فلورید هیدروژن
آزمایش هایی توسط کاتز انجام شده است تا مشخص کند که تغییر در مقدار فلورید هیدروژن چقدر می تواند برروی جذبUF6 برروی جاذب تاثیر گذار باشد. فلورید هیدروژن با فلورید سدیم واکنش می دهد و تشکیل بی فلورید می دهد که جای هیچ ظرفیتی را برای UF6باقی نمیگذارد. اگر دمای عملیاتی بستر NaF بالای F 200 نگه داشته شود، بسته به غلظت فلورید هیدروژن می توان از تشکیل بیوفلوراید جلوگیری کرد. این روش عملیات هیچ مشکل خاصی را به وجود نمی آورد ولی مقدار کمی اورانیوم با توجه به فشار بالاتر تجزیه کمپلکس، از بستر عبور خواهد کرد. اگر فلورید هیدروژن در گاز خوراک از ۲۵ درصد مولی تجاوز نکند، ظرفیت تله گذاری هگزا فلورید اورانیوم جاذب های جامد، خیلی تحت تاثیر قرار نمی گیرد ولی در غلظت های بالاتر، قابلیت به دام انداختن ۶UF مخصوصا در NaF به شدت کاهش می یابد.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
گاز خوراک که شامل ۲۵ درصد HF و یک درصد مولی UF6 باشد می تواند به طور مناسب توسط آلومنیا یا فلورید سدیم در فشار اتمسفری به دام انداخته شود. در غیاب هگزا فلورید اورانیوم جاذب آلومنیا در غلظت ۲۵ در صد مولی فلورید هیدروژن خراب می شود.
مطالعه افت فشار
افت فشار در بستر جذب در فشار های کمتر از فشار اتمسفر اهمیت بسیار زیادی دارد. شولتز و همکارانش در سال ۱۹۸۱ با بهره گرفتن از گاز نیتروژن، افت فشار جاذب های آلومینا و فلورید سدیم را در دمای محیط و سرعت ظاهری متوسط بین ۵/۰ تا ۴ فوت بر ثانیه در فشار ۵/۰ تا ۷۵۰ torr، بین ۰۱/۰ تا ۳ torr/ft بدست آوردند. افت فشار آلومینا به دلیل سطح صاف و کروی آن بسیار کمتر از افت فشار فلورید سدیم می باشد. همچنین آزمایشات شولتز نشان داد که با کاهش فشار بستر، افت فشار بستر کاهش می یابد.
نمودار شکست و مدل سازی آن
در رابطه با نمودار شکست یک مدل جذب سطحی توسط استفان ارائه شده است. در این مدل که با فرض تقارن شعاعی، گرادیان دمایی قابل صرف نظر و ویژگی یکنواخت فیزیکی و شیمیایی دانه می باشد، مدل بستر ثابت و نمودارهای تغییرات غلظت با زمان و مکان ارائه شده است. علاوه بر این شولتز به ارائه نمودارهای مربوط به جاذب آلومینا و فلورید سدیم پرداخته است. براساس این بررسی ها کاهش سرعت ظاهری گاز ورودی به بستر باعث کاهش طول ناحیه انتقال جرم می گردد. برای کاهش سرعت ظاهری ورودی به بستر جذب نیاز به استفاده از بستر با قطر بالاتر می باشد.
فصل دوم:
کار های تجربی، روش ها و مواد
بخش اول: مقدمه
در فرایند جداسازی با کمک سانتریفیوژ هنگامی که گاز UF6 وارد سانتریفیوژ می شود ایزوتوپهای U-238 در اثر نیروی گریز از مرکز از ایزوتوپهای U-235 جدا می شوند. جریان خروجی از سانتریفیوژ که درصد بالاتری U-235 دارد محصول و جریان خروجی دیگر گاز تهی شده نامیده می شود. گاز UF6 پس از عبور از سانتریفیوژ و انجام فرایند غنی سازی، وارد تله سرد گردیده و در دمای پایین جامد شده و در آنجا جمع آوری می گردد.
