باشگاه‌های ورزشی باید بتوانند با تنوع بخشیدن به فضا و رفتار مربیان و کارمندان و حتی نوع پوشش کارمندان و مربیان فضای شادابی را برای هنرجویان بیافرینند و آن‌ها را جذب بنمایند{I8}

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مثلاً من دیده‌ام برخی افراد تقاضای پخش آهنگ‌های شاد می‌نمایند، این نکته نشان می‌دهد که برخی از مشتریان ممکن است فقط به دلیل فضای شاد باشگاه، این باشگاه را انتخاب می‌کنند{I1}.
یکی از مشتریان تعریف می‌کرد که پس از آمدن به باشگاه روحیه‌ام تغییر یافته است و در منزل رفتارم با همسر و فرزندانم بسیار عالی شده است، او یک جعبه شیرینی خریده بود و از همه‌ی مربیان و کارمندان تشکر می‌کرد، این امر نشان می‌دهد که یک باشگاه نه تنها از لحاظ فیزیکی روی افراد تأثیر دارد بلکه روح و روان آن‌ها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد{I5}.
… فضای شاد باشگاه می‌تواند برای مشتری یکی از ارزش‌ها باشد…{I10}.
ارزش‌های مدل کسب و کار؟ ممکن است برای ورزش‌های مختلف متفاوت باشد، مثلاً ورزش‌های ایروبیک، بدن‌سازی و حرکات موزون حتماً باید با آهنگ همراه باشند در غیر این صورت افراد کسل خواهند شد، یک سری ورزش‌ها را باید از طریق برنامه‌های جانبی ورزش قابل تحمل نمود، البته این بحث مربوط به افرادی که ورزش را به دلیل علاقه به ماهیت ورزش دنبال می‌کنند نمی‌باشد …{I7}.
افرادی که در باشگاهها حضور پیدا میکنند بیشتر به خاطر تفریح و دوری از مشغلههای زندگی می‌باشد؛ فلذا یکی از عوامل مهم در ارائه ارزش به مشتریان باشگاهها بایستی در نظر گرفتن این مهم باشد که ایجاد محیط ورزشی مناسب باعث ایجاد جو سالم در باشگاه شده در ترغیب سایر افراد دخیل خواهد بود، این امر میتواند به ارزش افزوده برای مدیران نیز منجر شود.
ه) پر کردن اوقات فراغت و رهایی از تنهایی و دوست یابی
بسیاری از والدین باشگاه‌های ورزشی را به منظور پر کردن اوقات فراغت فرزندانشان انتخاب می‌کنند، پس سرگرم نمودن بچه‌ها یکی از وظایف باشگاه‌ها می‌باشد و از این طریق یکی از انتظارات والدین را برطرف می‌نمایند{I7}.
روابط مربیان و کارمندان در باشگاه باید با مشتری به گونه‌ای باشد که او وقتی وارد باشگاه می‌شود احساس کند به فضای دوستانه‌ای که مشتاق دیدار اوست وارد شده است، احساس غریبی و بدرفتاری مشتری را سرد می کند{I8}.
تبلیغات همه جانبه ی فرهنگی به منظور پر کردن اوقات فراغت کودکان از سنین کم با ورزش و انس گرفتنشان با باشگاه‌ها و مربیان از موارد مهمی است که نه تنها باشگاه‌ها می‌توانند برای تبلیغات خود و درآمدزایی‌شان انجام دهند، بلکه شهرداری‌ها نیز این وظیفه را بر عهده دارند{I9}.
باشگاه ورزشی می‌تواند محیطی را برای مشتریان فراهم سازد که در این محیط با افراد جدید آشنا گردند و روابط جدیدی برقرار سازند، نهایتاً این روابط ممکن است در جنبه‌های مختلف زندگی اشان چه از لحاظ شغلی، خصوصی و خانوادگی و سایر جنبه‌ها مفید باشد{I11}.
یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در پر کردن اوقات فراغت افراد و خصوصاً جوانان ورزش و حضور در باشگاههای ورزشی میباشد. اوقات فراغت شامل فعالیتهایی جدا از اجبار‌های شغلی، خانوادگی و اجتماعی است که در آن فرد فقط به میل خود عمل می‌کند. در نتیجه فراغت، کار یا بیکاری نیست، بلکه یک تجربه با ارزش زندگی است و به قول ارسطو، فراغت جدی‌ترین مشغله انسان است.‏ ورزش یکی از عوامل مهم فرهنگی محسوب میشود که باعث پر کردن اوقات فراغت افراد شده و در نتیجه باعث تقویت بنیانهای اجتماعی کشور و نهاد خانواده میشود. تحقیقات اجتماعی نشان می‌دهد یکی از عوامل مهم بزهکاری در نوجوانان خالی بودن اوقات فراغت آنهاست و در این ایام است که زمینه های پذیرش رفتارهای ناهنجار، اعتیاد و انجام جرایم شکل می‌گیرد. کمال مطلوب اجتماعی در این مورد آن است که تمام وسایل مادی، معنوی و فضای سالم جهت بهره‌جویی عمومی آماده شود و با حذف زمینه های فقر اقتصادی، فرهنگی و تربیتی، انگیزه‌های سالم در میان طبقات مختلف جامعه پرورش یابد. از این رو، سرمایهگذاری مدیران کشور در این زمینه راه را برای کاهش آسیبهای اجتماعی فراهم میسازد.
و) کسب اعتماد به نفس و افزایش امید به زندگی
از بین رفتن تصویر بدنی منفی می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس بیانجامد…{I1}
بسیاری از بانوان به دلیل چاقی مفرط در بسیاری از جوامع حضور نمی‌یابند، بنابراین کاهش وزن این افراد می‌تواند در روابط اجتماعی و خانوادگی اشان تأثیرات مثبتی داشته باشد{I2}.
به نظر بنده و با توجه به تجربیاتم اعتماد به نفس ورزشکاران بسیار بالاست، افراد به محض پیشرفت در ورزش اعتماد به نفسشان افزایش می‌یابد، در جلسات اول مشاهده می‌کردم که هنرجویان خجالت می‌کشند که تمامی تکنیک‌ها را انجام دهند اما به مرور پیشرفتشان قابل تحسین بود و کاملاً حس افتخار به خود را در آن‌ها مشاهده می‌نمودم …{I3}.
یکی از فایده‌های مهمی که ورزش‌های رزمی برای بانوان در بردارد افزایش اعتماد به نفس آن‌هاست، گزینه‌ای که متأسفانه در بانوان میان‌سال امروزی کمتر دیده می‌شود،{I4}.
پاسخ این سوالتان را می‌توانم به طور علمی و تجربی بدهم، در سال ۱۳۹۰ در این باشگاه به منظور کشف مواردی که مشتریان به رایشان ارزش محسوب می‌شود یک نظرخواهی از آن‌ها انجام دادیم و در آن نظرخواهی بیشترین رای را ۳ گزینه آوردند: اول افزایش سلامتی، دوم کاهش وزن و سوم افزایش اعتماد به نفس{I5}.
اعتماد به نفس بالا باعث بالا بردن عزت‌نفس افراد میشود و این عزت نفس یعنی اگر فرد ارزش بالایی برای خود قایل باشد، عزت نفس بالایی هم دارد و اعتماد به نفس نیز به معنی اتکا کردن به این ارزش‌ها است. آنچه که در اعتماد به نفس اهمیت دارد، مربوط به بعد جسمانی است؛ یعنی فرد بپذیرد که از نظر دیگران، جسمی مقبول و کارا دارد و می‌تواند برخی از مهارت‌های حرکتی را فرا بگیرد. شرایط سالم جسمانی و تناسب بدن می‌تواند بازخوردهای مناسبی را برای افراد فراهم کند و این بازخوردهای مثبت موجب بالا رفتن اعتماد به نفس آنها می‌شود.
مشتریان هدف
دومین بلوک از نه بلوک هستان شناسی مدل کسب و کار استروالدر را مشتریان هدف تشکیل می‌دهند. منظور از این بخش انتخاب مشتریان هدف یک بنگاه می‌باشد. انتخاب موثر این بخش بنگاه را قادر می‌سازد که منابع سرمایه‌ی خود را به مشتری هدفی اختصاص دهند که بیشترین تمایل را به ارزش قابل ارائه‌ بنگاه دارند. تعریف مشتری هدف همچنین در جهت تعریف کانال‌های موثر یافتن مشتری به بنگاه کمک می‌کند(اوستروالدر،۲۰۰۴). طبق نظر تمام مصاحبه شوندگان مشتریان هدف یک باشگاه ورزشی می‌توانند کلیه‌ی بانوان جامعه از اقشار مختلف و سنین مختلف باشند، به جملاتی که پاسخ سوال این بخش بوده‌اند، اشاره می‌نماییم:
مشتریان یک باشگاه می‌توانند تمامی اقشار جامعه باشند{I1}
تمامی بانوان از سن ۶ سال به بالا{I2}
ما باید سعی کنیم نه ورزشمان سنگین باشد که همه نتوانند از آن بهره ببرند و نه آن قدر سبک و ساده که خسته کننده شود به گونه‌ای که با خود بگویند این ورزش ارزش هزینه کردن را ندارد، ما باید با ایجاد تنوع در ورزش و سبک‌های مختلف سعی کنیم تمام قشرهای جامعه را هدف قرار دهیم. هرچند تمرکز بر روی یک قشر خاص و تخصصی کار کردن ممکن است ما را در رسیدن به هدف مالی مان سریع‌تر پیش ببرد، اما این در صورتی است که ما فقط اهداف مادی داشته باشیم، اما اگر تمامی قشرها هدف ما باشند و برای تمام افراد برنامه‌های خاصی داشته باشیم، می‌توانیم این هدف اجتماعی ارزشمند را یعنی هدیه‌ی سلامتی به تمامی اقشار جامعه به ارمغان آوریم و در قبال انجام مسئولیت اجتماعی خود برای افراد جامعه خاطر جمع باشیم{I3}.
بستگی به رشته‌ ورزشی مورد آموزش دارد، مثلاً برای رشته‌ای همچون دفاع شخصی بیشترین کاربرد در سازمان‌های پلیس و امنیتی می‌باشد و کسانی که شغل‌های خطرناک دارند، بسته به نوع ورزش مورد تدریس باید افراد و سازمان‌هایی که مرتبط هستند و این رشته برای آن‌ها کاربرد بیشتری دارد، انتخاب گردند{I4}.
تمامی افراد جامعه در تمام سنین از ۱۰ سال به بالا{I6}
همه‌ی افراد و سازمان‌ها{I8}
خانم‌های خانه دار، خانم‌های کارمند، خانم‌های بازنشسته، دانش آموزان و دانشجویان{I9}
کودکان و نوجوانان در اوقات فراغت، خانم‌های خانه داری که فرزندانشان را به باشگاه می‌آورند می‌توان آن‌ها را به ورزش خاصی علا قمند نمود تا در زمانی که فرزندشان در حال ورزش است خودشان نیز بیکار ننشسته و از مزایای ورزش بهره‌امند گردند{I11}.
جذب مشتری جدید و حفظ مشتریان قدیمی از عوامل در سودآوری باشگاهها محسوب میشود. بهترین روش برای به افزایش سود باشگاهها، این است که مدیران باشگاهی اطمینان حاصل کنند که مشتریان خود را میشناسند، چه ورزشهایی برای چه سنینی مهم میباشد. با آشنا شدن و شناخت مشتریان به راحتی میتوان یک رابطه دوستانه ایجاد کرده و حس وفاداری را به آنها تزریق نمود.
کانال‌های ارتباطی
سومین بخش از نه بلوک هستان شناسی مدل کسب و کار استروالدر کانال‌های ارتباطی می‌باشند که در واقع ارتباط بین ارزش قابل ارائه‌ باشگاه و مشتریان هدف بنگاه را برقرار می‌نمایند. این بخش بنگاه را قادر می‌سازد تا ارزش را به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق واسطه‌ها به مشتری ارائه دهد(وینر^[۵۳]،۱۹۹۵). تمِ کانال‌های ارتباطی شامل سه دسته‌ی مفهومی ارائه‌ خدمات منحصر به فرد که تبلیغات دهان به دهان را پی خواهد داشت، تبلیغات از طریق صدا و سیما، مطبوعات، شرکت در نمایشگاه‌های تخصصی ورزشی و معرفی خدمات در سایت‌ها و وبلاگ‌ها و اجرای برنامه‌های کوتاه تبلیغاتی و سخنرانی‌ها در سازمان‌های خاص و مدارس و دانشگاه‌ها می‌باشد که در ادامه با بیان مثال‌هایی از جملات مصاحبه شوندگان به تشریح بیان می‌گردند. دسته‌ه ای مفهومی تشکیل دهنده‌ی تم کانال‌های ارتباطی در جدول زیر به همراه کدهای حاصل از مرحله‌ی کدگذاری داده‌های حاصل از مصاحبه نشان داده شده‌اند.
جدول ‏۴-۳: دسته‌ه ای مفهومی تشکیل دهنده‌ی تم کانال‌های ارتباطی

