خدا در قرآن فرموده :
شما را بر زمین و آسمان مسلط ساختیم . « و سخر لکم ما فی السموات و الارض »
ما جانشینان خداییم . هر صفتی که در خدا هست درما نیز هست ، ولی به شکل محدود . اگر خداوند آمرزنده و بخشاینده است ، ما نیز هستیم . اگر خدا کریم و بخشنده است ، ما نیز هستیم . اگر خدا مهربان است ما نیز هستیم و ….
چرا که خداوند خطاب به انسان می فرماید :
ای انسان ! من از روح خود در تو دمیدم . « و نفخ فیه من روحی »
شاید درک همین جمله ، اعتماد به نفس را درما به کمال برساند .
خداوند با این شکوه و عظمت انسان را مورد خطاب قرارمی دهد . و به او می فرماید « تو را در زمین جانشین خود ساختیم » و هیچ کس را هم دراین خطاب مستثنی نمی کند .
وقتی خود را به درستی درک می کنیم ، توجه می کنیم که روح الهی درما جاری است نا خود آگاه شیفته و مجذوب خود
می شویم در حقیقت مقدمه ی عشق به خود ، عشق الهی است ما تنها زمانی احساس پست بودن ، خاربودن و بد بودن می کنیم که خود را درست نشناخته باشیم و به حقیقت انسان بودن خود پی نبرده باشیم . وقتی از خود بی زاریم ، در چنین حالتی ، ما جهان را پست و بد می بینیم چرا که جهان بازتاب خود ماست . وقتی به خود عشق می ورزیم ،جهان نیزدرچشم ما دوست داشتنی می آید . (حورایی،۸۴).
اهمیت عزت نفس
نیاز اصلی و اساسی ما در زندگی داشتن احساس خوب در مورد خودمان است . ما نیاز داریم که خود را از نظر جسمی ، فکری ، احساسی ، عاطفی ، انسانی ، خوب و با ارزش بدانیم . چنین احساسی ، انگیزه و محرک ما برای توفیق در انجام همه اموری است که در زندگی بر عهده می گیریم . چنین احساسی محرک ما برای زندگی است

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

این احساس که از آن به عنوان عزت نفس یاد می کنیم نیاز قطعی و اساسی است . ما خود شخصاً مسئول و ایجاد کننده ی بدبختی و خوشبختی خود هستیم . ما می توانیم با برداشتی منفی از هر موقعیت نا خواسته خود را نگون بخت تصور کنیم و یا با برداشتن مثبت احساس شادی و خوشبختی کنیم .
ما می توانیم به آنچه که هست و آن چه که رخ می دهد احساس رضایت داشته باشیم و برای به دست آوردن سعادت به انتظار رسیدن به آنچه که آرزو داریم ، عمر خود را حرام کنیم . فقط با داشتن عزت نفس قادر خواهیم بود چنین برداشت مثبتی داشته باشیم . ( نینوایی ،۸۲ ) .
عزت نفس وتأثیرآن براعمال ورفتارمان
عزت نفس عبارت است ازمیزان ارزشی که فرد برای صفات وویژگی های شخصی وذهنی خود قائل است.(میزان رضایتمندی از خود).
عزت نفس یعنی چقدرافراد برای خود احترام قائلند.عزت نفس ازاین نظر دارای اهمیت است که احساس فرد به خودش براعمال ورفتاراو تأثیرمی گذارد. افرادی که عزت نفس واعتماد به نفس بالایی دارند،سریعتردوست پیدا می کنند.بر رفتار خود کنترل بیشتری دارند واززندگی بیشترلذت می برند.
مادومن داریم،من ادراک شده،من ایده آل
من فلانی هستم ،تحصیلاتم چنین است،خانواده ای که به آن تعلّق دارم این است ،«یک من من ایده آل است» من دوست داشتم قدم فلان بود،ملیتم آن بود ودوست داشتم درخانواده دیگری به دنیا می آمدم. چیزی که هستم وچیزی که دوست دارم بشوم .
عزت نفس فاصله بین این دومن است.(فاصله بین من ادراک شده ومن ایده آل )هرچه قدرمن ایده آل به من وجودما ن نزدیک ترباشد ،عزت نفس مان بیشتر است.
