۱۷

۲۳/۰

۱۳/۳

یافته های موجود در جداول گزارش می کند که T بدست آمده با بهره گرفتن از آزمون مستقل در مرحله ی پس ازمون ۷۷/۲ و در نمرات افتراقی ۴۹/۳ می باشد که ازTجدول بزگتر می باشند و گروه سخنرانی در مقایسه با گروه کنترل در میانگین نمرات پس آزمون و افتراقی رشد داشته و به عبارتی در این گروه یادگیری مهارت خودآگاهی افزایش داشته است . در نتیجه فرضیه ی سوّم تحقیق ” آموزش به روش سخنرانی بر یادگیری مهارت خودآگاهی دانش آموزان تأثیر دار تأیید می گردد .
۱ – ۵ : خلاصه و جمع بندی
همانگونه که در فصل اول تحقیق اشاره شده است ، هدف ار انجام این پژوهش ، مقایسه اثربخشی روش های آموزشی سخنرانی و بحث گروهی بر یادگیری مهارت خودآگاهی دانش آموزان پسر دوره ی راهنمایی شهر تویسرکان سال تحصیلی ۸۹ – ۸۸ بوده است . لذا پس از جمع آوری پیشینه ی تحقیق و نمونه های مشابه برای رسیدن به این هدف ، نمونه ای مرکب از دانش آموزان راهنمایی در قالب : ۱۷ نفر جهت گروه آزمایشی روش آموزشی سخنرانی ، ۱۷ نفر جهت روش آموزشی بحث گروهی و ۱۷ نفر دیگر را جهت گروه کنترل انتخاب نمودیم . و سپس برنامه آموزش مهارت خودآگاهی را طی ۶ جلسه با روش های مورد نظر در دو کلاس با روش سخنرانی و بحث گروهی جداگانه اجرا کردیم و در جلسه ی هفتم از هر سه گروه ( دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل ) پس آزمون گرفتیم . در فصل چهارم برای آزمودن فرضیه ی اول مقایسه سه گروه با یکدیگر از آزمون های آماری تحلیل واریانس یک طرفه ، آزمون شفه و برای آزمون فرضیه ی دوّم و سوّم از آزمون آماری T گروه های مستقل استفاده کردیم .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

یافته های بدست آمده با پژوهش های قبلی ( از جمله نتایج تحقیقات ذکر شده در فصل دوم ) تا حدود زیادی همخوانی دارد . که در این فصل مواردی مورد بررسی واقع می شوند .
۲ – ۵ : بحث و نتیجه گیری
در این قسمت هر یک از فرضیات تحقیق بیان شده و سپس نتیجه بدست آمده مورد تفسیر قرار گرفته است و در پایان محدودیت هایی که محقق در انجام این تحقیق با آن روبرو شده ، بیان گردیده و پیشنهاداتی برای محققان بعدی ارائه شده است . یافته ها نشان دادکه : بین میزان اثربخشی آموزش به روش بحث گروهی و سخنرانی در یادگیری مهارت خودآگاهی تفاوت وجود دارد .بر اساس یافته های بدست آمده F محاسبه شده در پس آزمون ها ۸۹/۱۳ و در نمرات افتراقی ۵۸/۲۴ می باشد که بزرگتر از F جدول می باشد و این نتیجه نشان می دهد که بین میانگین گروه ها در سطح ۰۵/۰ تفاوت معناداری وجود دارد . همچنین براساس یافته های بدست آمده از طریق آزمون شفه بین گروه ها درسطح ۰۵/۰ تفاوت معناداری وجود دارد ، بدین ترتیب فرضیه ی اول مبنی بین مقایسه اثربخشی آموزش به روش های بحث گروهی وسخنرانی در یادگیری مهارت خودآگاهی تفاوت وجود دارد مورد تأیید قرار می گیرد به علاوه به نظر می رسد که با توجه به فعال بودن دانش آموزان در روش بحث گروهی ، یادگیری مهارت خودآگاهی توسط آنان بهتر صورت گرفته است ، در نتیجه آنان توانسته اند در آزمون پایانی نمرات بیشتری کسب کنند .
در واقع جلسات آموزشی به شیوه ی بحث گروهی افراد را در شرایطی قرار می دهد که ناگزیر از تداوم ارتباط و تعامل با یکدیگر باشند و ثانیاً در معرض معرفت ها ، دیدگاه ها و نگرش های متفاوت و احیاناً ناهمساز قرار گیرند . در نتیجه ، زمینه مقایسه های اجتماعی ، فهم پدیده ها و تأثیر و تأثر متقابل تسهیل خواهد شد . یافته های این پژوهش با پژوهش های قبلی همخوانی دارد که به قرار زیر می باشد :
مهرام ، مهرام وموسوی نصب ( ۱۳۸۷ ) در پژوهش نشان داد که یادگیری و یادداری در شیوه بحث گروهی نسبت به گروه سخنرانی عمیق تر و مؤثرتر می باشد .
