (که به دلیل محدودیت تنها تحمیلات مقایسه شد) فرضیه ما مبنی بر افزایش فرامادیدن در دهه ۶۰ تأیید شد. و این قسمت شاید کم تقریبترین تحلیل ما در مرحله تطبیق طولی باشد.
درمورد تغییرات نتایج شاخصسازی (تغییرات در ارزشهای جنسیتی و مذهبی و همچنین رضایت از زندگی) نتایج زیر بدست آمد.
در مورد تغییرات مذهبی فرضیه ما با شکست مواجه شد و قادر نبود تغییرات بسیار گسترده و غیرخطی این نگرشها را تبیین کند.
در مورد تغییرات نگرشی جنسیتی با اغماضهایی فرضیه ما اثبات میشود.(مقایسه میان دهه ۶۰ و ۷۰ و مادیتر بودن دهه ۶۰ نسبت به دهه ۷۰ تایید شد)
در مورد تطابق نظریه (آرزو - تطابق) اینگلهارت در مورد رضایت از زندگی طی ۳۰ سال گذشته نیز فرضیه ما با مقداری اغماض(به غیر از رضایت از سلامت) اثبات میشود.
فرضیه ۵ ما با اعتبار بسیار بالایی اثبات میشود به این صورت شهرهایی که درآمد ناخالص خانوار در آن شهرها بیشتر است درصد (فرامادیدن منهای مادیدن) بیشتری دارد.
۵-۲- پیشنهادات
به نظر نگارنده این پایاننامه تمام تلاشی بوده است که میتوان برای تطبیق نظریه اینگلهارت بر ارزشها و نگرشهای ایرانیان انجام داد. بنابراین در این زمینه هیچ پیشنهادی در چنته ندارد اما برای انجام پیمایشهای ملی به این دلیل که برای انجام آنها هزینه بسیاری صرف میشود چند مورد پیشنهاد میشود.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
یکی از مهمترین خصوصیات پیمایشهای ارزشسنجی در جهان تداوم و تکرار آنها است. متأسفانه هر تلاشی برای انجام پیمایشهای متوالی طی این ۳۰ سال با شکست روبرو شده است. در سال ۵۳ دکتر اسدی اظهار میدارد که این پیمایش شروع سری پیمایشهای افکارسنجی و ارزشسنجی در ایران است. در سال ۷۴ نیز دکتر محسنی چنین آرزویی را ابراز میکند. پیمایشهای انجام شده توسط دفتر طرحهای ملی وزارت ارشاد نیز پس از دو پیمایش سالهای ۷۹ و ۸۲ متوقف شد.
این تلاشهای مقطعی با همه ارزشهای خود به دلیل نداشتن تداوم، کارآریشان همیشه در سطح جداول تقاطعی میان سن و جنس و تحصیلات با ارزشها و نگرشها باقی میماند و توانایی انجام تحقیقات طولی را سلب میکند.
حال که انجام این پیمایشها در کشورمان مقطعی و موردی است چه بهتر است که مجریان و طراحان آنها از سؤالات مشابه پیمایشهای گذشته استفاده نمایند که تا حدی نقص اول جبران گردد.
تلاشهای بسیار نگارنده، برای بدست آوردن دادههای این پیمایشها تنها درمورد پیمایش سال ۷۹ به نتیجه رسید و آن هم به وسیله وبسایتی که اینگلهارت آن را اداره میکند. طبق تصویب شورای فرهنگ عمومی تنها جداول پیمایش سال ۸۲ قابل انتشار است و دستیابی محدود به دادههای این پیمایش تنها منحصر به سازمانها و به وسیله نامهنگاریهای بسیار و در انتها موافقت شورای فرهنگ عمومی است. نگارنده هیچگاه نتوانست دلیل این محدودیت را کشف کند.
پیشنهاد و یا در واقع اعتراض دیگر به مسئولان اجرایی این پیمایشها، در دسترس قرار دادن دادههای این پیمایشها برای عموم محققین است که بدون شک به بهتر انجام شدن این پیمایشها در آینده نیز منجر خواهد شد.
منابع و مآخذ
آزاد ارمکی، تقی و غیاثوند، احمد. ۱۳۸۳. جامعهشناسی تغییرات فرهنگی. چاپ اول.، تهران: نشر آن.
آشوری، داریوش. ۱۳۵۷. تعریفها و مفهوم فرهنگ . تهران: نشر اسناد فرهنگی آسیا
اسدی، علی. ۱۳۵۶. گرایشهای فرهنگی و نگرشهای اجتماعی در ایران: گزارشی از یک نظرخواهی ملی در سال ۱۳۵۳، تهران: پژوهشکده علوم ارتیاطی و توسعه ایران
اسمیت، فیلیپ. ۱۳۸۴. درآمدی بر نظریه فرهنگی. ترجمه حسن پویان.تهران: نشر دفتر پژوهشهای فرهنگی
اینگلهارت، رونالد. ۱۳۷۳. تحول فرهنگی درجوامع پیشرفته صنعتی. ترجمه: مریم وتر. تهران: نشر کویر
اینگلهارت، رونالد. ۱۳۷۷، نوسازی و پسانوسازی. نشریه ارغنون. شماره ۱۳، صص ۱-۳۴.
