چُون جَنبِه پَست بِی وَا مَنْ ژَدَلی

۱) ترجمه بیت: درهمان قدم اول معراج به عرش حضرت جبرییل شکست خورد؛ زیرا درمرتبه پایینتری از پیامبر قرار داشت در نتیجه از صعود به عرش جاماند.
۲) نکات بلاغی: دلیل با جبرییل کلمه قافیه است، مات بی: مات شدن اصطلاحی در بازی شطرنج است استعاره ازشکست خوردن وناتوان بودن است، جنبه پست بی: کنایه از این که جبرییل در مقام پایین تری از رسول الله قرار داشت.
۳) شرح مفاهیم عرفانی: جبرییل فرشته واسطهی وحی الهی است که مأمورانجام رسالت خداوند به انبیاء میباشد. وکنایه از عقل دهم است، که عالم ناسوت می باشد، و آخرین مرحله کلمات الله در نزول وحی است. درعرش هفتم راه پیدا نکرد زیرا به پیامبرگفت اجازه بیشتراز این را ندارم بال و پرم خواهد سوخت، از این جا به بعد باید تنها سفرکنید. (ر. ک. سجادی،۱۳۸۹:۲۸۵)، اشاره دارد به آیه(۹)سوره مبارک النجم: (فَکَانَ قَابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنَى)

مـاتِ او ومـاتِ او ومـاتِ او

کــه همـی دانیــم تــزویــراتِ او

(مثنوی۶/۲۰۲۷)

مات کن او را و ایمن شَوْ زِ مات

رحم کم کن نیست او ز اهل صِلات

(مثنوی۳/۱۰۶۹)

ژَ عِزْرائِیل وِ یَرْد هَرْ چُار وَ جَا هُیشت

ذَاتِش وَ ایْ بَــدَن وَ لَامــکان نِیشت

۱) ترجمه بیت: پیامبر از عزراییل گذشت و هرچهار ملکه مقرب خداوند را جا گذاشت و بالاتر از آنان رفت، ذات و باطن پیامبر به همراهی بدن مبارکش در عالم ماورایی قرارگرفت.
۲) نکات بلاغی: هُیْشت با نِیشت قافیه وجناس، وِیَرد یعنی دگرگون شده و لامکان نیشت: به لامکان رفت و قرار گرفت و ازشش بیت بالاتا این بیت اشاره دارد، به اعمالی که در ماه رمضان «وَرَبَّ جَبْرَئیلَ وَمیکآئیلَ وَاِسْرافیلَ وَعِزْرآئیلَ، وَجَمیعِ الْمَلائِکهِ الْمُقَرَّبینَ، وَربَّ اِبْراهیمَ وَاِسْماعیلَ وَاِسْحقَ وَیعْقُوبَ، وَربَ‏ مُوسى‏ وَ عیسى‏، وَ جمیعِ النَّبِیینَ وَالْمُرْسَلینَ، وَربَّ مُحَمَّدٍ خاتَمِ‏ النَّبِیینَ صَلَواتُک عَلَیهِ وَعَلَیهِمْ اَجْمَعینَ» صورت میگیرد که خداوند را به عظمت انبیاء و ملائکه مقرب در کاهش که بر هرکدام از آنان درود و رحمت فرستاده است، برمن رحمت فرست و مراهم مانند عزیزانش در لطف دایمی خود قرارده و همیشه از من راضی و خشنود گردد. (ر. ک، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۹: ۳۳۰)، در عظمت شب و روز هفدهم رمضان این بود که در جنگ بدر بر قریش پیروز گردید، و در همان شب حضرت علی علیهالسلام برای تهیه آب بیرون رفت. امّا دیر کرد حضرت رسول فرمود: یا علی چرا دیر آمدی ایشان فرمود یا رسول الله بادهایی سخت و وحشت ناک مانع دیر رسیدنم شدند، حضرت رسول امر کردکه آن بادها: میکایل، جبرییل و اسرافیل به همراه هر کدام هزار ملائکه بودند که برشما سلام می کردند. وبه همین خاطر است که می گویند: در یک شب سه هزار و سه منقبت بر حضرت علی علیه السلام وارد شده است. (ر. ک، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۹: ۳۶۳)

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ای شـــده انـــدر سفـر بـا صــــد رضـــا

خـود، به پــای خــویش، تــاســوء القضا

در خیــالش مُلـــک و عــــزّ و مهتـــــری

گفــــت عــــزرائیــل: رو، آری، بــــری

(مثنوی۱/۱۹۴-۱۹۵)

تنــد بادی همچو عــزرائیـل مــوج عظیــم