• دوست محمدی (١٣٨۶)، در تحقیقی تحت عنوان «برّرسی فرهنگ سازمانی و رابطه آن با عملکرد کارکنان در معاونت صدا و سیما» انجام داده است. در این تحقیق فرهنگ به مثابه عاملی فراگیر در سازمان شناخته شده که مهّمترین تأثیر را بر عملکرد کارکنان داشته است. هدف تبیین و تعیین وضعیت فرهنگ سازمانی در صدا و سیما بوده است و محقق ده فرضیه فرعی با محوریت وجود رابطه معنی دار بین عملکرد و فرهنگ سازمانی تدوین نموده و مورد آزمون قرار داده و چنین نتیجه میگیرد که بین عملکرد و فرهنگ سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد.

• رهنورد و نیکزاد (۱۳۸۸)تحقیقی را باعنوان «ایجاد همترازی بین عناصر سازمانی در پرتو نقاط مرجع استراتژیک و رابطه آن با عملکرد سازمانی» انجام داده اند که. یافته‌های پژوهش نشانگر آن هستند که اولاً همترازی نسبتاً بالایی بین عناصر سازمانی پیشگفته برقرار است، ثانیاً بین همترازی و عملکرد سازمانی همبستگی مثبتی وجود دارد.

۸ . نتایج پژوهش ویدا مجتهدزاده،سید حسین علوی طبری و مهرناز مهدی زاده (۱۳۸۸) در «بررسی رابطه سرمایه فکری (و اجزای آن)و عملکرد صنعت بیمه از دیدگاه مدیران» نشان می دهد ،سرمایه های فکری،انسانی،مشتری (رابطه ای) و ساختاری در بررسی جداگانه و مستقل از یکدیگر،با عملکرد رابطه معنادار دارند؛در حالیکه در بررسی همزمان صرفا رابطه سرمایه ساختاری و انسانی با عملکرد معنادار است.

• • • تحقیق دیگری تحت عنوان «الگوی اندازه گیری سرمایه فکری در سازمان‌های ایرانی» توسط قرشی (۱۳۸۶) در مورد فعالیت هیئت مدیره ۳۰ شرکت بورس اوراق بهادار تهران، با هدف ارائه الگویی برای گزارش دهی سرمایه فکری متناسب با شرکت‌های ایرانی است که در قالب ۶ بخش دانش و مهارت‌های کارکنان، فرهنگ سازمانی، ارتباط با ذی نفعان شهرت وتصویر سازمان، زیر ساخت‌های فناوری وحقوق مالکیت معنوی انجام شده است. برای این منظو ر یک فرضیه اصلی و۷ فرضیه فرعی بوده و نتایج حاصل از آزمون این فرضیه نشان می‌دهد: که فرضیه فرعی اول تأیید می‌شود و فرضیه‌های دوم تا هفتم به عنوان شاخص‌های با اهمیت در الگوی اندازه گیری سرمایه فکری سازمانهای ایرانی شناخته و تأیید شده است و می‌توان از فرضیه اول اگرمیزان معنی داری ۲ دامنه کمتر از ۰۲۵/۰ می‌باشد این فرضیه تأیید می‌شود.

  ( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ب)تحقیقات انجام گرفته در خارج کشور

• رابطه بین تجربه و(به عنوان جزئی از سرمایه فکری) و عملکرد شرکت توسط پیرسی، کالکا و کاتسکیس (۱۹۹۸) مطالعه شده که اثر مثبت تجربه رابر بازدهی سرمایه گذاری، سهم بازار و رشد فروش تأیید کردند(نقل از عالم، رجبی فرد و حاجی بابا علی،۱۳۸۸،ص۱۹۷). همچنین نتایج میکالیزین در سال ۱۹۹۶ نشان داده که دانش فنی کارکنان بر عملکرد شرکت تأثیر دارد.(همان منبع).

• ریاحی(۲۰۰۳) در تحقیقی به برّرسی ارتباط میان سرمایه فکری و عملکرد شرکت‌های بازرگانی چند ملّیتی آمریکایی پرداخته و نتایج وی حاکی از وجود ارتباط مستقیم و معنی داری بین سرمایه فکری و عملکرد شرکت‌های بازرگانی می‌باشد .

• زو و فینک^[۴۵](۲۰۰۳)مفهوم شبکه سرمایه فکری را به عنوان حلقه نظام مند رابطه میان سرمایه فکری و مدیریت دانش مطرح نموده و واکسلر(۲۰۰۲) نیز به برّرسی ارتباط میان سرمایه فکری حافظه سازمانی پرداخته است..

• پاکو(۲۰۰۷) نشان داده است که در میان انواع مختلف دانش، شرکت‌ها مناسبترین منبع مزیت رقابتی را دانش تیمی و دانش فنی کارکنان می‌دانند(نقل از عالم، رجبی فرد و حاجی بابا علی،۱۳۸۸)

۵ . بیتیتسی^[۴۶]و همکاران(۲۰۰۴)در پژوهشی با عنوان رابطه بین اندازه گیری عملکرد،فرهنگ سازمانی و سبک مدیریتی به این نتیجه رسیدند که بین اندازه گیری عملکرد،فرهنگ سازمانی و سبک مدیریتی رابطه معنی داری وجود دارد و این‌ها به هم وابسته هستند.

• جانسون و همکاران^[۴۷]در مجموعه ای از مقالات خود بیان می‌دارند که سرمایه فکری از طریق مدیریت فرایند سرمایه‌های انسانی، قابلیت برتری بخشی سازمانها را فراهم می‌کند(جانسون و همکاران، ۲۰۰۲، ۱۹۹۹). نتایج تحقیقات مختلف نشان داده است وجود یک چارچوب مشخص و ثابت برای حسابرسی سرمایه فکری در زمان حال و آینده ضرورت پیداکرده است. در این چارچوب باید کلیه اطلاعات با اهمیّت در رابطه با سرمایه فکری شرکت اعم از مالی و غیرمالی مدنظر قرارگیرد (گاتری و پتی^[۴۸]،۲۰۰۰(

• (هولبروک ۲۰۰۱(^[۴۹]بین مکانیزمهای عدالت و عملکرد ارتباط معنی داری بدست آوردند. بعبارت دیگر، مکانیزم‌هایی که منجر به مشکل در محیط کار می شوند عملکرد شغلی را کاهش می دهند.

۸ . (هیلتن ۲۰۰۲)^[۵۰] معتقد است هدف اصلی حسابرسی سرمایه فکری، تشخیص مشکلات موجود در رابطه با سرمایه فکری شرکت‌ها و پیشنهاد راه کارهایی برای بهبود مدیریت دانش و سیستم مدیریت سرمایه فکری است. آنان اعتقاد دارند حسابرسی مزبور می‌تواند نقش با اهمیتی درمورد حلّ مشکلات برنامه‌های مدیریت دانش داشته باشد.
معرفی بانک قوامین
نام و نوع بانک:
نام بانک عبارتست از بانکک قوام
ین (شرکت سهامی عام) با مالکیت اشخاص غیر دولتی و به استناد قانون اجازه تاسیس بانک های غیر دولتی مصوب بیست و یکم فروردین ماه یکهزارو سیصدوهفتادو نه تاسیس یافته است و در چارچوب قانون پولی و بانکی کشور ، قانون عملیات بانکی بدون ربا ، مصوبات شورای پول و اعتبار، بخشنامه های بانک مرکزی ، اساسنامه و سایر مقررات موضوعه فعالیت می نماید.
موضوع بانک:
بانک در اجرای تحقق اهداف خود با رعایت قوانین و مقررات جاری و با اخذ مجوزهای لازم می تواند به کلیه عملیات مجاز به شرح ذیل مبادرت نماید. که عمده آنها عبارتند از:
۱- افتتاح و نگهداری انواع سپرده های روزشمار و بلندمدت و دسته چک
۲- تحصیل تسهیلات ، وام ویا اعتبار ازداخل و خارج کشور از اشخاص حقیقی و حقوقی
۳- اعطای انواع تسهیلات به اشخاص حقیقی و حقوقی
۴- نقل وانتقال انواع وجوه ، صدور انواع حواله و انجام کلیه معاملات مرزبوط به انتقال نقدینه و اجرای دستور پرداخت مشتریان
۵- انجام کلیه معاملات ارزی از قبیل خرید و فروش ارز و انتقال وجوه و حواله های ارزی و غیره
۶- صدور و تائید و قبول هرگونه تعهد نامه یا ضمانت نامه بانکی اعم ازریالی و ارزی
۷- خرید و فروش اوراق مشارکت و اوراق بهادار دولتی و غیر دولتی به حساب بانک و یابه نمایندکی و وکالت از طرف اشخاص
۸- انجام معاملات طلا ، نقره ، فلزات وکالاهای مورد معامله در بورس با رعایت قوانین و مقررات مربوطه . وغیره…
مدت ، تابعیت و مرکز اصلی بانک :
فعالیت بانک از تاریخ تاسیس به مدت نامحدود خواهد بود. تابعیت بانک ایرانی بوده و مرکز اصلی آن واقع در استان تهران ، شهرتهران، میدان آر‍ژانتین ، ابتدای بزرگراه آفریقا، برج قوامین می باشد.
ارکان بانک :
الف – مجامع عمومی صاحبان سهام
ب- هیات مدیره
ج – مدیر عامل
د – بازرس
وظایف و اختیارات مجامع عمومی :
وظایف و اختیارات مجامع عمومی و فوق العاده بانک ، همان وظایف و اختیارات مندرج در قانون تجارت برای مجامع عمومی عادی و فوق العاده شرکتهای سهامی عام است.
تعداد اعضای هیات مدیره :
بانک بوسیله هیات مدیره ای مرکب از پنج عضو اصلی اداره می شود که بوسیله مجمع عمومی عادی ازبین صاحبان سهام انتخاب می شوند و همه آنها قابل عزل و انتخاب مجدد می باشند .
مدیر عامل :