گازهای سبک همراه UF6که بدلیل وجود نشتی های ریزی که در اتصالات وجود دارند وارد شده اند در تله سرد جامد نمی شوند و در آنجا باقی می مانند و با گذشت زمان میزان گازهای سبک افزایش می یابد. بعد از رسیدن فشار داخل تله سرد به مقدار مشخصی، شیر خروجی تله سرد را باز می کنند و گازهای جمع شده داخل تله به همراه میزان کمی گاز UF6 که مقدار آن برابر فشار بخار UF6 در دمای تله سرد می باشد از تله سرد خارج می شوند. گاز خروجی حاوی نیتروژن، اکسیژن UF6 و گاز سمی HF می باشد که از واکنش بخار آب موجود در هوا با UF6 بوجود آمده است. گاز UF6 و HF بسیار سمی و خورنده می باشند و باعث خوردگی پمپ های خلاء مورد استفاده در صنعت غنی سازی می گردد. همچنین روغن های مورد استفاده در این پمپ ها از نوع روغن فومبلین می باشد که بسیار گرانقیمت بوده و گاز UF6 با ناخالصی های موجود در روغن وارد واکنش شده و باعث کاهش کیفیت آن می شود. علاوه بر این خروج این گاز ها صدمات جبران ناپذیری را به محیط زیست وارد می کند. جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست و همچنین صدمه دیدن پمپ ها باید این مقادیر کم گاز های UF6 و HF موجود در گاز خروجی از تله سرد حذف شوند. بنابراین جریان گاز قبل از ورود به پمپ وارد تله های شیمیایی می شود تا در آنجا در اثر جذب سطحی، گازهای مورد نظر حذف گردند.
فرایند اصلی تله های شیمیایی جذب سطحی است. استعمال مختصر از فیلتر های کربن غیر فعال و نیز پودر ذغال در تصفیه خانه آب نیوجرسی، اولین کاربردهای صنعتی از این فرایند می باشد.
در صنعت غنی سازی یکی از مراحل فرآیندی در واحد انجماد سازی، جذب HF و UF6 غنی شده و تهی شده باقی مانده از واحد انجماد توسط جاذبهای شیمیایی میباشد. یکی از جاذب های پیشنهادی برای جذب UF6 در برج های جذب[۱۴] واحد جمع آوری، سدیم فلوراید می باشد. مهمترین مزیت سدیم فلوراید بر دیگر جاذب های مطرح شده قابلیت احیاء آن می باشد.
در بررسی های فرایند جذب سطحی، ایزوترم تعادلی با درنظر گرفتن جاذب، ماده جذب شونده و عملیات جذب اطلاعات مناسبی از عملیات جذب و تعادل جذب می دهد. بنابراین ایزوترم منحنی تعادلی جذب UF6 توسط جاذب سدیم فلوراید یکی از اطلاعات مهم و لازم برای طراحی برج های جذب است. به دلیل عدم وجود منحنی تعادلی جذب، در این تحقیق به صورت تجربی به تعیین منحنی تعادلی جذب UF6 روی جاذب سدیم فلوراید پرداخته شده است. داده های تعادلی در فشارهای کمتر از ۱۰۰ میلی بار مطلق (شرایط خلاء) اندازه گیری گردیده است. همچنین با بهره گرفتن از اطلاعات تجربی، نتایج بدست آمده با نتایج سایر مدلها از قبیل مدل فرندلیش و لانگمویر مقایسه شده است. در ادامه بعد از بدست آوردن نمودار ایزوترم جذب میزان جذب اشباع استخراج و سپس میزان احیاء در درصد های مختلف جذب اشباع گزارش می شود.
