آلسترومریا با نام سوسن پرویی، سوسن سلطنتی یا سوسن پاروت هم خوانده می شود. بومی آمریکای جنوبی است و زیستگاه گونه های آن از ارتفاعات ۴۰۰۰ متری رشته کوههای آند تا حاشیه بیابانها و سواحل دریا گسترده شده است. اغلب گونه های آن در شیلی و پرو یافت میشود. جنس Alestroemeria برای اولین بار در سال ۱۷۱۴ توسط لوئین فویله در شیلی کشف شد. او این جنس را به همراه جنس دیگر از همان تیره (Bomeria) به عنوان همروکالیس شرح داد. در سال ۱۷۵۴ یک بوتانیست سوئدی به نام آلستروم، هنگام بازگشت از سفر خود از آمریکای جنوبی، بذرهای این گیاه را با خود به اسپانیا آورد. بعدها گیاهشناس معروف لینه، این گیاه را از روی شکل ظاهری طبقه بندی کرد و نام آن را به احترام دوست خود آلسترومر، آلسترومریا گذاشت (ناصری و ابراهیمی گروی، ۱۳۷۷؛ هوفریتر و رود ریگز، ۲۰۰۹؛ رید، ۲۰۰۲). در حال حاضر ۳۹ گونه از آلسترومریا در برزیل، ۳۳ گونه در شیلی، ۱۰ گونه در آرژانتین، ۲ گونه در پرو و یک گونه در کشورهای بولیوی، پاراگوئه و ونزوئلا به ثبت رسیده است (هوفریتر و رود ریگز، ۲۰۰۹).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
آلسترومریا از جمله گلهایی است که در سالهای اخیر به آن توجه زیادی شده است و شاید دلیل عمده پرورش آن زیبایی و کشت نسبتا ساده آن است که به جز تنظیم دمای خاک، نیاز به تجهیزات خاصی ندارد. گلهای آن بسیار زیبا و عمر پس از برداشت خوبی دارد. مهمترین کشورهای تولید کننده این گل، هلند، کلمبیا، آمریکا و انگلستان میباشد (ناصری و ابراهیمی گروی، ۱۳۷۷). ایران با برخورداری از شرایط اقلیمی مناسب و تفاوت آب و هوا در شمال و جنوب و شرق و غرب کشور در چهار فصل سال وجود گلخانه ها، در پرورش گل و گیاه در هر فصل سال مستعد است. همچنین موقعیت استراتژیکی ایران در منطقه خاورمیانه و امکان دسترسی آن به بازارهای هدف (کشورهای همسایه)، باعث شده صادرات گل وگیاه به عنوان یکی از انواع صادرات غیر نفتی مورد توجه قرار گیرد. سرمایه گذاری ارزشمندی به منظور تولید گل و گیاه از نظر اقتصادی در حدود ۵۰ سال پیش در ایران آغاز گردید. ایران از نظر سطح زیر کشت گل، در رتبه ۱۲ جهانی قرار دارد.
سطح زیر کشت آلسترومریا در جهان بالغ بر ۵۰۰ هکتار است و کشور هلند با ۱۱۰ هکتار سطح زیر کشت مقام اول در تولید آلسترومریا را دارد (کیم، ۲۰۰۵). سطح زیر کشت در ایران نزدیک به ۱۰ هکتار میباشد. عملکرد سالانه آن در ۱۰۰۰ متر مربع ۲۲۰-۲۰۰ هزار شاخه در هکتار است.
