کنترل کننده هوشمند مبتنی بر یادگیری عاطفی مغز [۱۲۸] نیز یکی دیگر از این طرحها میباشد. جزئیات این کنترل کننده و نحوه مدلسازی ریاضی آن در فصل ۵ بیان شده است. در این نوع کنترل کننده هوشمند، ارزیابی عملکرد کنترل کننده و همچنین تنظیم پارامترهای کنترل کننده (وزنها) بر اساس سیگنال پاداش میباشد. درگذشته هیجانات، عواطف و احساسات به عنوان یک عامل منفی در فرایند تصمیم گیریهای عاقلانه و منطقی مطرح بوده است. امروزه بسیاری از پژوهشگران معتقدند عواطف و احساسات نقش مثبتی در سیستمهای بیولوژیکی و طبیعی دارند. علاوه بر این، یادگیری عاطفی به دلیل سادگی، حجم بسیار اندک محاسبات و قدرت یادگیری سریع، عملکرد فوقالعادهای در سیستمهای تصمیم گیری و همچنین سیستمهای کنترل داشته است و از آن در حل بسیاری از مسائل مهندسی از قبیل پیش بینی [۱۲۹]، کنترل سیستمهای قدرت [۱۳۱-۱۳۰]، کاهش تلاش کنترلی [۱۳۲]، پایدارسازی [۱۳۳]، کنترل ماشین لباسشویی [۱۳۴] و بسیاری از مسائل دیگر [۱۳۷-۱۳۵] استفاده شده است.
تاکنون در هیچیک از کاربردهای آن به عنوان کنترل کننده سیستمهای غیر خطی، اثبات پایداری قوی و مبتنی بر لیاپانوف ارائه نشده است. دلیل آن نیز وجود قوانین تطبیق منحصر به فرد در این کنترل کننده است که با قوانین تطبیقی که معمولا از اثبات پایداری سیستمهای غیر خطی بدست میآیند، بسیار متفاوت میباشند. تنها در [۱۳۸]، یک اثبات پایداری مبتنی بر قضیه لیاپانوف برای کنترل دستهای بسیار خاص از سیستمهای خطی ارائه شده است. البته در [۱۳۸]، فقط به مسئله تنظیم توجه شده است. بنابراین، اثبات پایداری این کنترل کننده برای سیستمهای غیرخطی در حالت کلی ردگیری، یک مسئله حل نشده به نظر میرسد. در این پایان نامه، برای اولین بار به این موضوع پرداخته شده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۱-۲- اهداف مورد نظر
هدف این رساله، تخمین عدم قطعیت در کنترل مقاوم بازوهای رباتیک با بهره گرفتن از راهبرد کنترل ولتاژ میباشد. در دهههای اخیر، مطالعات فراوانی در زمینه تخمینگرهای فازی و عصبی انجام شده است. بنابراین، در این رساله به مطالعه سایر تخمینگرها میپردازیم. در سالهای اخیر، از توابع متعامد مانند چندجملهایهای لژاندر و سری فوریه در کنترل مقاوم سیستمهای رباتیک استفاده شده است. اما کنترل کننده های پیشنهاد شده مبتنی بر راهبرد کنترل گشتاور میباشند و پیچیدگیهای زیادی دارند. به عنوان مثال، در [۴۸-۴۲]، تمام درایههای ماتریسهای توصیفکننده مدل ریاضی ربات، با بهره گرفتن از سری فوریه تخمین زده شده است. در این رساله، شیوه جدید و سادهتری از کاربرد توابع متعامد در کنترل مقاوم بازوهای رباتیک مبتنی بر راهبرد کنترل ولتاژ ارائه خواهیم کرد. در کنترل کننده های پیشنهادی، عدم قطعیت مجتمع را تخمین خواهیم زد که شامل اغتشاش خارجی، دینامیکهای مدل نشده و عدم قطعیت پارامتری میباشد. عملکرد کنترل کننده های پیشنهادی را با سایر کنترل کننده های مبتنی بر ولتاژ مقایسه خواهیم نمود.
دوره تناوب اساسی سری فوریه یکی از پارامترهای مهم طراحی این تخمینگر میباشد. در [۴۸-۴۲]، این پارامتر با سعی و خطا تنظیم شده است. در این رساله، تمرکز بیشتری روی این پارامتر خواهیم داشت و معیاری برای تعیین آن ارائه خواهیم داد. در بسیاری از کاربردهای عملی، مسیرهای مطلوب، توابعی متناوب میباشند. بنابراین، در این رساله فرض میکنیم مسیر مطلوب توابعی متناوب هستند و نشان خواهیم داد که کوچکترین مضرب مشترک دوره تناوب مسیرهای مطلوب می تواند معیاری مناسب برای دوره تناوب اساسی سری فوریه تخمینگر عدم قطعیت باشد.
همچنین در این پایان نامه برای اولین بار یک اثبات پایداری مبتنی بر قضیه لیاپانوف برای کنترل سیستمهای غیر خطی با بهره گرفتن از کنترل کننده های عاطفی ارائه خواهیم نمود.
۱-۳- ساختار کلی رساله
فصلهای دیگر پایان نامه به صورت زیر تنظیم شده اند:
فصل دوم به مدلسازی سینماتیکی و دینامیکی ربات و بدست آوردن معادلات ریاضی آن اختصاص داده شده است. در این فصل ربات اسکارا مدلسازی میگردد.
در فصل سوم راهبرد کنترل ولتاژ را معرفی میکنیم و دلایل برتری آن را نسبت به کنترل گشتاور تشریح خواهیم نمود.