اثر ناپذیرسازى
با توجه به اینکه گاز UF6 ممکن است با ناخالصی های موجود در مخزن واکنش داده و ایجاد خطا در داده های آزمایش کند بعد از اتصال تجهیزات و انجام آزمایش نشتی هلیوم و استاتیک وقبل از انجام آزمایشات جذب باید فرایند پسیواسیون را انجام داد تا از خطای ناشی از جذب و یا واکنش گاز روی دیواره جلوگیری کرد و از بی اثر بودن گاز بر دیواره مطمئن شد. وقتی گاز UF6 در معرض دیوارهء تمیز ظرف قرار می گیرد با چربی هایی که در حین بستن تجهیزات روی سطح نشسته اند و همچنین با رطوبت موجود در هوا واکنش داده و تولیدHF و دیگر گازها می کند. بنابراین باید قبل از آزمایش جذب، گاز را در فشار معینی وارد ظرف کرد و به آن زمان داد تا با دیواره و چربی ها و غیره واکنش داده و آن را اشباع کند تا در مراحل بعدی آزمایش اثری روی ظرف نداشته باشد و داده های بدست آمده مختص واکنش جذب باشد. برای عملیات پسیواسیون مخزن را تا فشار های حدود ۰۱/۰ میلی بار خلاء کرده و گاز در فشار ۳۰ میلی بار وارد ظرف می شود و تا رسیدن به حالت تعادل فشاری به آن زمان داده می شود. نتایج بدست آمده نشان داد که با گذشت زمان فشار ظرف درحال افزایش است. همانگونه که ذکر شد این افزایش فشار بدلیل واکنش UF6 با چربی ها و روغن روی دیواره و همچنین رطوبت موجود در هوای وارد شده از طریق نشتی ها می باشد. با گذشت حدود ۳ ساعت از شروع پسیواسیون افزایش فشار تقریباً برابر با میزان نشتی می شود که این بیانگر اینست که گاز با دیواره و چربی ها به طور کامل واکنش داده و دیگر اثری روی آن ندارد. برای اطمینان گاز را تخلیه کرده و فرایند را این بار در فشار حدود ۴۰ میلی بار انجام می دهیم. این بار مشاهده شد که گاز هیچ اثر قابل ملاحظه ای روی ظرف نداشته و فقط نرخ نشتی باعث افزایش فشار می شود.
آزمایش جذب استاتیک
هدف اصلی در این پروژه واجذب UF6 از روی نانو جاذب سدیم فلورید است ولی برای درک ماهیت این جاذب و بدست آوردن میزان جذب اشباع آن می بایست آزمایش جذب سطحی به طور کامل انجام ونتایج گزارش گردد. بنابراین مهمترین پارامتر برای بررسی یک جاذب و مقایسه آن با سایر جاذب ها، بدست آوردن ایزوترم تعادلی آن جاذب می باشد. ایزوترم تعادلی داده های تعادلی مربوط به یک جاذب را در فشار های مختلف و در یک دمای ثابت نشان می دهد. با داشتن ایزوترم جذب، گرمای جذب و نرخ جذب برای جاذب های مختلف بدست می آید. برای یافتن ایزوترم جذب، گاز و جاذب در یک محیط بسته قرار داده می شوند. در این حالت حداکثر مقدار جذب برای جاذب در فشار اولیه و دمای معین در زمان رسیدن به تعادل اتفاق می افتد.
قبل از شروع بررسی پارامتر های دینامیکی جذب سطحی، شناخت جاذب های مختلف ضروری است. در در این پروژه برای یافتن ایزوترم تعادلی جاذب های مختلف از روش جذب در ظرف ناپیوسته استفاده می شود. با توجه به اینکه فشار تله های شیمیایی در کارخانه غنی سازی پایین تر از ۶۰ میلی بار می باشند، ایزوترم جذب در این محدوده ی فشار بدست آمده است.
پیش از انجام آزمایشات، رفتار گاز UF6 و گاز نیتروژن مورد بررسی قرار میگیرد. شکل ۲-۱ سیستم مورد استفاده جهت انجام آزمایشات را نشان می دهد.
نمودار ۲‑۱سامانه مورد استفاده جهت انجام آزمایشات جذب و دفع استاتیکی
سیستم جذب شامل تانک بافر جهت تنظیم فشار سامانه و همچنین ذخیرهء مقدار گاز مورد نیاز برای جذب، ظرف جذب جهت نگهداری سدیم فلوراید، کپسول گاز نیتروژن جهت شستشوی سیستم قبل و بعد از انجام آزمایشات،Hoke Tube حاوی UF6 جامد، دو عدد فشارسنج ۱۰ و ۱۰۰ میلی باری ALCATEL جهت نمایش فشار سامانه، المنت حرارتی از نوع تسمه ای سرامیکی جهت گرم کردن ستون جاذب، کنترلر دما از نوع Fintek، سنسور دما SomWon برای تنظیم دمای سامانه و همچنین بررسی تغییرات دما در حین آزمایش، پمپ خلاء Leyboldبرای خلاء سازی مجموعه قبل و بعد از آزمایشات و شیرهای توپی (Ball Valve) جهت کنترل ورود و خروج گاز می باشد. لوله ها و اتصالات از جنس استیل ضد زنگ انتخاب گردیدند تا در مقابل گاز UF6 مقاومت داشته باشند. به دلیل اینکه استیل ضد زنگ در دمای بالای ۲۰۰ درجه سانتی گراد در برابر UF6 خوردگی فوق العاده زیادی دارد، جنس ستون جاذب از آلیاژ Monel استفاده شده است اورانیوم استفاده شده جهت آزمایشات به صورت UF6 جامد بوده و دارای غنای کمتر از ۷/۰ درصد (Tail) می باشد. داده های فشارسنج به صورت مستقیم توسط دستگاه Data Recorder ثبت می شود. آزمایشات با مجوز آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) انجام گرفته است.