کریمی ، توکل و علوی ( ۸۳ ) در پژوهشی نشان دادند که میزان یادگیری در دو گروه تدریس به شیوه ی سخنرانی و بحث گروهی افزایش معنی داری داشته اند و میزان یادداری در گروه بحث گروهی در مقایسه با گروه سخنرانی افزایش بیشتری داشته است .
رحمتی ( ۸۳ ) در پژوهشی نشان داد که آموزش به شیوه ی بحث گروهی توانسته بر باورهای غلط و غیر واقع بینانه دانش آموزان تأثیر بگذارد و آنها را تغییر بدهد .
مک کیجی و کولیک^[۴۳] روش سخنرانی و روش بحث گروهی را با ملاک های یادداری و تفکر سطح بالا و نیز ملاک ” نگرش و انگیزش ” با هم مقایسه کردند ، در ۷ مقایسه که با ملاک ” یادداری و تفکر سطح بالا ” انجام گرفت ، روش بحث گروهی در تمام موارد بهتر از روش سخنرانی بود و در ۹ مقایسه که با ملاک ” نگرش و انگیزش ” صورت گرفت ، روش بحث گروهی در ۷ مورد بهتر از روش سخنرانی ، در یک مورد مثل آن و در یک مورد ضعیف تر از آن گزارش شد . ( سیف ، ۱۳۷۹ ) .همانند پژوهش های ذکر شده هر دو روش در یادگیری دانش آموزان تأثیر داشته اند ، امّا در واقع می توان گفت در روش بحث گروهی از طریق مشارکت جدی تر فراگیران و بالا رفتن سطح درگیری آنان ، زمینه مناسب تری برای درک روابط اجزاء ( فهم مطلب ) صورت می پذیرد و این سبب خواهد شد که یادگیری پایدارتری برای آنان حاصل شود . در این خصوص آنان با بهره گیری بهتر از قدرت تعقل و داوری خود در این زمینه موضوعات مطرح شده می توانند دریافت عمیق تری از مطالب آموزشی داشته باشند ، لذا به نظر می رسد که تمام عوامل یادشده در خصوص تقویت میزان تأثیر این روش در مقایسه با روش سخنرانی دخالت داشته است .
بر اساس یافته های بدست آمده ی این پژوهش، اختلاف میانگین نمرات خودآگاهی دانش آموزان روش بحث گروهی و گروه کنترل در مرحله ی پس آزمون و نمرات افتراقی ۱۰و ۹۴/۹ بوده است که در سطح احتمال ۰۵/۰ بین آنها تفاوت معناداری وجود دارد . همچنین بر اساس نتایج بدست آمده ، T محاسبه شده در مراحل پس آزمون و افتراقی به ترتیب عبارت بود از ۶۴/۵ و۶۴/۷ که از T جدول بزرگتر می باشند و نشان می دهد فرضیه پژوهش مبنی بر ” آموزش به روش بحث گروهی بر یادگیری مهارت خودآگاهی دانش آموزان تأثیر دارد” تأیید می گردد .این یافته با یافته های قبلی که در زیر ذکر می گردد همخوانی دارد : مشکی ، مهدی و غفرانی پور ، فضل ا … و الهیاری ، عباسعلی در سال ۱۳۷۸ پس از آموزش به گروه آزمون و بررسی نتایج کارایی آموزش به روش بحث گروهی بر اساس مهارت مشکل گشایی بر ارتقاء خودپنداشت نوجوانان و پایداری اثر آن نیز به اثبات رسید .
آر، پریسیلین^[۴۴] ( ۱۹۹۶ ) نیز در پژوهش خود نشان داد که مبادله ی افکار و اطلاعات در خلال جلسات بحث گروهی ، شناخت اعضاء شرکت کننده را به طور قابل ملاحظه ای بهبود می بخشد . به این ترتیب ، نتایج حاصل از انجام پژوهش حاضر علاوه بر هماهنگی با چارچوب های نظری موجود ، از همراهی و حمایت پژوهش های تجربی گزارش شده نیز برخوردار است .