اینگلهارت، رونالد.۱۳۸۱. فرهنگ و دموکراسی. نشریه ارغنون.شماره ۲۰، صص ۹۳-۱۱۶.
ببی، ارل. ۱۹۳۸. روش های تحقیق در علوم اجتماعی (نظری - عملی) . مترجم: رضا فاضل تهران: نشرسازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها ( سمت)
بشیریه، حسین. ۱۳۷۹. نظریه های فرهنگ در قرن بیستم. تهران: نشر آینده پویان
بیکر، ترزل. ۱۳۷۷. نحوه انجام تحقیقات اجتماعی. مترجم: هوشنگ نایبی. تهران: نشر روش.
`پیرحسنلو، علی.(۱۳۸۱). فهم تحولات اینگلهارت. نشریه آفتاب. سال دوم، شماره بیستم، ص۵۲-۵۹)
چلپی، مسعود. ۱۳۷۵. جامعهشناسی نظم. تهران: نشر نی
چلپی، مسعود. ۱۳۸۳. چارچوب مفهومی: پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان.چاپ اول. تهران: نشر طرح های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
دواس، دی.ای . ۱۳۷۷. پیمایش در تحقیقات اجتماعی.چاپ اول. ترجمه: هوشنگ نایبی. تهران: نشر نی.
رفیعپور، فرامرز. ۱۳۷۷ توسعه و تضاد: کوشش درجهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی ایران. تهران: نشر شرکت سهامی انتشار
ریتزر، جورج. ۱۳۷۴. نظریه جامعه شناسی دردوران معاصر. ترجمه: محسن ثلاثی. تهران: چاپ علمی
سازگارا، پروین. ۱۳۷۷. نگاهی به جامعه شناسی باتاکیدبرفرهنگ. تهران: نشر نی
ساعی، علی. ۱۳۸۱. تحلیل آماری در علوم اجتماعی با نرم افزارSPSS for windows (درآمدی بر روش تحقیق اجتماعی). تهران: انتشارات کیانمهر
عبدی، عباس و گودرزی، محسن. ۱۳۷۸.تحولات فرهنگی در ایران. چاپ اول. تهران: نشر روش
قره باغی، علی اصغر. ۱۳۸۳. واژگان و اصطلاحات فرهنگی. تهران: نشر سورهمهر
کاترین، مارشال. ۱۳۷۷. روش تحقیق کیفی. ترجمه: علی پارسائیان و محمد اعرابی. تهران: نشر دفتر پژوهشهای فرهنگی
کاضمیپور، عبدالمحد. ۱۳۸۲. باورها و رفتارهای مذهبی در ایران. تهران: نشر طرح های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
کورتز، نورمنار. ۱۳۷۴. مقدمه ای بر آمار در علوم اجتماعی. مترجم: حبیب الله تیموری. تهران: نشر نی
کوش، دنی.۱۳۸۱. مفهوم فرهنگ در علوم اجتماعی. مترجم: فریدون وحیدا. تهران: نشر سروش
محسنی، منوچهر. ۱۳۷۹. بررسی، آگاهی ها، نگرشها و رفتارهای اجتماعی - فرهنگی در ایران. چاپ اول. تهران: نشر دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور
مسقطیان، بهمن. (۱۳۸۰). تغییرات فرهنگی در استان مازندران بر مبنی چارچوب نظری اینگلهارت پایان نامه تحصیلی کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
منفرد، محمدرضا.(۱۳۸۳). تغییرات ارزشها در سطح شهر تهران، آزمون نظریه اینگلهارت. ا پایاننامه تحصیلی.کارشناس ارشد.دانشگاه تهران.
نیکگهر، عبدالحسین. ۱۳۷۶. جامعهشناسی تالکوت پارسونز. چاپ اول. تهران: نشر پژمان
ورسلی، پیتر. ۱۳۷۸. نظم اجتماعی درنظریه های جامعه شناسی. مترجم: سعید معیدفر. تهران: نشر تبیان
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. دفتر طرح های ملی. ۱۳۸۱. یافته های پیمایش در ۲۸ مرکز استان کشور: ارزش ها و نگرش های ایرانیان. تهران: نشر طرح های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. دفتر طرح های ملی. ۱۳۸۲. یافته های پیمایش در ۲۸ مرکز استان کشور: ارزش ها و نگرش های ایرانیان: (موج دوم). تهران: نشر طرح های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. دفتر طرح های ملی. ۱۳۸۳. گسست و تدوام نسلی: گارگاه تحلیل یافته های پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان. تهران: نشر طرح های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
Inglehart.R, & Baker,W.(2000). Modernization, cultural,change, and
the persistence of traditional values :www.worldvaluessurvey.org
Moaddel, M & Azad, T(2004), The Worldviews of Islamic Publics: The Cases of Egypt, Iran, and Jordan . http://www.worldvaluessurvey.org