سامانه به گونه ای نصب شده است که ابتدا بتوان فشار را تنظیم کرد و بعد از ایجاد حالت پایدار دما و فشار، عملیات جذب گاز را انجام داد. حجم ظرف بافر تانک و اتصالات در قسمت بین شیر توپی ۱ (B.V.1) و شیر توپی ۲ (۲B.V.) و شیر توپی ۳ (۳B.V.) برابر ۱۲٫۰۱۵ لیتر و حجم ظرف جذب برابر ۰٫۵۰۵ لیتر می باشد.
جهت بدست آوردن نمودار ایزوترم های تعادلی برای یک جاذب معین، حداقل ۵ آزمایش در دمای مورد نظر انجام می گیرد تا با برازش آنها بتوان تقریب خوبی از داده تعادلی آن جاذب در دمای مورد نظر بدست آورد. با توجه به اینکه محدوده ی فشاری که مجموعه غنی سازی کار می کند نزدیک به خلاء مطلق می باشد و با توجه به دقت فشار سنج ها، آزمایشات در فشارهای۱۴٫۰۳، ۲۱٫۶۲ ، ۲۸٫۷۰ ، ۴۰٫۹۶ و ۵۳٫۶۸ میلی بار انجام گردید و معادلات ایزوترم با توجه به نتایج بدست آمده مشخص شد. برای بدست آوردن جرم مناسب جهت انجام آزمایش چندین آزمایش با جرم های مختلف انجام گردید و با توجه به حجم سیستم، دقت وسایل و همچنین فشارهای مورد نظر، جرم جاذب حدود ۵ گرم انتخاب شد تا داده های بهتر و با خطای کمتری بدست آید. جرم بیشتر و یا کمتر جاذب باعث ایجاد خطای بیشتری در محاسبات درصد جذب میگردد.
قبل از انجام آزمایش باید از میزان نشتی سیستم اطمینان حاصل کرد. جهت این کار می توان از دو روش آزمایش استاتیک و یا آزمایش هلیوم استفاده کرد. در آزمایش استاتیک سیستم تا فشار های حدود ۲/۰ میلی بار خلاء شده و سپس شیرهای ورودی و خروجی سیستم بسته می شوند و تغییرات فشار با زمان بررسی می گردد. بر طبق استاندارد نشتی اگر نرخ نشتی برای سیستم کمتر از mbar.L/sec ۴-۱۰ باشد سیستم از لحاظ نشتی تایید میباشد. در آزمایش هلیوم با کمک دستگاه Helium Leak Test Detector سیستم را خلاء کرده و پس از آماده شدن، دستگاه را فعال و با استفاده نازل کپسول هلیوم، گاز هلیوم با خلوص ۹۹/۹۹ درصد را در اطراف اتصالات موجود در سیستم تزریق می کنیم. در صورت وجود نشتی در هر یک از اتصالات گاز هلیوم وارد سیستم شده و نمایشگر دستگاه به سرعت میزان نشتی آن اتصال را نشان میدهد. بر طبق استاندارد در آزمایش هلیوم باید نرخ نشتی کمتر از mbar.L/sec ۷-۱۰ باشد.
یکی دیگر از داده هایی که قبل از آزمایش مورد نیاز است محاسبه میزان تغییرات فشار در اثر باز کردن B.V.3 میباشد. برای این کار ابتدا سیستم توسط گاز UF6 به فشارهایی که برای آزمایش استفاده می شود رسانده شده و سپس شیر B.V.3 باز می شود. فشار نشان داده شده توسط فشار سنج، فشار اولیه هر آزمایش را نشان میدهد. تفاضل این فشار با فشار نهایی سیستم در هر آزمایش جذب برابر تغییر فشار ناشی از جذب که می توان از آن جهت محاسبه درصد جذب کربن استفاده کرد. تصاویر مربوط به تجهیزات و لوازم set up آزمایشگاه جذب در پیوست نشان داده شده اند.
