• هزینه‏ های کنترل کیفیت

هزینه‏ های شکست
این نوع هزینه‏ های کیفیت شامل دو گروه هزینه‏ های شکست داخلی و هزینه‏ های شکست خارجی هست که هرکدام شامل زیرگروه‌هایی می‏باشند.
هزینه‏ های شکست داخلی
این هزینه‏ ها شامل ایرادهایی هستند که در مراحل مختلف پیش از تحویل کالا به مشتری بروز می‏کنند و بازرسان به روش‏های مختلف از قبیل بازرسی و آزمایش توسط کارکنان واحد کنترل کیفیت خود یا بازرسان خارجی به این عیوب پی می‌برد و در جهت حذف آن‌ها گام برمی‏دارد. زیرگروه‌های تشکیل‌دهنده‌ی این گروه عبارت‌اند از:

• هزینه‏ های دورریز و اسقاطی

• هزینه‏ های تعمیر و دوباره‏کاری محصولات تولیدی شرکت

• هزینه‏ های تحلیل شکست

• هزینه‏ های تعمیر و اصلاح اقلام معیوب دریافتی

• هزینه‏ های ناشی از نگهداری نامناسب مواد اولیه

• هزینه‏ های آزمایش مجدد اقلام اصلاح‌شده

• هزینه‏ های درجه‌بندی کیفیت محصولان زیر سطح قابل‌قبول

هزینه‏ های شکست خارجی
این گروه هزینه‏هایی را در برمی‌گیرد که پس از دریافت محصول توسط مشتری ایجاد می‌شوند و تا بیش از به‏کارگیری محصول توسط مشتری، مشخص و کشف نشده‏اند. عناصر این گروه از هزینه‏ ها عبارت‌اند از:

• هزینه‏ های ضمانت

• هزینه‏ های برگشت محصول توسط مشتری و شکایات مشتریان

• هزینه‏ های اصلاح محصولات در دست مشتریان

• هزینه‏ های حل مشکلات

• هزینه‏ های از دست دادن اعتبار

جوران در سال ۱۹۶۳ تعادل میان مجموع هزینه‏ های پیشگیری و ارزیابی از یک‌سو و مجموع هزینه‏ های شکست داخلی و خارجی را از سوی دیگر به‌صورت شفاهی بیان نمود. فرض اساسی در مدل او این است که سرمایه‌گذاری روی فعالیت‏های پیشگیرانه باعث کاهش در هزینه‏ های شکست خواهد شد. هدف اصلی در سیستم هزینه‏ی کیفیت، یافتن سطحی از کیفیت است که مجموع هزینه‏ های کیفیت را حداقل نماید. [۸]
این مدل توسط انجمن کنترل کیفیت آمریکا (۱۹۷۰,ASQC) و استاندارد بریتانیایی موردپذیرش گرفت و اغلب شرکت‏هایی که هزینه‏ی کیفیت را به کار می‌گیرند، این مدل را مورداستفاده قرار می‌دهند.
بیان کلاسیک اشاره‌ شده در بالا این نکته را در بردارد که یک سطح بهینه‏ای از کیفیت وجود دارد که هزینه‏ی ناشی از سطح کیفیتی بالاتر از آن، از منافع و سودهایی ناشی از آن بیشتر خواهد بود. البته این ایده نیز اغلب به چالش کشیده می‌شود. بحث دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که هیچ سطح اقتصادی از کیفیت وجود ندارد یعنی هر سرمایه‏گذاری روی پیشگیری همیشه می‌تواند توجیه اقتصادی داشته باشد و سطح بهینه از کیفیت در حقیقت سطح نقص صفر است. منابعی که به آن‌ها اشاره‌شده به دو دیدگاه از سطح اقتصادی کیفیت رسیده‌اند که در شکل (۵) نمایش داده‌شده است. شکل سمت چپ که دیدگاه کلاسیک هزینه‏ی کیفیت را مطرح می‌کند بر لزوم سطحی بهینه برای کل هزینه‏ های کیفیت تکیه دارد درحالی‌که شکل سمت راست یا همان دیدگاه مدرن به این نکته اشاره دارد که سطح کیفیتی یا نقص صفر، همان سطح بهینه‏ی هزینه‏ های کیفیت از دیدگاه اقتصادی خواهد بود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل ‏۳‑۱- سطح بهینه‏ای از کیفیت [۸]
در این پایان‏ نامه، از دیدگاه کلاسیک برای بیان هزینه‏ های کیفیت زنجیره‏ی تأمین پیشنهادی استفاده‌شده است. همچنین، هزینه‏ های شکست داخلی و خارجی با یکدیگر تلفیق‌شده و مجموع هزینه‏ های شکست را به‌طورکلی تشکیل می‏دهند؛ بنابراین، در این پایان‏ نامه، هزینه‏ های کیفیت تولیدکننده شامل سه دسته هزینه‏ های پیشگیری، بازرسی و شکست خواهد بود که به طریق کلاسیک با یکدیگر درتعاملند.
هزینه‏ی کیفیت تأمین‌کنندگان
یکی از کاربردهای موفقیت‌آمیز هزینه‏ی کیفیت، ارزیابی تأمین ‏کنندگان می‌باشد که برای سال‏های زیادی توسط یکی از تولیدکنندگان محصولات الکترونیکی مورداستفاده قرارگرفته است. اگرچه از منظر تئوری این سیستم بدون ایراد نیست، اما توانمندی و قابلیت کاربرد خود را در بهبود کیفیت تأمین ‏کنندگان به اثبات رسانده است و یک مثال برجسته از یک رویکرد علمی هست. درواقع، این شرکت از یک سیستم دوگانه ارزیابی تأمین ‏کنندگان استفاده می‏کند که یک بخش از این سیستم و تحلیل آن بسیار قدیمی بوده و منسوخ‌شده است، در اینجا موردبحث قرار نمی‏گیرد. بااین‌وجود، قسمت دوم این سیستم، عملکرد هزینه‏ی کیفیت تأمین ‏کنندگان را برای هرکدام از تأمین ‏کنندگان ارزیابی می‏کند که از این شاخص بر اساس فرمول زیر تبعیت می‌کند:
سیاست زنجیره‏ی تأمین پیشنهادی را در این پایان‏ نامه بر این اصل استوار است که هزینه‏ های ذیل را به‌عنوان هزینه‏ های کیفیت تأمین ‏کنندگان در نظر می‏گیرد:

