نظام آموزش عالی کشورما نیز برای مواجهه با تنگناها و موانع نظام آموزش حضوری از قبیل ‌پاسخ‌گویی‌ به نیازهای آموزشی این جمعیت در حال رشد و محدودیت منابع مالی از یک سو و لزوم همگامی با پیشرفت‌های جهانی و ضرورت تحقق سواد اطلاعاتی از سوی دیگر، به دنبال به­ کارگیری یادگیری الکترونیکی است (ابراهیم زاده ،۲۰۰۷).

آموزش مجازی می ­تواند راه ­حل مناسبی برای رفع بسیاری از مشکلات آموزشی باشد. با بهره­ مندی از این نوع آموزش تعداد زیادی از علاقه­مندان به تحصیلات دانشگاهی که به دلایل مختلف از حضور در کلاس­های دانشگاهی سنتی محروم هستند یا آن­که سن آن­ها یا گرفتاری­های شغلی و محدودیت­ های دیگر مانع ادامه تحصیل آن­هاست، می ­تواند خلأ ناشی از این قبیل مشکلات را بدین طریق جبران نمایند و خارج از محدودیت­های زمانی و مکانی و بدون توجه به محل جغرافیایی خود فرصت­های یادگیری انعطاف­پذیری را در اختیار داشته باشند که به نوبه خود می ­تواند با نیازمندی­های جمعیت شاغل و توا­نمندی­ها و قابلیت ­های فردی دانشجویان انطباق بیشتری داشته باشد و باعث اعتماد­به­نفس بیشتر و یادگیری مستقل­تری در فراگیران شود(رضایی، ۱۳۸۰).

در ادامه روند توسعه یادگیری از راه دور و الکترونیکی، دانشگاه ­های مجازی نیز توسعه پیدا کرده و روز به روز بر تعداد آن­ها افزوده می­ شود. علاوه بر تأسیس دانشگاه ­های مجازی، برخی دانشگاه ­های سنتی نیز دوره ­های مجازی برگزار ‌می‌کنند و یا این که تبدیل به دانشگاه ­های مجازی می­شوند(سیراگوسا،۲۰۰۵، به نقل از سراجی و همکاران، ۱۳۸۷). در کشور ایران، از سال ۱۳۸۰ به بعد به­تدریج دانشگاه ­های حضوری مانند دانشگاه شیراز، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه علوم­پزشکی ایران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعتی­شریف، دانشگاه علوم­حدیث و غیره دوره­ ها یا رشته­ های مجازی راه ­اندازی کرده ­اند. این مؤسسات و مراکز آموزش عالی با سرعت بالا و با بهره گرفتن از امکانات و تجهیزات کمتر و محدودتری نسبت به مؤسسات سنتی آموزش عالی گسترش پیدا ‌می‌کنند. در حالی­که رشد کمی آن­ها روز به روز افزایش می­یابد اما غفلت از کیفیت آموزش و خدماتی که این مؤسسات ارائه می­ دهند به خاطر توجه به توسعه کمی آن­ها تهدیدی جدی برای حیات آن­ها به شمار می­رود و احتمال این می­رود که متقاضیان و متولیان آن­­ها با آموزش و خدمات با کیفیت پایین روبه­رو شوند. توسعه و بقای این دانشگاه­ها علاوه بر مسائل زیرساختی و بودجه به کیفیت برنامه­ ها و دوره ­های آن­ها بستگی دارد.

روی آوردن به آموزش‌های مجازی بدون تدوین خط مشی اصولی مانند پاگذاشتن در راهی پر پیچ و خم در شبی تاریک است .شکل نوین آموزش‌های مجازی و برداشته شدن مرزها و محدودیت های آموزشی،ضمن افزودن بر اشتیاق مدیران آموزشی برای استفاده از این روش نوین،بر نگرانیها نیز افزوده است.عواملی چون ساختارهای مختلف سامانه­های مدیریت فراگیران، اختلاف سلیقه در طراحی دروس الکترونیکی ،روش های متفاوت آزمون و ارزیابی،کاهش ارتباط فیزیکی بین معلم و فراگیر و نیز عدم توجه به حجم سرمایه گذاری و آمادگی نیروی ا­نسانی برای پیاده سازی آموزش‌های مجازی باعث شده که ضرورت مطالعه دقیق چالش‌های به کارگیری و توسعه سیاست‌گذاری آموزش‌های مجازی احساس شود (کاردان،فهیمی فر،۲۰۰۸).