نتایج تجربی
پس از انتخاب متغیر های اولیه ی سیستم، حدود ۵ گرم جاذب درون ظرف جذب قرار داده می شود. با توجه به اینکه جاذب از قبل در معرض هوا قرار داشته است و ممکن است برخی مواد موجود در هوا را جذب کرده باشد که باعث ایجاد خطا در آزمایش می شود، کل سیستم تا فشار حدود ۱/۰ میلی بار مطلق به مدت ۵ ساعت خلاء گردیده تا موادی که احتمالا قبل از آزمایش توسط جاذب جذب شده اند واجذب گردیده و از سیستم خارج گردند و جاذب جهت آزمایش آماده گردد.(شایان ذکر است که این زمان در ۱۰ ساعت نیز آزمایش گردید که نتایج تفاوتی نداشت.)پس از ایجاد خلاء مورد نیاز، شیر B.V.2 بسته می شود و نرخ نشتی محاسبه میگردد. نرخ نشتی استاتیک ۵-۱۰×۳ میلی بار لیتر بر ثانیه و نرخ نشتی هلیوم ۸-۱۰×۴ میلی بار لیتر بر ثانیه بدست آمد. شیر B.V.1 و میکرو ولو باز شده تا فشار س توسط گاز UF6 به میزان ۱۴٫۰۳میلی بار افزایش یابد. پس از ایجاد تعادل فشاری، شیر ظرف جذب (B.V.3) را باز کرده و تغییرات فشار با زمان ثبت می شود. در اینجا تغییرات فشار ناشی از تغییر حجم سیستم باید مشخص گردیده و در محاسبات مربوط به میزان جذب لحاظ گردد. بعد از ایجاد حالت تعادل و ثابت ماندن فشار، زمان تعادل و فشار نهایی که همان فشار تعادلی می باشد یادداشت می گردد. جهت تخلیه سیستم بهترین راه خارج کردن گاز UF6 جامد کردن (Trap) گاز می باشد. بدین منظور با سرد کردن ظرف حاوی UF6 ( خوراک) توسط نیتروژن مایع در دمای حدود ۱۹۰- درجه سانتی گراد، گاز موجود در سامانه TRAP گردید.ابتدا ظرف تله سرد که یک ظرف به طول حدود ۲۰ سانتی متر است را سرد کرده و سپس شیر B.V.4 باز می شود تا گاز UF6 ترپ شود. بعد از ترپ شدن کامل گاز، شیر B.V.4 بسته شده و Leak Valve باز می شود و سیستم توسط گاز نیتروژن شستشو داده شده و توسط پمپ به سمت تله شیمیایی کوچکی که جهت جذب مقدار UF6 باقیمانده درسیستم روی پمپ تعبیه شده به طور کامل تخلیه می گردد. برای فشار های بالاتر نیز به همین روش انجام می گردد.
بخش دوم: تغییرات فشار گاز UF6 نسبت به زمان در هنگام جذب
در این بخش از تحقیق همانطور که گفته شد میزان ۵ گرم از سدیم فلورید به عنوان جاذب انتخاب و گاز UF6 با فشار های اولیه مختلف در معرض آن قرار می گیرد.
فشارهای اولیه به ترتیب ۱۴٫۰۳، ۲۱٫۶۲ ، ۲۸٫۷۰ ، ۴۰٫۹۶ و ۵۳٫۶۸ انتخاب و با رسم نمودارهای تغییرات فشار بر حسب زمان می توان فشار تعادلی را بدست آورد. با بهره گرفتن از این فشار های تعادلی می توان نمودار ایزوترم جذب UF6 بر روی سدیم فلورید را رسم و از روی آن جذب اشباع را بدست آورد.
در جدول ۲-۱ داده های بدست آمده ار آزمایش جذب استاتیک گزارش شده است.
جدول ۲‑۱داده های جذب در فشار های اولیه مختلف
در نمودارهای ۲-۲ تا ۲-۶ تغییرات فشار بر حسب زمان در فشار های اولیه مختلف نشان داده شده است.