• هزینه‏ی بازرسی مواد اولیه

• هزینه‏ی مستندسازی و ارجاع مواد خام معیوب

• هزینه‏ی بررسی شکایت از تأمین ‏کنندگان

هزینه‏ی بازرسی مواد اولیه شامل حقوق و دستمزد کارکنانی هست که به بازرسی و بررسی مواد اولیه می‏پردازند تا از ورود مواد خام معیوب به خط تولید جلوگیری نمایند. هزینه‏ی مستندسازی و ارجاع مواد خام معیوب شامل حقوق و دستمزد کارکنانی می‏باشد که پس از بازرسی مواد خام و تفکیک مواد خام سالم و معیوب به مستندسازی آن‌ها می‏پردازند و سپس مواد خام معیوب را به تأمین ‏کنندگان برمی‏گردانند که در اینجا زنجیره، هزینه‏ی حمل‌ونقل مواد خام به تأمین‏کننده را متحمل می‌شود. هزینه‏ی بررسی شکایت از تأمین ‏کنندگان زمانی رخ می‏دهد که تعدادی از کارکنان به شکایت از مواد خام معیوب دریافتی از تأمین ‏کنندگان می‏پردازد و هزینه‏ای برای پرداختن حقوق و دستمزد کارکنانی که اقدامات مربوط به شکایت را پیگیری می‏ نمایند، متحمل می‏شوند.
همه هزینه‏ های فوق با یکدیگر جمع شده و هزینه‏ی کیفیت تأمین ‏کنندگان را تشکیل می‏دهند. هزینه‏ی مواد خام خریداری‌شده نیز موردمحاسبه قرار می‏گیرند و سپس شاخص QCPI به دست می‌آید.
همان‌طور که قبلاً ذکر شد، این شاخص جهت ارزیابی تأمین ‏کنندگان مورداستفاده قرار می‌گیرد و برای همه تأمین‏کنندگانی که مواد خام را برای یک تولیدکننده عرضه می‏کنند، محاسبه می‏گردد. هرچقدر که مقدار این شاخص کمتر باشد، نشان‏دهنده‏ی عملکرد بهتر تأمین‏کننده و قرار گرفتن او در جایگاه بالاتر است زیرا عدد کم به‌دست‌آمده برای این شاخص بیانگر این مطلب است که میزان مواد خام معیوب ارسالی از تأمین‏کننده بسیار کم هست و همچنین تولیدکننده از مواد خامی که توسط تأمین‌کننده عرضه می‌شود راضی می‏باشد و درنتیجه هزینه شکایتی نیز پرداخت نمی‏شود.
در این پایان‏ نامه، از هزینه‏ های گفته‌شده در بالا، به‌عنوان هزینه‏ های کیفیت تأمین‌کنندگان استفاده‌شده است که در بخش توصیف مدل به‌طور کامل تشریح می‌گردد.
تکنیک نیل به مقصد
تکنیک نیل به مقصد، یکی از تکنیک‏های تصمیم‌گیری چندهدفه می‏باشد که اطلاعات ترجیحی تصمیم‌گیرنده قبل از حل مدل گرفته می‌شود. این روش، نیازمند آن است که تصمیم‌گیرنده بردار مقاصد ونیز بردار وزن وابسته به سطح دسترسی به این مقاصد را ارائه نماید. در این روش، جواب بهینه‏ی این تکنیک که همان جواب بهینه‏ی این تکنیک که همان جواب بهینه‏ی پارتویی مدل اصلی می‏باشد به‌شدت به بردار مقصد و بردار وزن داده‌شده توسط تصمیم‌گیرنده حساس می‏باشد.
فرض می‌شود که مدل اصلی دارای k تابع هدف ماکزیمم سازی می‏باشد، یعنی

معادله ‏۳‑۱