شاخه­ های به دست آمده از مرحله دوم، در این مرحله برای تکمیل فرایند ریز ازدیادی باید ریشه­دار شوند. بیشتر گیاهان در مرحله ریشه دهی نیاز به محیط کشتی با نصف عناصر ماکرو دارند. در این مرحله معمولا از تنظیم کننده­ های رشد متفاوت از مرحله پرآوری استفاده می­ شود. برای موفقیت مرحله سازگاری و انتقال به خاک ، گیاهچه­های دارای ساختمان ریشه مناسب و قوی ضروری است. این مرحله نیاز به کار زیاد دارد و غالبا گران است. بطوری که محاسبه شده که حدود ۳۵ تا ۷۵ % از کل هزینه­ های تولید را شامل می­ شود.(جورج، ۱۹۹۳)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مرحله ۴: مرحله سازگاری به شرایط طبیعی
این مرحله آخرین مرحله از کشت درون شیشه ای است که نمونه­های تکثیر شده برای انتقال به گلخانه آماده می­شوند. نمونه­های تکثیر شده در شرایط درون شیشه ­ای ، تمایل به رشد انفرادی و انجام عمل فتوسنتز دارند. نمونه­ها به تدریج از شرایطی با رطوبت زیاد به رطوبت کم و از شدت نور به شدت نور زیاد و دمای محیطی متغیر منتقل می­شوند. اگر نمونه­ها در محیط کشت جامد باشند، قبل از انتقال باید آگار چسبیده به اندام­های گیاهچه به آرامی توسط آب شسته شود و سپس در خاک مناسب در گلدان­های کوچک کشت شوند. نمونه­ها به تدریج می­توانند بعد از ۳ تا ۶ روز به محیط جدید با شرایط نوری طبیعی وارد شوند و بعد از آن گیاهان به مخلوط ماسه، پیت و یا کمپوست منتقل می­شوند و به تدریج سازگار می­گردند. آبیاری مرتب نمونه­ها (روزهای اول انتقال به خاک با نصف غلظت محیط کشت) و مبارزه با عوامل بیماری زا و آفات از ضروریات انتقال موفق است (جورج، ۱۹۹۳؛.اهلووالا^[۳۰]، ۲۰۰۲).
۱-۱۵- انواع ترکیبات محیط کشت
برای انجام موفقیت آمیز کشت بافت لازم است که یک محیط متناسب با رشد گیاه با توجه به نیازهای روزانه آن که عاری از هر گونه آلودگی است تهیه گردد. برای این کار لازم است پژوهشگر با انواع نیازهای یک گیاه آشنایی داشته و بتواند این مواد را با هم ترکیب کرده و یک محیط عالی برای رشد نمونه خود آماده کند. به طور کلی مواد مورد استفاده در محیط­ها شامل مواد معدنی، ترکیبات آلی، مواد طبیعی و مواد کمکی می­باشد که در زیر به طور مختصر در مورد هر کدام توضیحاتی داده خواهد شد.
مواد معدنی
شامل دو گروه ماکروالمنت­ها (ازت ، فسفر ، پتاسیم ، کلسیم ، منیزیوم و گوگرد) و میکروالمنت­ها (مس، روی، آهن، منگنز، کبالت، بر و ید) می­باشد که به صورت نمک به محیط اضافه می شوند.
منبع هیدرات کربن
چون ریز نمونه­ها فاقد هیدرات کربن هستند و یا اگر کلروفیل هم داشته باشند، به علت تاریکی و کمبود دی اکسید کربن در محیط قادر به انجام فتوسنتز نیستند، لذا لازم است که ساکارز به عنوان منبع هیدرات کربن به محیط اضافه گردد. شکر از عوامل مهم و ضروری در هر محیط کشت غذایی می­باشد و برای رشد و نمو سلول­ها ، بافت­ها ، اندام-ها و گیاهچه­ها ضروری است. وقتی یک ریز نمونه روی محیط غذایی قرار داده می شود. در ابتدا رنگ سبز خود را از دست می دهد و بنابراین نمی­تواند غذای خود را فراهم کند چون قادر به فتوسنتز نیست. پس این سلول­ها باید به نحوی که با منبع خارجی انرژی کربنی، تغذیه شوند. ساکارز معمول ترین منبع انرژی کربن در کشت بافت است. به جز ساکارز ، منو ساکاریدهایی مثل گلوکز و فروکتوز که منابع قابل سوخت و ساز انرژی کربنی هستند می ­تواند به طور معنی­دار ، رشد سلول­های گیاهی را نسبت به ساکارز افزایش دهند. (پیری و نظریان ۱۳۸۰) .
۱-۱۶- ویتامین­ها
ویتامین­ها نقش کاتالیزوری داشته و در گیاهان سنتز می­شوند. در کشت بافت بسیاری از ویتامین­ها توسط
سلول­های در حال رشد و نمو سنتز می­شوند اما مقادیر ساخته شده کمتر از مقادیر مورد نیاز است. از این­رو لازم است ویتامین­های ضروری را به مقدار مورد نیاز به محیط کشت اضافه نمود. ویتامین­های گروه B مانند تیامین، اسید نیکوتینیک، پیریدوکسین، و میواینوزیتول نسبت به بقیه بیشتر مورد نیاز هستند. از بین آن­ها تیامین نقش مهمتری دارد )پیری و نظریان، ۱۳۸۰).
۱-۱۷- اسیدهای آمینه
اسیدهای آمینه و آمین­ها می توانند اهمیت زیادی در ریخت­زایی داشته باشند. تمام فرمول­های اسید آمینه، فرم­ های طبیعی موجود در گیاه هستند این مواد می­توانند شاخه­زایی یا ریشه­زایی را افزایش دهند. آمینواسیدها هنگام کاهش نیتروژن نقش خود را ایفا می­ کنند. در صورت ناکافی بودن نیتروژن، مکمل نیتروژن آلی کمپلکس مانند کازئین هیدرولیزات) ۵/۵گرم بر لیتر( ممکن است افزوده شود. سایر مکمل­های آلی عبارتند از شیر نارگیل، عصاره مخمر، پپتون و عصاره جو. هرچند محیط­های کشت سنتتیک ترجیح داده می­شوند و مکمل­های آلی که طبیعت شیمیایی ناشناخته دارند فقط در مواقع ضروری بکار می­روند) جورج و همکاران، ۲۰۰۸)^[۳۱] .
۱-۱۸- تنظیم کننده­ های رشد
هورمون­ها موادی هستند که در یک بخش گیاه ساخته شده و از خلال بافت­ها حرکت کرده تا به فعالیت سلول­ها در بخش دیگری تاثیر بگذارد برای مثال سایتوکنین ساخته شده در ریشه به ساقه منتقل شده و سبب رشد ساقه می­گردد. حال اگر رشد متوقف شود تحویل سایتوکنین کاهش یافته و رشد اندام­های هوایی کاهش می­یابد. این مقدمه اهمیت هورمون­ها را مشخص می­سازد ولی در کشت بافت هورمون­های زیر بیشتر مورد استفاده قرار می­گیرند. این گروه شامل اکسین طبیعی مثل ایندول استیک اسید (IAA)^[32] و اکسین های مصنوعی نظیر ایندول بوتریک اسید (IBA)^[33] ، نفتالین استیک اسید (NAA)^[34] هستند که اکسین های مصنوعی فعال تر از اکسین طبیعی هستند. همچنین اکسین های مصنوعی به وسیله آنزیم های موجود در بافت های گیاهی تجزیه نمی شوند. اکسین معمولا شروع ریشه دهی و رشد کالوس را تحریک می کند ولی رشد ریشه و جوانه های بالینی جلوگیری می کند ، سبب طویل شدن و رشد سلولی و تقسیم سلولی نیز می شوند. در غلظت بالا باعث رشد ریشه های نابجا می شود و در غلظت کم سبب تشکیل ساقه نابجا می شود. (اربنوا و همکاران^[۳۵]، ۲۰۰۲)
