۲-۱-۱-۲-۵-۱. پارادایم هم­بستگی^[۱۲۵]
این رویکرد که در تقسیم ­بندی دامبروزیو و گرداین^[۱۲۶] تحت عنوان رویکرد فرانسوی^[۱۲۷] مطرح شده است(غفاری و تاج الدین: ۱۳۸۴)، که تأکید خود را بر هم­بستگی، انسجام و نظم اجتماعی قرار می­دهد و گسیختگی روابط اجتماعی بین فرد و جامعه را از این منظر می­نگرد. این رویکرد معتقد است یکپارچگی مبتنی بر انسجام ارگانیک و نظم اجتماعی محقق شده پیرامون ارزش­ها و هنجارهای مشترک، از طریق سازمان­های حدواسط و سیاست­های ائتلافی، انجام می گیرد(سازمان ملل،۲۰۰۷ به نقل از همان) و نظم اجتماعی به جای این که بر منافع طبقاتی، گروهی یا فردی بنا شود، به صورت خارجی، اخلاقی و هنجاری نمود می­یابد. در این میان مرزبندی­های اخلاقی یا فرهنگی بین گروه­ ها دسته بندی­های دوگانه­ای برای تنظیم جهان ایجاد می­ کند(سیلور، ۱۹۹۴) و همین دسته بندی­های دوگانه است که طرد را، ذاتی هم­بستگی ملی، نژادی، قومی، محلی و دیگر پیوندهای دیرپا و کهن یا فرهنگی می­سازد که حد و مرزهای گروهی را تعیین می کنند(سازمان ملل: ۲۰۰۷). در واقع مانند انحراف یا آنومی، طرد نیز پیوستگی اجتماعی را هم تهدید و هم تقویت می­ کند. نقطه مقابل طرد، ادغام^[۱۲۸] و فرایند الحاق^[۱۲۹] است. در مفهوم دورکیمی الحاق، به تشابه نسبت به فرهنگ مسلط اشاره می­ کند، اما اخیراً این اصطلاح توسط پست مدرنیست­ها مورد استفاده قرار گرفته با این مضمون که فرهنگ مسلط با فرهنگ اقلیت و نیز با فرهنگ معارض خودِ تعدیل گردیده و مبنای هبستگی اجتماعی را فراهم می آورد(سیلور، ۱۹۹۴). بنابراین بر طبق این رویکرد اساس طرد اجتماعی تفاوت و مغایرت ارزش ها و هنجارهای فرد و گروه­ ها از فرهنگ مسلط است. هنگامی که این تفاوت­ها در زمینه فرهنگ مسلط قابل اغماض نباشد مبنایی برای سلب صلاحیت اجتماعی افراد و گروه­ ها فراهم می ­آورد و روابط بین افراد و جوامعی که در آن زندگی می­ کنند را نقض و قطع می­نماید. ویژگی و امتیاز رویکرد فرانسوی در مورد طرد اجتماعی نقش محوری است که به پیوستگی، همبستگی و مسئولیت اجتماعی می­دهد. طرد اجتماعی نه تنها نشان­گر رفتار هر فرد است، بلکه ناتوانی دولت­ها را در تأمین هم­بستگی اجتماعی نیز نشان می­دهد(غفاری و تاج الدین: ۱۳۸۴). این الگو دولت جمهوری را تأیید و پشتیبانی می­ کند و با تجربه فرانسه، جایی که اندیشه طرد از آنجا منشأ گرفت، مرتبط می­ شود(سازمان ملل: ۲۰۰۷).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جمع­بندی پارادایم هم­بستگی و شناسایی منابع مطرودساز اجتماعی: این رویکرد اساس طرد اجتماعی را تفاوت و مغایرت ارزش­ها و هنجارهای فرد و گروه­ ها از فرهنگ مسلط می­داند. هنگامی این تفاوت­ها در زمینه فرهنگ مسلط قابل اغماض نباشد مبایی برای سلب صلاحیت اجتماعی افراد و گروه ها فراهم می ­آورد و روابط بین افراد و جوامعی که در آن زندگی می­ کنند را نقض و قطع می­نماید.