گلهای بریدنی عمر کوتاهی دارند و به صورت تازه مصرف میشوند و بهبود ماندگاری آنها یکی از اهداف اصلی صنعت گلکاری میباشد (همت زاده و همکاران، ۱۳۸۶). علیرغم اینکه گلهای شاخه بریده در بین محصولات باغی ارزش اقتصادی زیادی دارد، اما جزء فساد پذیرترین آنها به حساب میآیند. تنفس بالا، حساسیت به آسیب دیدگی و فسادپذیری سریع آنها باعث گردیده که به مراقبت بیشتر در مرحله پس از برداشت نیاز داشته باشند (چاناسوت و همکاران، ۲۰۰۳). با توجه به اهمیت کیفیت گل در تجارت گل های بریده، باید تلاش شود تا گلهای بریده با کیفیت مطلوب به دست مشتری برسند. یکی از مهمترین معیارها برای مصرف کننده در انتخاب گل بریده، طول عمر آن میباشد. به همین دلیل یک برنامه مناسب بعد از برداشت به حفظ کیفیت گلهای بریده در زمان طولانی تر کمک می کند (روئین و حسن پور اصیل، ۱۳۹۰).
هرچند گفته می شود گل شاخه بریده آلسترومریا طول عمر پس از برداشت طولانی دارد، اما مشکلاتی نیز دارد که همواره دانشمندان را به خود مشغول کرده است. از جمله این مشکلات زرد شدن سریع برگها پس از برداشت و پیش از ریزش گلبرگهاست. از آن جا که برگها نقش مهمی در کیفیت ظاهری گلهای شاخه بریده آلسترومریا دارند، همواره دانشمندان در صدد به تاخیر انداختن زردی برگها و افزایش طول عمر این گل بوده اند (چاناسوت و همکاران، ۲۰۰۳؛ فرانت و همکاران، ۲۰۰۲). یکی دیگر از عواملی که با جدا کردن گلها از پایه مادری موجب سرعت بخشیدن به تخریب آنها می شود رشد باکتری ها و افزایش رسوب مواد در آوندهای میباشد که موجب بسته شدن آوندها و عدم انتقال آب شده که باعث بروز علائم کمبود آب در گیاه می شود (سیلوا، ۲۰۰۳). برگ و گلهای بریده میتوانند ارزش تجاری محدودی داشته باشند زیرا آنها در طول عمر گلجایی در نتیجه کاهش جذب آّب، آب خود را از دست می دهند (ون دورن، ۱۹۹۷). از این رو تأمین انرژی و حفظ قدرت جذب آب گیاه دو عامل اصلی برای افزایش طول عمر گلهای شاخه بریده پس از برداشت میباشد.
گلهای آلسترومریا بسیار حساس به اتیلن هستند و اتیلن تولیدی در مراحل پایانی نمو این گل، موجب کاهش عمر گلجایی آنها به وسیله ریزش گلپوش می شود (واگستاف و همکاران، ۲۰۰۲؛ چاناسوت و همکاران، ۲۰۰۳). از آنجا که ماندگاری گلهای بریدنی، یکی از فاکتورهای کیفی میباشد بنابر این عمر طولانی مدت این گلها بر میزان تقاضا مصرف کنندگان و همچنین بر ارزش گل های بریدنی تاثیر بسزایی دارد (ابراهیم زاده و سیفی، ۱۳۷۸).
هدف از انجام این مطالعه بررسی اثرات تیمار مکانیکی و نانو ذرات نقره شامل شکاف انتهای ساقه و سطوح مختلف نانو ذرات بر بهبود نسبت جذب آب در پس از برداشت گلهای شاخه بریده آلسترومریا است.