۱-۱۹- سایتوکنین :
کشف سایتوکنین­ها رابطه نزدیکی با کشت بافت دارد. در مرحله شروع کشت بافت گیاهی مشاهده شد که مالت، عصاره­های نارگیل و مخمر، رشد و القای جوانه­های درون شیشه ­ای را رونق می­بخشند (مشایخی، ۱۳۸۷). سایتوکنین­ها شامل سایتوکنین­های طبیعی ۲ip و زآتین و سایتوکنین مصنوعی نظیر بنزیل آمینو پورین (BAP ) و کینتین هستند. مزیت انواع مصنوعی این هورمون، فعالیت بیولوژیکی بالا و ارزان بودن آن­ها نسبت به انواع طبیعی است. این هورمون باعث تورم بافت­ها شده و ازدیاد شاخه و تقسیم سلولی را تحریک کرده ولی از شروع ریشه­دهی جلوگیری می­ کند. این هورمون در تحریک نمو جوانه­های جانبی از طریق کاهش غالبیت انتهایی بسیار اهمیت دارد. به علت پایدار بودن در برابر گرما این هورمون را می­توان قبل از اتوکلاو به محیط کشت اضافه کرد.(کرسا و همکاران^[۳۶]، ۲۰۱۲)
۱-۲۰- اسید جیبر لیک :
این گروه تاکنون بیش از ۱۰۰ ترکیب است که رایج ترین نوعی که در کشت بافت استفاده می شود ، GA₃ ^[۳۷] است. ناپایدار در برابر گرما است بنابراین بعد از اتو کلاو و از طریق فیلتراسیون ضد عفونی شده و به محیط افزوده می­ شود. کاربرد این هورمون نیز طویل شدن ساقه­ها و رشد طولی میانگره­ها است و از پدیده خواب جلوگیری کرده و آن را از بین می­برد. باید این نکته را یادآور شد که اگر میزان نسبت اکسین به سایتوکنین افزایش یابد ریشه زایی صورت می­گیرد و اگر این نسبت کاهش یابد سبب ساقه­زایی می­ شود و اگر بینابین باشد کال­زایی افزایش پیدا می کند (معینی و کهریزی ، ۱۳۸۲).
۱-۲۱- آگار و دیگر مواد تولید کننده ژل
آگار از رایج­ترین عوامل تولید ژل است که در محیط کشت استفاده می­ شود. آگار پلی ساکارید پیچیده­ای است که از برخی گونه­ های نوعی جلبک به دست می ­آید. غلظت مناسب آگار برای هر نوع محیط کشت و ریز نمونه باید تعیین شود. غلظت خیلی بالای آن منجر به تنش آب در محیط می­ شود و غلظت­های کم آن یک لایه مایع روی سطح ژله شده تشکیل خواهد داد و غرق شدن ریز نمونه در این لایه مایع مانع از مبادلات گازی شده و به کاهش رشد منجر می­ شود. به علاوه کشت ریز نمونه روی محیط کشت مایع می ­تواند باعث شیشه ­ای شدن کشت شود. تصور می­ شود آگار دارای توانایی جذب مواد است که این توانایی می ­تواند در حذف مواد زاید سلولی از محیط کشت به روش مشابه زغال فعال عمل نماید. هم­چنین این خاصیت می ­تواند مانع از جذب برخی مواد شیمیایی به بافت کشت شده شود. یکی از موادی که به شدت توسط آگار جذب می­ شود سیتوکینین است. بنابراین غلظت بیشتر آگار ، جذب سیتوکینین از محیط کشت را برای بافت مشکل می­ کند. متداول­ترین جایگزین آگار، ژل رایت است. این ماده یک پلی ساکارید پیچیده خارج سلولی است که توسط باکتری Pseudomonas elodea تولید می­ شود . ژل رایت نسبت به آگار دارای مواد معدنی آزاد و ناخالصی­های آلی کمتری است. البته دارای غلظت­های بالای پتاسیم و منیزیم می­باشد. تنها مشکل ژل رایت این است که بعضی از کشت­ها در ژل رایت سریع تر از آگار ، شیشه ­ای می­شوند. اغلب ژل رایت را همراه با آگار و با نصف غلظت­ های مورد نیاز هر کدام به کار می­برند. به این وسیله از مزایای هر دو ماده استفاده می­ شود و معایب آن­ها نیز کاهش می­یابد (باقری و همکاران ۱۳۸۳).
۱-۲۲- ترکیبات مورد استفاده در ضد عفونی مواد گیاهی
ضد عفونی یا استریلیزاسیون شیمیایی می ­تواند به روش­های مختلف انجام شود : (باقری و همکاران ۱۳۸۳ و باقری و صفاری ۱۳۷۶)
۱- الکل (اتانل): برای ضد عفونی مواد گیاهی از الکل ۷۰ درصد استفاده می­ شود ، زیرا الکل ۹۶ درصد باعث دهیدراته شدن بافت­ها می­ شود. از الکل ۹۶ درصد اغلب برای ضد عفونی ابزار و میز کار استفاده می­ شود.
۲- هیپوکلریت سدیم (وایتکس): دارای ۵ درصد ماده فعال است. معمولا از هیپوکلریت سدیم ۵/۲ درصد استفاده می شود. چنانچه گیاهان به هیپوکلریت سدیم حساس باشند از هیپوکلریت کلسیم برای ضد عفونی استفاده می­ شود.
۳- هیپو کلریت کلسیم: این ماده به صورت پودر است و می­توان آن را به خوبی در آب معمولی حل کرد و محلولی شفاف به دست آورد (اغلب صاف می­ شود). هیپوکلریت کلسیم نسبت به هیپوکلریت سدیم، آهسته­تر وارد بافت­های گیاهی می­ شود.
۴- کلرید جیوه: این ماده برای گیاه ، انسان و دام خیلی سمی است و غلظت ۰۱/۰ تا ۰۵/۰ درصد برای مدت ۲ تا ۱۲ دقیقه برای ضد عفونی به کار می­رود.
۱-۲۳- استفاده از آنتی بیوتیک­ها در رفع آلودگی­های درون بافتی
آلودگی­های داخلی در کشت درون شیشه ­ای درختان یکی از مشکلات بسیار جدی بوده و اغلب به علت وجود میکرو ارگانیسم­هایی اتفاق می­افتد که در داخل گیاه هستند و نمی­ توان آن­ها را از طریق مواد ضد عفونی کننده خارجی از بین برد. اگر منشا آلودگی در داخل بافت­های گیاهی باشد، آلودگی معمولا هنگامی ظاهر می­ شود که محل آلودگی قطع شده و در هنگام واکشت امکان باز شدن و تماس با محیط کشت فراهم می­ شود. اغلب آلودگی­های داخلی بعد از چند واکشت آشکار می­شوند. رشد ضعیف و یا نکروزه شدن بافت­ها، می ­تواند نشانه یک نوع آلودگی داخلی، مثلا به باکتری باشد به طور کلی دو راه برای مبارزه با این مسئله وجود دارد: (باقری و صفاری، ۱۳۷۶ و ذوالفقاری نسب، ۱۳۸۲).
۱- کشت مریستم (چون سلول های ناحیه مریستم عاری از عوامل بیماریزا هستند)
۲- اضافه کردن آنتی بیوتیک به محیط کشت
اغلب پاتوژن­هایی که برای گیاه مادری خطری ندارند وقتی در محیط کشت درون شیشه ­ای قرار می­گیرند، باعث ایجاد خسارت جدید و از بین رفتن مواد گیاهی می­شوند. در رفع آلودگی­های داخلی گاهی استفاده از آنتی­بیوتیک­ها مهمترین راهکار می­باشد. اتوکلاو کردن آنتی­بیوتیک و یا اضافه کردن آن در دمای بالا به محیط کشت باعث کاهش اثر آنتی­بیوتیک می­ شود (الیویرا و همکاران، ۲۰۱۰(^[۳۸].