در فصل چهارم، عدم قطعیتها را با بهره گرفتن از سری فوریه تخمین خواهیم زد. قوانین تطبیق ضرایب سری فوریه را بدست میآوریم و پایداری سیستم کنترل را اثبات خواهیم نمود. سپس، دوره تناوب اساسی سری فوریه را تعیین میکنیم. همچنین، مقایسه ای بین عملکرد کنترل کننده پیشنهادی و یک کنترل کننده عصبی- فازی انجام خواهیم داد. علاوه بر این، قانون کنترل پیشنهادی را به صورت عملی پیادهسازی میکنیم.
فصل پنجم به کنترل مقاوم در فضای کار می پردازد. ابتدا یک روش کنترل مقاوم کلاسیک را مطرح میکنیم. همان طور که اشاره شد، در روش های مرسوم کنترل مقاوم، کران بالای عدم قطعیت که تابعی غیرخطی از حالات سیستم است، مورد نیاز است. در این فصل، عدم قطعیتها را با بهره گرفتن از چندجملهایهای لژاندر تخمین خواهیم زد. همچنین، مقایسه ای بین عملکرد کنترل کننده پیشنهادی و روش های مرسوم انجام خواهیم داد.
در فصل ششم، به تشریح یادگیری عاطفی مغز و همچنین کنترل مقاوم سیستمهای غیرخطی مرتبه اول با بهره گرفتن از کنترل کننده عاطفی خواهیم پرداخت. قانون کنترل پیشنهادی به صورت عملی پیاده سازی می شود.
فصل دوم
مروری بر مدلسازی ریاضی بازوهای ماهر مکانیکی
مدلسازی سینماتیکی
مدلسازی دینامیکی
مدل ریاضی بازوی اسکارا
۲-۱- مقدمه
در این فصل چگونگی بدست آوردن مدل ریاضی بازوهای ماهر مکانیکی را تشریح خواهیم کرد [۱]. مدلسازی ربات ها شامل دو بخش مدل سازی سینماتیکی و دینامیکی است. در مدل سازی سینماتیکی روابط مربوط به حرکت ربات را بدست میآوریم. به طور کلی می توان گفت منظور از سینماتیک بررسی حرکت بدون حضور نیرو است. در مدل سازی سینماتیکی تشکیل جدول دناویت هارتنبرگ مهمترین گام است. این الگوریتم روشی منظم برای انجام سینماتیک مستقیم ارائه می کند. در مدلسازی دینامیکی روابط انرژی جنبشی و پتانسیل ربات را بدست میآوریم. سپس با بهره گرفتن از روشهای مکانیک تحلیلی مدل دینامیکی ربات را بدست میآوریم. در پایان، مدل ریاضی ربات کروی ارائه شده است.
۲-۲- مدلسازی سینماتیکی
۲-۲-۱- سینماتیک مستقیم
مفاصل رباتها به دو نوع کشویی و لولایی تقسیم میشوند. مفصل لولایی ( که به اختصار با نمایش داده می شود) امکان چرخش نسبی بین دو رابط را فراهم می آورد. مفصل کشویی ( که با نماد نشان داده می شود) اجازه حرکت نسبی طولی بین دو رابط را میدهد. با توجه به چگونگی ترتیب مفاصل رباتها، پیکربندیهای مختلفی از آنها وجود دارد. پیکربندیهای متداول عبارتنداز: هنرمند، استوانهای، اسکارا، استنفورد و کروی. در پیکربندی هنرمند سه مفصل لولایی وجود دارد. در بازوی ماهر استوانهای اولین مفصل از نوع لولایی میباشد که اجازه چرخش حول پایه را فراهم می آورد و دو مفصل بعدی کشویی هستند. دیاگرام مفصلی این ربات در شکل ۲-۱ رسم شده است. دیاگرام مفصلی رباتهای اسکارا و کروی نیز به ترتیب در شکلهای ۲-۲ و ۲-۳ نشان داده شده اند. متغیرهای مفاصل در مفصل لولایی زاویه بین دو رابط و در مفاصل کشویی طول رابط میباشد.
شکل۲-۱ ربات هنرمند
شکل۲-۲ ربات اسکارا
شکل ۲-۳ دیاگرام مفصلی ربات کروی
دستورالعمل دناویت-هارتنبرگ روشی منظم و منسجم برای مدلسازی سینماتیکی انواع رباتها میباشد. آنالیز سینماتیک مستقیم (تعیین موقعیت و جهت مجری نهایی با بهره گرفتن از متغیرهای مفاصل) با بهره گرفتن از این دستورالعمل انجام می شود. برای انجام این کار ابتدا باید ماتریسهای تبدیل و دوران و بردار انتقال را معرفی کنیم.
ماتریس دوران: فرض کنید نمایش نقطه در دستگاه مختصات با محورهای باشد و نمایش همان نقطه در دستگاه مختصات با محورهای باشد. همان طور که در شکل ۲-۵ مشاهده می شود، مبدأ این دو دستگاه نقطه میباشد، اما محورهای آنها نسبت به هم دوران یافته است. با بهره گرفتن از ماتریس دوران و میتوانیم را بدست آوریم و بالعکس. به راحتی میتوان نشان داد [۱] که ( توصیف دستگاه در دستگاه ) به صورت زیر محاسبه می شود.
(۲-۱) |
بردارهای یکه دستگاههای مختصات میباشند که در هم ضرب نقطهای میشوند.
شکل ۲-۴ محورهای مختصات دوران یافته
همچنین روابط زیر به سادگی قابل اثبات میباشند [۱].
(۲-۲) |