۲-۱- پیری
پیری را میتوان مرحله نهایی زندگی یک اندام دانست که با یک سری رویدادهای طبیعی غیر قابل برگشت آغاز شده و در نهایت منجر به از بین رفتن سلولها و مرگ اندام می شود. همچنین فرایند زوال طبیعی مرگ طبیعی نیز پیری تلقی میشود که شامل گستره ی وسیعی از فرآیندهای فیزیولوژیکی میباشد (ادریسی، ۱۳۸۸). به علاوه پیری به تغییرات تخریبی کنترل شده اطلاق می شود که شامل مرگ طبیعی سلول ها، بافتها و اندام های موجودات زنده است (فتحی و اسماعیل پور، ۱۳۷۹). اگر چه پیری برگها به طور ژنتیکی و به کمک فرآیندهای برنامه ریزی شده کنترل می شود، اما فاکتورهایی مانند دمای بالا، خشکی، زخم و تاریکی آن را تسریع می کنند. با تحقیقاتی که در مورد فیزیولوژی گلهای شاخه بریده و گلدانی انجام شده، دانش در زمینه فرآیندهای پیری، روشهای دخالت در فرایند مسن شدن و روشهای جلوگیری از ضایعات پس از برداشت افزایش یافته است. این تحقیقات به توسعه و بهبود محافظهای گل منتهی شده است. به وسیله افزودن مواد شیمیایی به آب گلدان و فراهم کردن شرایط مناسب پس از برداشت برای گل ها میتوان از افت کیفیت محصول در طول دوره پس از برداشت جلوگیری کرد (ابراهیم زاده و سیفی، ۱۳۷۸).
۲-۲- پیری در گل آلسترومریا
طول عمر گلهای آلسترومریا به وسیله ریزش گلبرگ ها پایان مییابد. از سوی دیگر زرد شدن برگها یک مشکل جدی برای گل آلسترومریا است. برگ بیشتر از نیمی از ارقام قبل از ریزش گل زرد میشوند. شروع زرد شدن برگها با تخریب کلروفیل همراه است و این زرد شدن در تاریکی تسریع میشود (چاناسوت و همکاران، ۲۰۰۳؛ فرانت و همکاران، ۲۰۰۲).
لورنتز و همکاران (۲۰۰۲) نشان دادند که در طی پیری گل آلسترومریا، فسفولیپیدها و گالاکتولیپیدها به میزان زیادی تجزیه میشوند و نسبتهای اسیدهای چرب اشباع به غیر اشباع افزایش مییابد. سطح لیپوکسی ژناز افزایش و فعالیت آنزیمی بعد از باز شدن گلها کاهش یافته و خاصیت نیمه تراوایی غشا از بین رفته و نشت الکترولیت افزایش مییابد و از جمله گلهایی است که در طی نمو و پیری گل هم کاهش پروتئین کم و هم تغییرات کمی در وزن تر نشان میدهد و حتی بعضی نشانه های پیری مانند تغییر رنگ و لولهای شدن برگ در آن به سختی دیده می شود و به طور کلی، گونه هایی که دچار پژمردگی میشوند افزایش بیشتری را در فعالیت تجزیه کننده های پروتئینی نشان می دهند تا آن هایی که در طی پیری دچار ریزش گلبرگ میشوند.
۲-۳- انسداد آوندی
تا سال ۱۹۷۰ آب تنها ماده ی موارد استفاده جهت نگهداری بیش از ۷۰ درصد گلها بریده بود. اکثر گلهای بریده حتی وقتی داخل آب قرار میگیرند علائم کمبود آب را نشان می دهند. این تنش آبی نتیجه انسداد آوندی و کاهش هدایت آب در ساقه و یا افزایش میزان تبخیر و تعرق است. انسداد آوندی عمدتاً به دلیل رشد میکروارگانیسمها و قطع شدن جریان یک پارچه آب داخل آوند توسط حباب های هوا دیده میشوند که ممکن است اختلاف سطح برگ، حساسیت نسبت به تبخیر و تعرق، تعداد آوند چوبی نسبت به واحد سطح برگ و آناتومی آوند از دلیل آن باشد ( ادریسی، ۱۳۸۸؛ داسیلوا، ۲۰۰۳؛ هالوی و مایاک، ۱۹۷۹؛ ون دورن، ۱۹۹۷).