۱-۲۴- ضد عفونی محیط کشت
در بیشتر موارد محیط­های کشت با بهره گرفتن از اتو کلاو استریل می­شوند و استریل در اتو کلاو توسط بخار آب انجام می­ شود. با قرار دادن اشیا یا مواد در معرض بخار تحت فشار در دمای ۱۲۱ درجه سانتی گراد و در مدت ۱۰ تا ۳۰ دقیقه کلیه میکروارگانیسم­ها از بین می­روند. موادی که امکان استریل خشک آن­ها وجود دارد (مثل لوله­های آزمایش، فلاسک­ها، پتری­دیش­های خالی ، کاغذ و ابزارکار) به مدت ۲ تا ۳ ساعت در دمای ۱۸۰ درجه سانتی ­گراد به صورت خشک در آون استریل می­شوند. برای استریل موادی که در ضمن اتو کلاو کردن به دلیل حساسیت به گرما ، خاصیت خود را از دست می­ دهند ، از فیلترهای غشایی استفاده می شود که از جنس استات سلولز یا نیترات سلولز ، با منافذی به قطر ۲۲/۰ تا ۴۵/۰ میکرون بوده و با به کار بردن آن­ها، میکروارگانیسم­هایی که بزرگتر از قطر منافذ هستند، حذف می­شوند (باقری و صفاری ۱۳۷۶ ؛ امین و همکاران ۲۰۰۹ ).
۱-۲۵- قهوه­ای شدن بافت­های گیاهی
قهوه­ای شدن بافت­های گیاهی و در نتیجه آن محیط کشت، از جمله مشکلاتی است که در اغلب کشت­های تک جوانه­ای در درختان میوه دیده می­ شود. این پدیده ارتباط با نوع رقم گونه گیاهی دارد و میزان قهوه­ای شدن در یک رقم، در فصول مختلف و بسته به سن گیاه مادری می ­تواند متفاوت باشد. قهوه­ای شدن اغلب در گونه­ های گیاهی که دارای مقدار زیادی تانن و یا دیگر انواع هیدروکسی فنل­ها هستند، رخ می­دهد. ایجاد زخم در اثر جدا کردن بافت­ها باعث ایجاد پلی فنل اکسیداز می­ شود که این عامل اصلی اکسیداسیون ترکیبات فنلی است. آزاد شدن مواد فنلی موجب قهوه­ای شدن ریز نمونه و محیط کشت شده و باعث توقف رشد ریز نمونه­ها و یا مرگ آن­ها می­ شود. این قهوه­ای شدن بافت­ها یک پدیده خود کاتالیزوری است. بطوری­که ترکیبات فنلی آزاد شده باعث صدمه به بافت شده که این عمل باعث افزایش آزاد شدن ترکیبات فنلی می­شوند (ایزد پناه، ۱۳۸۰ ؛ سیدهو^[۳۹]، ۲۰۱۰).
قهوه­ای شدن و نکروزه شدن در ریز نمونه­ها ارتباط معنی داری با روش­های ضد عفونی دارد. نمونه­های برگ­ دار به خاطر حساسیت زیاد به غلظت­های بالاتر مواد ضدعفونی، بیشتر از نمونه­های بدون برگ قهوه­ای و نکروزه می­شوند. در این میان دو ماده کلرید جیوه و نیترات نقره از بقیه مواد قوی­تر می­باشند چرا که هر دو از فلزات سنگین بوده و دارای قدرت بالایی در واکنش با پروتئین دارند که سبب تقویت متابولیسم سلولی می شوند. در حالی که هیپو کلرید سدیم و کلسیم به خاطر درجه فعالیت کمتر، میزان خسارت وارد شده به ریز نمونه­ها در آن کمتر است. البته غلظت­های بالای این دو ماده نیز می­توانند باعث قهوه­ای شدن و نکروزه در ریز نمونه­ها شوند ) کمالی، ۱۳۷۸).
میری و همکاران (۱۳۸۲) در مطالعه­ ای که بر روی بررسی کاهش اکسیداسیون فنلی و پرآوری پایه­ های پا کوتاه سیب انجام دادند، پیشنهاد کردند که نمونه­های تازه کشت شده به مدت ۶ روز در یخچال نگهداری شوند که این کار در جلوگیری از فنلی شدن بسیار موثر بود. در مرحله پر آوری ترکیب ۲ip با کینتین نیز بهتر از بقیه تیمارها جواب داد:
راه حل­هایی که برای کاهش فنلی شدن می­توان ارائه داد شامل :
-گرفتن ریز نمونه در زمان­های خاص که میزان ترکیبات فنلی حداقل باشد.
- در مورد سن ریز نمونه، ریز نمونه­های حاصل از گیاهان نونهال کمتر از گیاهان بالغ قهوه­ای می­شوند.
-قرار دادن ریز نمونه­ها در آب مقطر به مدت ۳ ساعت قبل از کشت باعث کاهش مواد فنلی می­شوند.
- استفاده از تیمارهای ضد اکسیداسیونی
- تکرار واکشت­ها در فاصله زمانی کوتاه باعث جلوگیری از انتقال مواد فنلی به سلول­های سالم می­ شود. حذف بخش­های قهوه­ای و یا تجدید محیط کشت باعث کاهش تجمع مواد فنلی می­شوند که علاوه بر سمیت به دلیل خاصیت خود کاتالیزوری باعث ترشح بیشتر مواد فنلی می­شوند (کمالی، ۱۳۷۴ ؛ میری و همکاران، ۱۳۸۲).
ذوالفقار نسب (۱۳۸۲) با بررسی بر روی کلروزه و نکروزه شدن بافت­ها نشان داد که نوع محیط کشت عامل مهمی در ایجاد نکروزه شدن و کلروزه شدن است. عواملی مثل رشد سریع گیاهچه­ها در محیطی مثل MS به دلیل وجود مقادیر زیادی از نیترات، تماس نوک برگ­ها با دیواره ظروف کشت ، تجمع رطوبت به صورت قطره در انتهای برخی از برگ­ها و واکشت کردن با فواصل طولانی و در نتیجه کمبود برخی عناصر غذایی از جمله عوامل موثر در کلروزه و نکروزه شدن انتهای برگ­ها است. این در حالی است که در محیط WPM این مشکلات کمتر دیده شده است. کلسیم به عنوان عنصر مهمی در دیواره سلولی از تحرک کمتری در بافت­های گیاهی برخوردار است و حرکت آن تابع تعرق گیاه است. در شرایط درون شیشه ­ای ، وقتی میزان رطوبت بالا باشد به علت تعرق کم ، جذب کلسیم پایین می ­آید و در نتیجه قهوه­ای شدن و مرده شدن بافت­ها به علت تخریب سلول­ها اتفاق می­افتد.(حسین و همکاران^[۴۰]، ۲۰۰۳)
۱-۲۶- روش­های ریزازدیادی
ریزازدیادی عبارت است از تکثیر درون شیشه ­ای گیاه با بهره گرفتن از اندام­ها، بافت­ها، سلول­ها، پروتوپلاسم و غیره. اگر چه برخی منابع بیان داشته اند که جهت ریزازدیادی می­توان از تکنیک­های کشت جوانه، نوک ریشه، برگ­ها، رویان، پرچم و حتی سلول استفاده کرد ولی شناخته­ شده­ترین معنی ریزازدیادی کشت جوانه­های منفرد و شاخساره می­باشد. از این رو معمولاً کشت شاخساره و ریزازدیادی مترادف هم بکاربرده می­ شود. کشت نوک شاخساره بطور وسیعی در کشاورزی، باغبانی و جنگل کاری استفاده می­ شود. (شریفی و همکاران، ۱۳۸۸). در این تحقیق با توجه به اینکه روش جنین­زایی غیرجنسی و کشت جوانه انتخاب شده است به توضیح آن­ها خواهیم پرداخت:
۱-۲۷- جنین زایی غیر جنسی

