• مفسّران قرآن در تفاسیر خود از بوستان و گلستان سعدی بهره‌های فراوانی برده اند.

• استنادات مفسّران قرآن به دو کتاب مذکور بیانگر جایگاه خاصّ و ویژه‌ای است که این دو اثر در ترویج اندیشه‌های دینی دارد.

۱- ۶- اهداف و انگیزه‌های تحقیق

• بررسی میزان تأثیرپذیری مفسّران قرآنی از بوستان و گلستان سعدی

• آگاهی از ارتباط معنایی آراء مفسّران با آثار سعدی

۱-۷- جنبه‌ی نوآوری و جدید بودن تحقیق
با توجّه به تأثیرگذاری شعر بر فهم خواننده، خصوصاً در حوزه‌ی معارف دینی، مفسّران قرآنی جهت تفسیر و توضیح بیشتر از آثار شیخ اجل سعدی در تفاسیر خود شواهد فراوانی ذکر کرده‌اند. مخصوصاً این که در این زمینه تحقیقات عمیقی(دقیقی) انجام نگرفته است.
۱-۸ – شیوه‌ی کار تحقیق
تحقیق از نوع توصیفی است و با توجّه به ماهیّت و هدف تحقیق از مطالعات کتابخانه‌ای، کتب تفسیر، نرم افزارهای قرآنی، اسناد و مدارک موجود استفاده شده است.
ابتدا جمع‌ آوری کتاب‌ها و منابع لازم و سپس تهیّه‌ی فیش‌های مربوط به بحث و تطبیق اطّلاعات جمع‌ آوری شده با موضوع پایان نامه و دسته‌بندی و استخراج مطالب صورت گرفته شده است و سپس جمع‌ آوری مطالب در زمینه‌ی مورد بحث و برّرسی ارتباط معنایی بین موضوع مورد بحث نیز انجام گرفت.
فصـل دوّم
معـرّفی«مصلح الدّین شیرازی» معروف به «شیخ اجل»
۲-۱ - زندگی سعدی
در نوشتن زندگی‌نامه یک فرد، هم می‌توان از شواهد بیرونی یعنی نوشته‌های دیگران، شاهدان عینی و رویدادها و از این قبیل کمک گرفت و هم می‌توان به شواهد درونی یعنی آثار و اظهارات خود آن فرد استنباط کرد. در مورد سعدی از قرار معلوم شواهد بیرونی معتبر وجود ندارد و آنچه هست، مشتی افسانه و نوشته‌های غالباً مغشوش است. بدین دلیل محقّقان به شواهد درونی روی آورده‌اند(موحد، ۳۲:۱۳۷۸).
سعدی مقامی بس والاتر از آن دارد که نیازمند شرح و تفصیل باشد او نه تنها در قلمرو زبان فارسی ارجمندترین شاعر و نویسنده ایران، بلکه در خارج از ایران و در حوزه‌ی ادبیّات جهانی، چهره‌ای شناخته شده و آشنا دارد و از برجسته‌ترین سخن سرایان جهان است. آثار باقیمانده از سعدی به خصوص بوستان و گلستان مصداق چنین گواهی است. تذکره ها و کتاب‌های زیادی در مورد سعدی و زندگی او نوشته شده است.
سعدی، درویش مسلک بوده و از خانواده‌ی او اطّلاع زیادی در دسترس نیست. ضمناً واعظ بوده و شاید از طریق وعظ روزگار می‌گذرانیده است.
نویسندگانِ شرح حال او، دوران زندگانی او را از ابتدا به سه بخش تقسیم کرده‌اند که این نوع تقسیم‌بندی‌ها براساس نوع برداشت‌های مؤلّفین مختلف از آثار سعدی است :

• سال‌های جوانی و تحصیل

• سال‌های جهانگردی

• سال‌های پیری و آرامش

«دوره‌ی زندگی سعدی بسیار متلاطم بوده و تأثیرات شاعر از این تلاطم در آثارش کاملاً پیداست» (ماسه، ۱۷:۱۳۶۴).
هنگام تولّد سعدی حکمران شیراز اتابک مظفرالدّین سوّمین پادشاه از اتابکان فارس بود(همان :۱۸)
۲-۲- سال تولّد
نگارنده در طول مدّت گردآوری اطّلاعات در کتابهای مختلف به مورد جالبی برخورد نموده است. در منابعی که در دسترس است سال تولّد سعدی یکسان نوشته نشده است و اختلاف آن به وضوح قابل مشاهده می‌باشد.
سال تولّد سعدی معلوم نیست و تاکنون در هیچ سندی به نظر نرسیده است. صدو بیست سال عمر او و زمان هایی که بعدها از روی همین اشاره ساخته‌اند همگی افسانه است. بنابراین برای تحقیق دوره‌ی اول زندگانی سعدی – یعنی از بدو تولّد تا تاریخ نظم بوستان – راهی به جا نمی‌ماند جز کمک گرفتن از بعضی اشارات که در «بوستان» و «گلستان» به طور پراکنده آمده و بیشتر حدس و قیاسهای غربیان و محقّقین جدید نیز بر روی همان بنا شده است ( فروغی، ۱۳۷۶: ۲۶).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تولّد سعدی حدوداً بین سالهای (۶۱۰ تا ۶۱۵) هجری قمری و آوازه^ء او هم قبل از حدود سال (۶۵۰ تا ۶۵۵ ) هجری می‌تواند باشد ( همان : ۲۶).
در یکی از سالهای بین ۶۹۰ تا ۶۹۴ هجری قمری در زادگاهش شیراز از دنیا رفته است و با این حساب حداقل سن او هفتاد و پنج و حداکثر هشتاد و چهار سال بوده است (رستگار فسایی، ۱۳۷۵: ۷۱).
بر اساس حدس هایی که از نوشته ها و سروده‌های خود سعدی در «گلستان» و «بوستان»
می‌زنند و با توجّه به اینکه سعدی تاریخ پایان نوشته شدن دو اثرش را در خود آنها مشخص کرده است. استنباطهای گوناگونی از تاریخ دقیق تولّد و وفات او صورت گرفته است.
مثلاً استنباطی که بعضی از محقّقین از بیتی در «گلستان» راجع به سن او کرده اند:

ای که پنجاه رفت و در خوابی

مگر این پنج روزه دریابی
(سعدی،۱۳۸۴: ۵۲)

که برحسب آن سعدی در حدود سال ششصد و شش – ششصد و پنجاه و شش را منهای پنجاه کنیم ششصد و شش باقی می‌ماند – متولّد شده است. این نمی‌تواند چندان قطعی شمرده شود چه اوّل اینکه معلوم نیست که در آن، خطاب شاعر به خود باشد بلکه ظاهراً از نوع هشدار و تنبیه هایی است که آن شاعر را روی سخن صاحبدلان است. دوّم اینکه این بیت مطلع یکی از قصاید سعدی است که سعدی به تناسب مطلب در «گلستان»گنجانده است.
سوّم اینکه اگر بخواهیم این قبیل خطابهای مهم را ملاک تحقیق قرار دهیم باید بگوییم که در موقع نظم «بوستان» یعنی یک سال قبل از «گلستان» هفتاد سال داشته است. زیرا خودش در «بوستان» می‌گوید:

الا‌ای که عمرت به هفتاد رفت

مگر خفته بودی که بر باد رفت