جدول شماره(۲-۱۸): جمع­بندی پارادایم هم­بستگی و شناسایی منابع مطرودساز اجتماعی

۲-۱-۱-۲-۵-۲. پارادایم تخصصی سازی^[۱۳۰]
این رویکرد که در تقسیم ­بندی دامبروزیو و گرداین تحت عنوان رویکرد آنگلوساکسون^[۱۳۱] مطرح است(غفاری، تاج الدین: ۱۳۸۴)، ریشه در فلسفه سیاسی آزادی خواهی^[۱۳۲] لاک و فایده گرایی^[۱۳۳] مریسون دارد(سیلور: ۱۹۹۴). پارادایم تخصصی­سازی با نگاهی ویژه به جامعه، ساختارهای اجتماعی، گروه ­های اجتماعی، مبنایی را برای تحلیل خود از طرد اجتماعی فراهم می ­آورد. بر طبق این رویکرد جامعه به عنوان مجموعه ­ای از افراد که دارای حقوق و وظایف هستند و به رقابت با یکدیگر می­پردازند دیده می­ شود. در یک جامعه مردم سالار با فرصت­های برابر برای همه، افراد در اندیشه کسب آنچه که مطلوب­شان می­باشد هستند. در نتیجه هیچ­کس مسئول موقعیت اجتماعی دیگران نیست( غفاری، تاج الدین: ۱۳۸۴). ساختارهای اجتماعی تخصص یافته، فضاهای جداگانه و رقابتی و نه لزوماً فضاهایی نابرابر را در برمی­گیرند که به تبادل و وابستگی متقابل بین آن­ها منجر می­ شود. گروه ­های اجتماعی به صورت داوطلبانه به وسیله اعضای­شان تشکیل می­شوند و اتحاد و پیوستگی های متغیر و متناوب بین آن­ها، تنوع منافع و خواسته­هایشان را منعکس می­نماید(سیلور: ۱۹۹۴) و پیوندهای اجتماعی به عنوان تماس­های داوطلبانه متقابل بین افراد مهم می شود( غفاری، تاج الدین: ۱۳۸۴). نظم اجتماعی در این رویکرد مانند نظم اقتصادی و سیاسی، از طریق شبکه ­های مبادلات داوطلبانه بین افراد مستقل ایجاد می­گردد؛ مبادلاتی که مبتنی بر منافع و انگیزه­ های شخصی افراد است( سازمان ملل: ۲۰۰۷). از این دید طرد اجتماعی نتیجه رفتارها و مبادلات فردی می­باشد. طرد اجتماعی از طریق ترجیحات فردی یا ساختارهای حاصل از همکاری و رقابت بین افراد، بازارها و انجمن­ها شکل می­گیرد. وقتی که مرزبندی­های گروهی، مانع مشارکت آزادانه فرد در تبادلات اجتماعی گردد، طرد اجتماعی به شکل تبعیض آمیز خود بروز می­ کند( همان: ۲۰۰۷). بر طبق این رویکرد، تخصص­گرایی در واقع آزادی­ها را حمایت می­ کند و می ­تواند مادامی که افراد مطرود حقی برای عبور کردن از موانع داشته باشند، مؤثر و کارآمد باشد. آزادی انتخاب فردی مبتنی بر ارزش­های شخصی و انگیزه­ های روان­شناختی گوناگون برای درگیر شدن در روابط اجتماعی باید منجر به پیوستگی­های متقاطع گروهی و مشارکت کردن صادقانه برای یکپارچگی جامعه گردد. به میزانی که مرزبندی­های گروهی از آزادی­های فردی برای مشارکت در مبادلات اجتماعی، ممانعت ایجاد می کند، طرد شکلی از «تبعیض» به خود می­گیرد(سیلور، ۱۹۹۴). علاوه بر شکل تبعیض آمیز طرد اجتماعی، رویکرد تخصص­گرایی معتقد است از آن جایی که افراد در بازار کار و گروه ­های اجتماعی تخصصی شده جایگاه متفاوتی دارند، طرد به صورت نتیجه­ای از تخصص­گرایی مطرح می شود؛ نتیجه­ای از تفکیک اجتماعی، دسته بندی اقتصادی کار و جدایی انجمن ها و محافل(همان: ۱۹۹۴). بنابراین در این رویکرد ممانعت از مشارکت آزادانه که عامل خارجی و تبعیض آمیز طرد محسوب می شود تنها جنبه طرد نیست، بلکه تفاوت­های افراد در مشارکت و انتخاب آن­ها نیز می ­تواند طرد اجتماعی را موجب گردد. رویکرد تخصص­گرایی اگر چه عاملیت طرد را صرفاً در فرد جای نمی­دهد و آن را در ساختارهای حاصل از همیاری و رقابت بازارهای اختصاصی، انجمن­ها و مانند آن نیز جای می­دهد، باز رویکردی فردگرایانه محسوب می شود(همان: ۱۹۹۴). مطابق با این رویکرد دو نوع طرد وجود دارد. یکی طرد تحمیلی بواسطه عدم قابلیت و شکست در فعالیت­های بازار و سایر عرصه ­های حیات جتماعی و دیگری طرد ارادی که فرد از روی اختیار با جامعه قطع رابطه می­نماید(غفاری، تاج الدین: ۱۳۸۴).
جمع­بندی رویکرد تخصصی­سازی و شناسایی منابع مطرودساز اجتماعی: طبق این رویکرد طرد به صورت نتیجه­ای از تخصص­گرایی است که زمانی پدید می ­آید که جامعه دچار تمایز ناکافی و ناپسند قلمروهای اجتماعی است و تنظیمات و مقررات نامناسبی برای یک عرصه معین به کار می­بندد یا موانعی را برای حرکت و مبادله آزاد در یک عرصه یا میان عرصه ­های مختلف اعمال می­ کند.