یادگیری مشارکتی یکی از شیوه ­های مؤثر و کارامد در جهان است که با آثار آموزشی و پرورشی بسیار زیادی که دارد می ­تواند انگیزه لازم برای رشد علمی و اجتماعی یادگیرندگان را فراهم آورد و فراگیران را برای زندگی در وضعیت پیچیده و متغیر دنیای آینده آماده سازد. تلاش فزاینده و تعاملات سازنده مؤثر است و با ایجاد همبستگی مثبت و متقابل باعث افزایش خلاقیت، قدرت پردازش اطلاعات و تفکر سطح بالا در یادگیرندگان می­ شود.

دانشگاه علوم حدیث یکی از مراکزی است که برای اولین بار اقدام به برگزاری دوره ­های مجازی نموده است. این دانشگاه اقدام به تأسیس دانشکده­ای تحت عنوان ″دانشگاه مجازی علوم حدیث″ نموده است. با توجه به سابقه­ این دانشکده که از اولین مراکزی است که اقدام به برگزاری دوره ­های مجازی نموده است این دانشکده نیز مانند سایر مؤسسات نیازمند ارزیابی روش­های تدریس است تا از این طریق بتوان عملکرد آن را به صورت واضح پیش روی متولیان و مشتریان قرار داد تا نتیجه و بازده کار بر همه آن­ها آشکار شود.

۱-۴ اهداف پژوهش

۱-۴-۱ هدف اصلی پژوهش

تحلیل نحوه پرورش سطوح بالای یادگیری در محیط یادگیری الکترونیکی با تأکید بر کاربرد روش یادگیری مشارکتی

۱-۴-۲ اهداف فرعی پژوهش

• • تبیین کاربرد روش یادگیری مشارکتی به عنوان شیوه تدریس مؤثر در آموزش الکترونیکی برای پرورش مهارت یادگیری در سطح تجزیه وتحلیل

• • تبیین کاربرد روش یادگیری مشارکتی به عنوان شیوه تدریس مؤثر درآموزش الکترونیکی برای پرورش مهارت یادگیری در سطح ترکیب

• تبیین کاربرد روش یادگیری مشارکتی به عنوان شیوه تدریس مؤثر در آموزش الکترونیکی برای پرورش مهارت یادگیری در سطح قضاوت وارزشیابی

۱-۵ فرضیه ­های پژوهش

۱٫سطح توانمندی “تجزیه وتحلیل” دانشجویانی که به روش یادگیری مشارکتی آموزش دیده­اند با سایر دانشجویان تفاوت معنی داری دارد.

۲٫ سطح توانمندی “کاربرد” دانشجویانی که به روش یادگیری مشارکتی آموزش دیده­اند با سایر دانشجویان تفاوت معنی داری دارد.

۳٫سطح توانمندی “ارزشیابی و قضاوت” دانشجویانی که به روش یادگیری مشارکتی آموزش دیده­اند با سایر دانشجویان تفاوت معنی داری دارد.

۶-۱ مؤلفه‌ ­های پژوهش

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیر­های پژوهش

کاربستن ^[۱]

یادگیری در سطح کاربستن عبارت است از توانایی کاربرد اصول علمی، قضایا و دیگر مفاهیم انتزاعی(اندیشه­ های کلی، قواعد اجرایی، روش های کلی) در وضعیت و موقعیت مناسب و ویژه و عینی بدون اینکه هیچ­گونه راه­حلی ارائه شود. در حقیقت، بکاربستن فراتر از فهمیدن است. در این سطح وقتی به فراگیر مسئله تازه­ای داده می­ شود، او مفاهیم انتزاعی مناسب آن را به کار ‌می‌گیرد و مسئله را حل می­ کند، بی­آنکه لازم باشد به او گفته شود از کدام مطلب انتزاعی درست استفاده کند.

در پژوهش حاضر سطح توانمندی “بکاربستن ” در دانشجویان از طریق ارائه پاسخ ایشان به سؤالاتی مانند:

کتاب جامع چه کتابی است؟ کتابی را برگزینید و ویژگی­های کتاب جامع را در آن جستجو نمایید.

تحلیل^[۲]