۲-۴- عوامل موثر بر عمر پس از برداشت گل های شاخه بریده
محلول های نگهدارنده گلها، مواد شیمیایی هستند که به آب اضافه می شوند تا طول عمر و کیفیت گلها را افزایش دهند و شامل کربوهیدراتها، میکروب کشها، تنظیم کننده های pH و تنظیم کنندههای رشد میباشند. این تیمارها میتوانند در طول چرخه فروش از تولید کننده تا عمده فروش و حتی خریدار به کار روند (ابراهیم زاده و سیفی، ۱۳۷۸).
کربوهیدراتها پس از آب فراوانترین ترکیبات در بافتهای گیاهی هستند که به شکل قندهای ساده تا پلیمرهای ساده ساکارز، گلوکز و فرکتوز هستند که با نسبتهای متفاوت یافت میشوند. عمر گلهای بریده با قرار دادن شاخه گل در محلول های گلدانی حاوی کربوهیدرات افزایش مییابد. ساکارز در ترکیب بیشتر محلولهای نگهدارنده وجود دارد و تعادل آبی را در گلهای بریده بهبود میبخشد (هالوی و مایاک، ۱۹۷۹).
محلولهای محافظ گل بیشتر حالت اسیدی دارند و به همراه میکروبکشهایی جهت جلوگیری از رشد باکتری ها و قارچ ها به کار میروند. به این ترتیب از انسداد آوندها که موجب کاهش جذب آب توسط گل می شوند جلوگیری می کنند. میزان قند در بافت گیاه نیز یکی از فاکتورهای کنترل کننده طول عمر گل میباشد معمولا افزودن قندهایی مانند ساکارز با آب گلدان گلهای شاخه بریده طول عمر گل را افزایش میدهد.
۲-۵- تیمار با ترکیبات ضدعفونی کننده و بهبود دهنده عمر گلجایی
میکروارگانیسمها یکی از عوامل کاهش طول عمر پس از برداشت گلهای بریده محسوب میشوند که در کاهش طول عمر آن ها نقش بسزایی دارند (کیا محمدی، ۱۳۸۸). استفاده از ترکیبات ضد عفونی کننده و ضد میکروبی مثل مشتقات ۸-هیدروکسی کینولین، سولفات آلومینیم، کلرید کبالت، اسید سیتریک، اسانس های گیاهی، نانو ذرات نقره و آنتی بیوتیک ها که به تازگی مورد استفاده قرار گرفتهاند، پیشنهاد شده است (ادریسی، ۱۳۸۸؛ کیامحمدی، ۱۳۸۸؛ سلگی و همکاران، ۲۰۰۹).
۲-۶- شکاف انتهای ساقه
گلکاران گاهی اوقات از ساقههای بریده شده و شکاف خورده و همچنین حذف پوست از قاعده ساقه حمایت به عمل میآورند که در جذب بیشتر آب و افزایش عمر گلجایی گیاه موثر بوده است ( جونز، ۲۰۰۱؛ میلنر، ۲۰۰۹). تصور می شود این عملکرد باعث افزایش رویارویی آوندها با محلول موجود در گلدان شده است.
تحقیقات دی استیگر و بروخایسن (۱۹۸۶) نشان داده که در معرض قرار گرفتن سطع وسیعی از ساقه در آب تاثیر مثبتی در افزایش حرکت جانبی آب در داخل آوند چوبی داشته است. مشاهده شده جذب غیر مستقیم آب در گیاهان ژربرا که دارای ساقه تو خالی است، آب می تواند از طریق حفره های ساقه وارد شود (ون مترن، ۱۹۷۸).
ون دورن و دهارت (۱۹۹۴) اعلام کرد که پژمردگی گل های بریده در طول نگهداری ناشی از جذب ناکافی آب به وسیله بسته شدن آوندها توسط رشد باکتری ها، رسوب موادی مثل صمغها، تشکیل تایلوز و وجود حبابهای هوا در سیستم آوندی بوده که با شکاف انتهای شاخه این مشکل برطرف می شود.