فاکتورهای تعیین کننده ی عزت نفس عبارتند از:
۱-احساس اهمیت ومهم بودن
۲- احساس لایق بودن
۳- احساس تعلق
۴- سازگاری
۵- واقع بین بودن
احساس مهم بودن
آدم هایی که عزت نفس بالایی دارند خودرا آدم هایی مهم تلقی می کنند. تعریف جامعه شناختی آن این است که هرفرد رادرآینه دیگران می بیند ومی شناسد. اینکه فرد فکرمی کتد،آدم زرنگی است ،باهوش است،خوش تیپ است و… نتیجه بازخورد فکری است که ازآینه دیگران برذهن فرد تابیده شده است. درحقیقت احساس با اهمیت بودن را دیگران به فرد می دهند.
لایق بودن
هرجه قدرمهارت داشته باشیم احساس لیاقت بیشتری می کنیم . این دانش آموزدرسش خوب است.،بسکتبالیست خوبی هم هست،زبان انگلیسی اوهم خیلی خوب است ،درنتیجه احساس لیاقت به اودست می دهد.
افرادی که دارای مهارت های مختلفی هستند احساسی به آنها دست میدهد،تحت عنوان لیاقت. اگرمی خواهیم لیاقت فردی را افزایش دهیم باید تعداد مهارت های اورا افزایش دهیم. مانند :مهارت های زندگی،مهارت تصمیم گیری، مهارت ارتباطی ،مهارت یادگیری و…
تعلق داشتن
افرادی که عزت نفس دارند به جایی که تعلق دارند می با لند،تعلق خاطرداشتن به کشور،شهر،خانواده،گذشته بیانگر عزت نفس بالاتری ازحیث پارامترتعلق است.کسی که ازخودش خوشش نمی آید عزت نفس ندارد.
واقع بین بودن
کسی که من ایده آل اوبا من موجود او نزدیک باشد واقع بین است. درنتیجه عزت نفس بیشتری دارد.کسی که فاصله عرش وفرش اوبسیار نزدیک است واقع بینی ندارد. ودرنتیجه یکی ازپارامترهای عزت نفس او معیوب است.
سازگاربودن
سازگاری یعنی بین ایده ورفتارفردسازگاری وجود دارد.تحقیقات نشان داده که عزت نفس وپیشرفت تحصیلی رابطه مستقیمی دارد.اگرمی خواهیم عزت نفس فردی را افزایش دهیم شرط آن این است که رفتاریا ویژگی های مثبت فردراتقویت کنیم.
انسان ها باید درباره ی چیزهایی احساس فخریا حقارت کنند که خو
د دربه وجود آوردن آن نقش دارند.
عزت نفس درفرد به وجود می آید، کسی به اوهدیه می دهد. عزت نفس توسط خود فرد کسب می شود نه اینکه بی قید وشرط دراختیاروی قرار کیرد.
ویژگی افراد با عزت نفس عبارتند از:
۱- واقع بین هستند .
۲- نیروی خلاق خودرا به کارمی گیرند وبه فراورده های ذهن خود توجه کافی دارند.
۳- خودرا دست کم ازدیگران نمی گیرند.
۴- کسی که عزت نفس سالم داردهرگزاز اینکه بگوید اشتباه کردم واهمه ندارد. اشتباهات خودرا واقع بینانه می پذیرد وبرای اصلاح اشتباهات خود تلاش می کند.
۵-همدردی وهمدلی دراشخاص که ازسلامت عزت نفس برخوردارند فراوان وجود دارد.
۶- به دلیل پذیرش واطمینان خود ازدیگران نمی ترسند وبه عزت نفس دیگران نیز احترام می گذارند.
۷- روحیه همکاری برای دستیابی به هدف های مشترک درافراد دارای عزت نفس سالم فراوان دیده می شود.
۸- جرأت ورزی وشهامت ابرازجود دراین افراد وجود دارد.
۹- توان مواجه شدن ورویارویی با مشکلات زندگی را به صورت آگاهانه دارند.
۱۰- ذهن پویا دارند وحا لت انفعال ندارند.
(اراده به معنای آن نیست که بتوانیم هر کاری را که می خواهیم انجام دهیم .بلکه اراده نیروی قدرتمندی درزندگی ماست که به ما توانایی مواجه شدن با مسائل ومشکلات زدگی را می دهد).(شهیری،۸۸).
عزت نفس واعتماد به نفس
عزت نفس درهنگام رویارویی ما با مشکلات مختلف وسازگاری شخصیتی ما به عنوان افراد مؤثر،مستقل ودارای ثبات احساسی همواره با خودآگاهی مثبت دروجودما همراه است.البته عکس این موضوع نیز صادق است.یعنی کمبود عزت نفس به خود آگاهی منفی یادرک منفی ما ازخود می انجامد.