در توجیه یافته های این پژوهش می توان چنین استدلال کرد که در روش بحث گروهی معلم با پرسیدن سئوالات مختلف از موضوع مورد بحث ، ضمن دقت و توجه و تمرکز بیشتر بر روی موضوع به پردازش عمیق تر مطلب و ارتباط آن با پیش دانسته های شاگردان می پردازد ، که این کار موجب استحکام ساخت شناختی می گردد . آزوبل در رابطه با تأثیر ساخت شناختی معتقد است : اندیشه هایی که در رابطه با مطالب قبلاً آموخته شده یادگرفته شوند ، در مقایسه با مطالبی که به صورت پراکنده و بدون ارتباط با یکدیگر آموخته شده اند ، به مدت زیادتری نگه داری می شوند . ( آزوبل ۱۹۶۹ ، به نقل از یزدانی ، ۱۳۷۳ ) . بدین ترتیب ، نتیجه حاصله مؤید این حقیقت است که ضمن هماهنگی با پژوهش های دیگر در زمینه روش بحث گروهی ، روش مورد استفاده در این پژوهش ( روش بحث گروهی ) در یادگیری مهارت خودآگاهی دانش آموزان تأثیر مثبت داشته است . باز یافته های بدست آمده فرضیه ی ” آموزش به روش سخنرانی بر یادگیری مهارت خودآگاهی دانش آموزان تأثیر دارد ” را تأیید می کند. اختلاف میانگین نمرات پس آزمون و ونمرات افتراقی خودآگاهی دانش آموزان گروه روش سخنرانی و کنترل ۹۴/۴ و ۸۲/۴ بوده است . همچنین بر اساس یافته های بدست آمده در فصل چهارم ، T محاسبه شده در مراحل پس آزمون و افتراقی عبارت بود از ۷۷/۲ و ۴۹/۳ که از T جدول بزرگتر می باشند واین نتایج نشان می دهند که بین گروه سخنرانی و کنترل در سطح ۰۵/۰ تفاوت معنادار وجود دارد و فرضیه ی سوم پژوهش مبنی بر ” آموزش به روش سخنرانی بر مهارت خودآگاهی دانش آموزان تأثیر دارد ” تأیید می گردد. نتایج فوق الذکر با پژوهش های زیر همخوانی دارد : در تحقیقی که بوتهلو^[۴۵] و ادانل^[۴۶] ( ۲۰۰۱ ) انجام دادند ، به این نتیجه رسیدند که روش تدریس بحث گروهی از نوع گروه های کوچک می تواند به ایجاد محیط فعال یادگیری برای تمام دانشجویان ، در هر سطح از هوش یا توانایی ذهنی ، منجر شود . در این پژوهش مشخص شد که تدریس از نوع بحث گروهی که مستلزم مبادله ی دانش و اطلاعات به صورت دو طرفه است برای دانشجویان مفیدتر است ؛ گرچه در پژوهش مذکور تأکید شد که دانشجویان علی رغم مزایای تدریس از نوع بحث گروهی ، ترجیح می دهند تا تدریس به صورت سخنرانی فعال و توسط استاد متخصص و مسلط بر محتوای آموزشی صورت گیرد ( به نقل لیاقت دار و همکاران ، ۱۳۸۱ ) .
هزاوه ای ، تقدیسی ، محدث حکاک و حسن زاده ( ۱۳۸۳ ) در پژوهشی تحت عنوان ” تأثیر روش آموزشی سخنرانی ، بازی و ایفای نقش بر آگاهی و عملکرد دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی در مورد تغذیه دوران بلوغ ” نشان داند که نمره آگاهی بلافاصله بعد از آموزش در گروه سخنرانی و در گروه بازی و در گروه ایفای نقش نسبت به قبل از آموزش ، افزایش معنی داری داشته است . میزان آگاهی در دو گروه ایفای نقش و گروه بازی افزایش بیشتری نسبت به گروه سخنرانی داشته است . همچنین ماندگاری عملکرد در گروه ایفای نقش به طور معنی داری بیش از سخنرانی و بازی بود .
هروی کریموی ، جدیدمیلانی و رژه ( ۸۰ ) پژوهشی با هدف مقایسه ی تأثیر روش های آموزشی سخنرانی و تفحصّ گروهی بر میزان یادگیری دانشجویان پرستاری در درس بهداشت جامعه در دانشگاه شاهد سال ۸۱ – ۱۳۸۰ انجام دادند و نتایج نشان داد که میزان یادگیری در هر دو گروه تدریس به شیوه ی سخنرانی و تفحصّ گروهی افزایش معنی داری داشته اند ولی میزان یادگیری در گروه تفحصّ گروهی از گروه تدریس به شیوه ی سخنرانی به طور معنی داری بیشتر بوده است .