F₂

شکل۳-۱-نقاط بهینه موضعی

تعریف ۳-۳- نقاط بهینه سراسری^[۱۱۸]

برداری مانند  بصورت سراسری بهینه در نظر گرفته می شود هرگاه در کل فضای جواب نتوان بردار دیگری مانند  پیدا نمود، بطوریکه این بردار بتواند بر بردار  غلبه کند. در این حالت بردار  را بصورت سراسری جواب غیرمغلوب یا پارتو می نامند.
با توجه به مفهوم ارتباط غالب، می توان فضای جواب را به چهار قسمت زیر تقسیم بندی نمود.

F₁
F₂
ناحیه عدم تفاوت
ناحیه مغلوب شدن
ناحیه غالب شدن
ناحیه عدم تفاوت
شکل ۳-۲- رابطه فضای جواب و ارتباط غالب

تعریف ۳-۴-مرز بهینه^[۱۱۹]

مجموعه نقاط بهینه سراسری یا پارتو، تشکیل مرزی را می دهند که به آن مرز بهینه گفته می شود. هدف اصلی رویکرد بهینه­سازی چند معیاره، دسترسی هر چه بیشتر به نقاط ( جوابهای ) بهینه سراسری یا پارتو می باشد.

۳-۴- جمع بندی

در این فصل مدل ریاضی مسئله مورد بررسی به همراه فرضیات، پارامترها، متغیرها و محدودیتها ارائه گردید. مدل طراحی شده دارای سه هدف کمینه سازی حداکثر زمان تکمیل سفارش، کمینه سازی هزینه های حمل و نقل و هزینه استفاده از وسائل نقلیه و در نهایت کمینه سازی جریمه های دیرکرد و زودکرد سفارشات می باشد. مدلی که در این پایان نامه بررسی می شود، یک مدل بسیار جامع است. با توجه به چند هدفه بودن مدل، استفاده از روش های کلاسیک بهینه سازی جهت دستیابی به جواب های بهینه سراسری یا موضعی، امری غیرممکن است. بنابراین برای حل این مسأله از روش هایی موسوم به بهینه سازی چند معیاره استفاده می گردد. از طرفی این مسأله از پیچیدگی زمان محاسباتی برخوردار بوده و به عبارتی در گروه مسایل سخت دسته بندی می شود، به همین دلیل در پایان فصل به شرح روش های حل مسائل بهینه سازی چند معیاره پرداخته شده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فصل چهارم

ساختار الگوریتم حل و نتایج محاسباتی

مقدمه

در این تحقیق، جهت حل مدل ریاضی چند هدفه ارائه شده، الگوریتم کلونی زنبور عسل بر پایه آرشیو پارتو پیشنهاد شده است. همچنین جهت اثبات کارایی الگوریتم کلونی زنبور، چندین مسئله آزمایشی طراحی گردیده و مسائل انتخابی توسط دو الگوریتم کلونی زنبور عسل و الگوریتم ژنتیک حل گردیده و نتایج حل مسائل توسط دو الگوریتم، با بهره گرفتن از سه شاخص کیفیت، پراکندگی و یکنواختی با یکدیگر مقایسه می شوند.
در این فصل از تحقیق، ابتدا ساختار پیشنهادی الگوریتم کلونی زنبور عسل به همراه جزئیات شرح داده شده است و سپس به شرح نتایج محاسباتی پرداخته شده است.

۴-۱- الگوریتم بهینه سازی کلونی زنبورها

الگوریتم های گروهی در حل مسایل بهینه سازی چند متغیره بسیار کارآمد هستند . الگوریتم زنبور، ارائه شده توسط فام و همکارانش در سال ۲۰۰۵ [۱۰۴] الگوریتم گروهی نوظهوری است که از رفتار جستجوی غذای زنبور عسل تقلید میکند. در این پایان نامه الگوریتم زنبور برای بهینه سازی مقدار هزینه کل در یک شبکه زنجیره تامین حلقه بسته به کار گرفته می شود. این امر مستلزم بهینه سازی توابع چند متغیره است. در ادامه، ابتدا به رفتار زنبورها در طبیعت اشاره می شود و سپس الگوریتم زنبور شرح داده می شود. کلونی زنبور جستجوی غذا را با فرستادن زنبورهای دیده بان به منظور جستجوی تصادفی منابع غذای امیدبخش آغاز می کند. کلونی برای بهره برداری از منابع غذایی می تواند تا مسافت های طولانی ۱۴) کیلو متر)و همزمان در جهت های مختلف پرواز کنند، با این ترتیب بهره برداری از تعداد زیادی منبع غذا تضمین میشود [۱۰۵,۱۰۶] .طی فرایند جستجوی غذا همواره تعدادی از زنبورهای کلونی به عنوان زنبور دیده بان در نظر گرفته می شوند [۱۰۶] اگر کیفیت شهد جمع آوری شده از یک منبع غذا از آستانه معیاری بالاتر باشد، زنبور دیده بان آن را در کندو ذخیره می کند و آن منبع غذا را در رقص قرقر ه ای تبلیغ می نماید [۱۰۴] . رقص قرقر ه ای برای ارتباطات کلونی حیاتی است و تمام اطلاعات لازم از بیرون کندو را شامل می شود [۱۰۵,۱۰۶] . زنبورهای کندو منابع غذا را با توجه به اطلاعات به دست آمده از رقص های قرقره ای در مورد کیفیت آنها انتخاب می کنند . بنابراین، زنبورهای بیشتری منابع غذای امیدبخش را بازدید می کنند [۱۰۵,۱۰۶] . این امر به فرایند جستجوی غذای کارآمد منجر می گردد . اعزام زنبورهای بیشتر به یک منبع غذای امیدبخش تا زمانی که برازش آن منبع غذا از آستانه ی معیاری بالاتر باشد ، ادامه می یابد.

۴-۲- فلوچارت الگوریتم کلونی زنبور عسل

همانطور که گفته شد، جهت حل مدل ریاضی ارائه شده، الگوریتم کلونی زنبور عسل بر پایه آرشیو پارتو پیشنهاد گردیده است. فلوچارت این الگوریتم در زیر نشان داده شده است.

شکل ۴-۱- فلوچارت الگوریتم کلونی زنبور عسل

۴-۲-۱- نحوه نمایش جواب

در تمام الگوریتم های فراابتکاری، بدلیل نیاز به حل شدنی در شروع کار، لازم است حل شدنی را بر طبق ساختار مشخصی ذخیره کنیم که به این ساختار، نحوه نمایش جواب می گویند. در این پایان نامه برای نمایش هر جواب از ماتریس استفاده می شود. هر جواب شامل ۴ ماتریس است که این ماتریسها مطابق با خروجی
­های مدل طراحی می شوند. بعنوان مثال برای متغیر x_is یک ماتریس دو بعدی با ابعاد n*pl است. یا برای متغیر x_if یک ماتریس ۲ بعدی با ابعاد n*dc تعریف می شود. به همین صورت برای z_kibj یک ماتریس ۴ بعدی و برای y_iwj نیز یک ماتریس سه بعدی تعریف شده است.

۴-۲-۲- نحوه تولید جوابهای اولیه^[۱۲۰]

بیشتر روش های فراابتکاری تکاملی از یک رویکرد تصادفی برای تولید جوابهای اولیه استفاده می کنند. اما از آنجا که کیفیت جوابهای نهایی بدست آمده از این روشها بستگی مستقیم به کیفیت جوابهای اولیه تولید شده دارد، در این پایان نامه، از یک روش جستجوی ممنوع نخبه گرا^[۱۲۱] برای تولید جوابهای آغازین استفاده می شود. هدف اصلی بکارگیری این روش، تولید جوابهای اولیه ای است که از نقطه نظر کیفیت^[۱۲۲] جواب و پراکندگی^[۱۲۳]، از سطح مطلوبیت مناسبی برخوردار باشند. قبل از توضیح اجزای پیشنهادی برای روش جستجوی ممنوع، بایستی تعریف زیر ارائه گردد:
نقطه آرمانی^[۱۲۴]: نقطه ای مجازی است که مولفه های آن از جواب بهینه هر یک از تابع های هدف، که بصورت مجزا بهینه گردیده اند، تشکیل شده است.
بدست آوردن نقطه آرمانی با مولفه های دقیق در مسائل بهینه سازی سخت، در یک زمان محاسباتی مناسب و معقول، امری غیرممکن است. در این پایان نامه، برای مقابله با این نقصان، از یک مفهوم جدید به نام نقطه آرمانی پویا^[۱۲۵] استفاده می شود. نقطه آرمانی پویا، یک نقطه آرمانی تقریبی است که از جواب بهینه محلی تابع هدف تشکیل شده است. جهت دستیابی به نقطه آرمانی پویا، از یک جستجوی محلی ساده برای بهینه سازی تابع هدف استفاده شده است. جواب اولیه این بهینه سازی محلی توسط یک رویکرد جستجوی محلی تولید شده است. مقدار تابع هدف خروجی جستجوی محلی به عنوان مولفه نقطه آرمانی پویا در نظر گرفته می شود. همچنین جواب حاصل از رویکرد جستجوی همسایگی بعنوان نقطه شروع جستجوی ممنوع نخبه گرا در نظر گرفته شده است که در زیر شرح داده می شود.
رویکرد جستجوی همسایگی: برای طراحی عملگر جستجوی همسایگی برای پیدا کردن نقطه آرمانی پویا و ایجاد جواب آغازین برای ETS از ازچهار جستجوی محلی موازی استفاده شده است.
در روش جستجوی همسایگی طراحی شده، عملگر های جستجو همسایگی در قالب جستجوی همسایگی موازی است. ساختار موازی بصورت زیر است:

1. 1. شمارنده را مساوی صفر قرار بده.

1. 1. جواب ورودی را به عملگر جستجوی همسایگی اول بده.

1. 1. رویه اصلاحی را بر جواب خروجی اعمال کن.