نمودار ۲‑۲) تغییرات فشار برحسب زمان در فشار اولیه ۱۴٫۰۳
نمودار ۲‑۳) تغییرات فشار برحسب زمان در فشار اولیه ۲۱٫۶۲
نمودار ۲‑۴) تغییرات فشار برحسب زمان در فشار اولیه ۲۸٫۷۰
نمودار ۲‑۵) تغییرات فشار برحسب زمان در فشار اولیه ۴۰٫۹۶
نمودار ۲‑۶) تغییرات فشار برحسب زمان در فشار اولیه ۵۳٫۶۸
در نمودار ۲-۷ تغییرات فشار بر حسب زمان در فشار های اولیه مختلف بطور یکجا نشان داده شده است با این نمودار می توان روند کاهش فشار با زمان را در فشارهای اولیه مختلف با یکدیگر مقایسه کرد.
نمودار ۲‑۷) تغییرات فشار بر حسب زمان در فشارهای اولیه مختلف
در نمودار های ۲-۸ و۲-۹ تغییرات درصد جذب و میزان گرم جذب شده به گرم جاذب در فشارهای اولیه متفاوت نشان داده شده است.
نمودار ۲‑۸) تغییرات درصد جذب بر حسب فشار اولیه
نمودار ۲‑۹) تغییرات گرم جذب شده به گرم جاذب بر حسب فشار اولیه
-
- منحنی تغییرات فشار گاز UF6 نسبت به زمان برای سدیم فلوراید نشان می دهد که فشار اولیه جذب شونده روی مقدار جذب و همچنین زمان تعادلی تاثیر می گذارد. افزایش فشار گاز در حالت کلی مقدار جذب را افزایش میدهد زیرا افزایش فشار باعث افزایش غلظت جذب شونده در فاز گاز می شود که این عامل باعث می شود مولکول های بیشتری از جذب شونده بتوانند وارد حفره های جاذب گردند و همچنین امکان نفوذ جذب شونده به داخل حفرات ریز نیز ممکن می گردد در نتیجه مقدار جذب تعادلی افزایش می یابد.
-
- افزایش مقدار جذب با افزایش فشار تا رسیدن به مقدار نهایی جذب ادامه دارد ولی دامنه تغییرات مقدار جذب در فشارهای بالا بدلیل نزدیک شدن به مقدار جذب نهایی بسیار کم می شود که این نکته در نتایج به دست آمده از آزمایش به خوبی نشان داده شده است. البته مقدار جذب به شرایط آزمایش و ویژگی های جاذب نیز بستگی دارد.
-
- یکی از عوامل بسیار تاثیر گذار روی سرعت جذب و همچنین مقدار جذب اثر همزمان مساحت سطحی جاذب و فشار جذب شونده می باشد. زیرا اگر جاذب(سدیم فلوراید) با سطح خارجی زیاد در معرض UF6 با فشار زیاد قرار بگیرد ممکن است سریعا سطح خارجی سدیم فلورید توسط جذب شونده پوشانده شود و سطح داخلی جاذب به دلیل بسته شدن حفرات غیر قابل استفاده باقی بماند. علاوه بر انتخاب جاذب مناسب باید شرایط عملیاتی بهینه جذب سطحی نیز مشخص گردد.
-
- برای یک جاذب معین از روی نمودار مشخص است که با کاهش فشار شرایط مناسب برای استفاده کامل از جاذب برقرار است زیرا در فشار های بالاتر از این محدوده زیاد بودن فشار باعث می شود که سرعت جذب زیاد باشد و به همین دلیل بعضی از حفرات در لحظه اول جذب مسدود میشوند و برای جذب غیر قابل استفاده می گردند.
-
- با کاهش فشار فاز جذب شونده زمان جذب افزایش می یابد زیرا طبق رابطهء سینتیک واکنش ها سرعت جذب مولکول ها کمتر می شود و در نتیجه زمان جذب افزایش می یابد. در فشار های بسیار پایین به دلیل کم بودن نیروی محرکه که عامل اصلی انتقال جرم است میزان انتقال جرم کمتر است. به همین دلیل مقدار جذب در زمان های اولیهء شروع آزمایش به شدت کاهش می یابد و واکنش پس از مدت کوتاهی متوقف می شود. همین عامل سبب کاهش زمان جذب می گردد.