که در اینجا و با فرض ثابت بودن میزان عوامل تولید، افزایش نسبی در میزان محصول بنگاه iام میباشد. نشان دهنده میزان کارایی فنی بوده و بین صفر و یک میباشد. به عنوان نمونه در نمودار (۳-۴)بنگاههای تولیدی با دو محصول، بر مبنای حداکثرسازی محصول به وسیله منحنی شکسته امکانات تولید نشان داده شده است. مشاهداتی که در داخل این منحنی قرار گرفته، نشان دهنده بنگاههای غیر کارا میباشند. مثلاً برنامه ریزی میشود که نقطه P به برسد، روی تابع مرزی قرار دارد، ولی باز هم نقطه کارایی نیست زیرا اگر در باشیم تولید به اندازه (بدون استفاده از عامل تولید اضافی)، قابل افزایش است.
دو روش بر مبنای حداقلسازی عامل تولید و حداکثرسازی محصول هر دو دارای یک تابع امکانات تولید کارا میباشند که در نتیجه، بنگاههای کارای یکسانی را معرفی مینمایند، اما مقادیر محاسبه شده کارایی برای بنگاههای ناکارا در این دو روش یکسان نمیباشد (کوئلی و همکاران، ۱۹۹۸).
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
نمودار (۳-۴)- DEA بر مبنای حداکثرسازی محصول
۳-۶-۶-اطلاعات قیمتی و کارایی تخصیصی
اگر اطلاعات مربوط به قیمت‌‌ها در دسترس باشد و هدف بنگاه حداقلسازی هزینه و یا حداکثرسازی درآمد باشد، در این صورت اندازه‌گیری کارایی تخصیصی علاوه بر اندازه‌گیری کارایی فنی امکان‌پذیر است. برای این منظور، دو سری برنامهریزیخطی یکی برای اندازه گیری کارایی فنی و دیگری برای اندازه گیری کارایی هزینه (کارایی اقتصادی) به منظور اندازه گیری کارایی تخصیصی مورد نیاز است. کارایی فنی قبلاً توضیح داد شد و در حال حاضر کارایی تخصیصی و کارایی هزینه (کارایی اقتصادی) را مورد بررسی قرار میدهیم. همچنین در روش حداکثرسازی درآمد، نحوه محاسبه کارایی درآمد (کارایی اقتصادی) توضیح داده خواهد شد.
۳-۶-۷-روش حداقلسازی هزینه
در صورتی که بخواهیم از روش حداقلسازی هزینه، میزان کارایی تخصیصی را محاسبه کنیم، در مرحله اول با مدل DEA بر مبنای حداقلسازی عامل تولید در مباحث گذشته، کارایی فنی را محاسبه می‌نماییم. سپس محاسبه کارایی تخصیصی بصورت زیر انجام میشود:
| st | |
| (۳-۱۲) | |
در اینجا بردار قیمت‌های عوامل تولید و (که با حل مسئله برنامه‌ریزی خطی فوق حاصل خواهد شد) بردار عوامل تولیدی است که باعث حداقلسازی هزینه بنگاه با همان قیمت و سطح تولید خواهد شد. در مرحله اول، کارایی هزینه (کارایی اقتصادی (EE)) برای هر بنگاه بصورت زیر بدست خواهد آمد:
| (۳-۱۳) |
در واقع کارایی هزینه یا کارایی اقتصادی نسبت حداقل هزینه ممکن به هزینه موجود میباشد. در مرحله دوم، کارایی تخصیصی بصورت زیر بدست خواهد آمد:
| کارایی فنی/ کارایی هزینه (کارایی اقتصادی) =کارایی تخصیصی | (۳-۱۴) |