وارسته مقدم ( ۱۳۸۵ ) در پژوهشی با هدف بررسی مقایسه ای تأثیر دو روش آموزشی سخنرانی و بحث گروهی بر سطح یادگیری مراقبین بهداشتی در خصوص شناخت استرس های کودکان سن مدرسه منطقه ۶ شهر تهران پرداخت . جامعه ی آماری این پژوهش شامل ۴۰ مراقب بهداشتی شاغل در مدارس ابتدایی منطقه ی ۶ آموزش و پرورش شهر تهران بود که ۲۰ نفر به روش سخنرانی و ۲۰ نفر به روش بحث گروهی آموزش دیدند . نتایج تحقیق نشان داد که سطح یادگیری در مراقبین بهداشتی مدارس ابتدایی بعد از آموزش به روش بحث گروهی به طور چشمگیری مؤثرتر از آموزش به روش سخنرانی بود .
بدین ترتیب ، نتایج حاصله با پژوهش های دیگر هماهنگی داشته و نتیجه مؤید این حقیقت است که روش سخنرانی در یادگیری مهارت خودآگاهی دانش آموزان تأثیر مثبت داشته است . قابل ذکر است که با توجه به نتایج حاصله و پژوهش های دیگران ، روش سخنرانی به تنهایی برای آموزش مهارت های زندگی مناسب نیست و اثربخش بودن آن در این پژوهش شاید به دلیل استفاده از تکالیف منزل یعنی روش یادگیری از طریق تجربه باشد . در پایان یافته های این پژوهش در سطح احتمال ۵ ./ . مانند دیگر پژوهش ها قابل اطمینان است و این اطمینان به دلایل استفاده از طرح آزمایشی ، روش آموزش و استفاده از آزمون های دقیق تحلیل واریانس یک راهه وآزمون تعقیبی شفه و T مستقل می باشد .
۳ – ۵ : محدودیت ها
عدم آشنایی دانش آموزان با روش آموزش به شیوه ی بحث گروهی .
محدودیت های اداری از طرف سازمان آموزش و پرورش و مدرسه مربوطه که مشکلاتی را در اجرای طرح ایجاد می کرد .
کوچک بودن فضای کلاس ها برای اجرای بحث گروهی
وجود محدودیت هایی جهت استفاده از منابع خارجی
کمبود پژوهش و منابع علمی ، پیرامون موضوع مطرح شده در این تحقیق ( مهارت خودآگاهی )
نتایج به دست آمده از این پژوهش منحصر به مدارس پسر دوره ی راهنمایی شهرستان تویسرکان می باشد و از تعمیم نتایج به دست آمده به سایر دوره های تحصیلی باید احتیاط لازم را مدنظر قرار داد .
این روش برای کلاسهای پرجمعیت قابل اجرا نیست.
اگر بحث گروهی درست سازمان نیابد و افراد شرکت‌کننده نقش خود را به خوبی ایفا نکنند، نتیجه مفیدی عاید نخواهد شد.
روش اجرای آن بسیار مشکل است و به مهارت احتیاج دارد.
۴ – ۵ : پیشنهادات
مشاهدات مجری طرح از هر کدام از گروه ها و نیز وضعیت فعلی آموزش و پرورش کشور نشان می دهد که لازم است تا همه ی مدارس به سمت ایجاد کلاس بر اساس روش های آموزشی فعال از جمله بحث گروهی از نوع گروه های پنج نفره که قابل ارائه در کلاس های پر جمعیت نیز می باشد ، حرکت کنند . این کار می تواند باعث نهادینه شدن روش بحث گروهی و سایر روش های آموزشی فعال در میان دانش آموزان و معلمان گردد .
در پایان بر اساس نتایج پژوهش ، پیشنهادهایی ارائه می شود ، به امید آن که مورد بهره گیری مسئولان وزارت آموزش و پرورش قرار گیرد :
با بهره گرفتن از یافته های این پژوهش پیشنهاد می شود که آموزش با روش های فعال در مدارس صورت گیرد .
پیشنهاد می گردد اجرای روش های فعال تدریس از کلاس های دوران ابتدایی شروع گردد تا دانش آموزان مهارت های لازم را برای این گونه کلاس ها از ابتدا یاد بگیرند نه به صورت مقطعی .
شرایط و امکانات لازم برای اجرای روش های فعال در مدارس موجود باشد .
روش سخنرانی به تنهایی روش مناسبی نیست و باید آن را همزمان با روش های دیگر به کار برد .
موضوعی برای بحث گروهی مطرح شود که فراگیران درباره موضوع، اطلاعات لازم را داشته باشند یا بتوانند کسب کنند.
موضوع ، موردعلاقه مشترک شرکت کنندگان در بحث باشد.
موضوعهایی برای بحث گروهی مطرح شود که بتوان درباره آن نظرات مختلف و متفاوت ارائه داد.
پیش بینی فضای فیزیکی لازم در مدارس و رعایت نرم استاندارد کلاس ها از نظر تعداد دانش آموزان یک امر ضروری و واجب به نظر می آید .

منابع و مآخذ