1. 1. جواب ورودی را به عملگر جستجوی همسایگی دوم بده.

1. 1. رویه اصلاحی را بر جواب خروجی اعمال کن.

1. 1. جواب ورودی را به عملگر جستجوی همسایگی سوم بده.

1. 1. رویه اصلاحی را بر جواب خروجی اعمال کن.

1. 1. جواب ورودی را به عملگر جستجوی همسایگی چهارم بده.

1. 1. رویه اصلاحی را بر جواب خروجی اعمال کن.

1. 1. از بین جواب ورودی و چهار جواب خروجی بهترین جواب را انتخاب کن.

1. به شمارنده یک واحد اضافه کن.

کیفیت: چگونگی یک پدیده است که تاثیر عاطفی و عقلانی خواصی بر انسان می گذارد و خاصیت ها و ویژگیهای اصلی یک چیز را بیان می کند کیفیت نقش بسیار اساسی در تعیین و تمایز یک چیز از چیزهای دیگر دارد و شامل کیفیت ظاهری، عملکردی و زیبایی شناختی می شود (کوکبی،پورجعفر وتقوایی،۱۳۸۴، صص ۷-۶ )
مفهوم کیفیت زندگی از دو عنصر اصلی تشکیل شده است این فکر که مردم برای زندگی به چیزی بیش از نان و آب نیاز دارند و این فکر که آنچه به زندگی معنا می دهد در عین حال در جمع ریشه دارد در شادمانی بشری، فعالیت خلاق و حس اجتماعی بودن دست کم به همان اندازه استاندارد مادی زندگی و شاید بیش از آن اهمیت دارد ( پیتی ۱۹۹۸،به نقل از فیشلر ،ترجمه تقی زاده مطلق،۱۳۸۱،ص ۲۳ )

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

کیفیت زندگی با اینکه توجه به آن قدمت بلندی دارد لیکن به دلیل ماهیت پویا و خصلت سازه ای آن از ابهام و پیچیدگی خاصی برخوردار است از یکسو کیفیت زندگی به عنوان پنداشتی از گذران زندگی فرد مطرح می شود و از بعدی موقعیت هایی نظیر محیط پیرامونی و یا فرهنگ در یک جامعه معین را نیز شامل می شود ( صادقی،۱۳۸۹،ص ۱۱)
مفاهیم استاندارد زندگی و کیفیت زندگی تلاش مداوم ما را برای ارائه واقعیت بشری بر حسب شرایط عینی و عقلایی کردن تصمیم گیری جمعی نشان می دهد اما عبور از یکی به دیگری بیانگر تغییر در گفتمان عمومی از بهداشت فردی به بهداشت جمعی و حتی بهداشت جهانی است کیفیت زندگی برای جامعه فراصنعتی و چند فرهنگی ما همان اهمیتی را دارد که استاندارد زندگی برای جامعه صنعتی و همرنگ ساز گذشته داشت عبارت کوتاهی که برای نشان دادن درک مردم از آنچه برای یک زندگی شایسته لازم است، بکار می رود از آنجا که درک جمعی ما از ارزش بشری هم در قلمرو سیاسی و هم اقتصادی تغییر یافته است ارائه اهداف و درمانها از طرف ما نیز دگرگون شده است ( فیشلر،ترجمه تقی زاده مطلق،۱۳۸۱،ص ۲۵)
به لحاظ مفهومی کاربرد این سازه را در شش حوزه مطرح نموده اند که در جدول زیر به همراه عناصر مربوط به هر کدام آورده شده است ( غفاری و امیدی،۱۳۸۷،ص ۱۲)
جدول ۲-۱: کیفیت زندگی از جنبه های مختلف

عبارت کیفیت زندگی دوره های تاریخی زیادی را پشت سر گذاشته است و تغییرات مختلفی در مورد آن صورت گرفته است این عبارت علایق شخصی، تجارب، احساسات، دیدگاه ها و عقاید راجع به ابعاد فلسفی، فرهنگی، معنوی، روانشناسی، مالی و … زندگی روزمره را شامل می شود (براری،۱۳۹۱)
در ابتدا مفهوم کیفیت زندگی در مقابل رویکرد صرف اقتصادی به توسعه شکل گرفت از دهه ۱۹۶۰میلادی بیشتر کشورهای پیشرفته صنعتی از لحاظ مباحث کیفیت زندگی با چالش ها و مسائل بسیاری روبرو شدند به رغم اینکه کالاها، فراورده ها و تسهیلات زندگی مادی به وفور در جامعه تولید و فراهم شده بود اما جامعه انسانی از لحاظ جنبه های بوم شناسی، روانشناسی و جامعه شناسی با مسائل بزرگی روبرو بود، آلودگی های زیست محیطی، آسیب های اجتماعی، نابرابری فرصت های زندگی، حاشیه شدن گروه های اجتماعی که امروزه به عنوان طرد و محرومیت اجتماعی شناخته می شود بویژه گروه های مهاجر، تحرکات نزولی درون شهری بر اثر فقر و ریسکهای متعدد اجتماعی فزونی گرفت از این رو بسیاری از کارشناسان وصاحب نظران مسائل توسعه در رشته های مختلف به نقد و ارزیابی هدف های رشد و توسعه اقتصادی در کشورهای پیشرفته و صنعتی پرداختند و بر اولویت هدف های اجتماعی توسعه و کیفیت خدمات و کالا و مناسب بودن آنها با نیازها و شرایط زندگی مردم تاکید ورزیدند ( حاج یوسفی، به نقل از حسن زاده،۱۳۸۷)
در قرن حاضر حفظ زندگی به شکل معمول مطلوب نبوده بلکه ارتقاء کیفیت زندگی در زمینه های متعدد تلاش اساسی جوامع تلقی می شود داشتن کیفیت زندگی مطلوب همواره آرزوی بشر بوده و هست در ابتدای این آرزو به بهبود وضعیت های ظاهری افراد از قبیل میزان درآمد، تحصیلات، سلامتی جسمی و مسکن محدود بود ولی اکنون به طیف های وسیعی از جمله متغیر های کیفی و ذهنی توجه می شود اگر بپذیریم که مهمترین محور توسعه، انسان و نیروی انسانی است و اگر بپذیریم که توجه مقوله کیفیت زندگی افراد یکی از مهمترین راه های رسیدن به توسعه پایدار است به راحتی می پذیریم که باید کلیه عواملی که انسان را در این راه و برای رسیدن به این هدف دچار مشکل می کند و یا با مانع روبرو می کند برطرف کنیم (نظری و مختاری،۱۳۸۹)
کاربرد اندازه گیری کیفیت زندگی:
پزشکی: این ابزار در کنار سایر اقدامات تعیین کننده می تواند اطلاعات با ارزشی در مورد مواردی که روی فرد بیشترین اثر را دارند فراهم نموده و در یافتن بهترین انتخاب در مراقبت بیمار مفید باشد.
بهبود روابط پزشک – بیمار : با افزایش درک پزشک از اثرات بیماری در زندگی بیمار، روابط پزشک و بیمار بهتر شده و بیمار نیز خدمات پزشکی را موثرتر احساس می کند.
تعیین کارایی درمانهای مختلف: جهت ارزیابی درمانهای مختلف می توان از این ابزار جهت سنجش کیفیت زندگی به عنوان یک پیامد استفاده کرد.
ارزیابی خدمات بهداشتی: در مورد کفایت و کیفیت خدمات پزشکی، اولویت های بیمار قطعاً مهم هستند که این ابزار، مکمل با ارزشی جهت این ارزیابی فراهم می کند.
تحقیقات: این ابزار بوسیله تعیین اثرات بیماری در تمام وجوه بیمار بصیرت جدیدی در مورد سیر طبیعی بیمار ایجاد می کند.
سیاست گذاری: در تعیین اثرا سیاستهای جدید بر کیفیت زندگی افراد می توان از این ابزار سود جست، سیاستگذاران با در نظر گرفتن این پیامد، می توانند تخصیص منابع محدود را با بینش وسیع تری انجام دهند (رحمتی )
آدمی از تولد تا مرگ در پی رسیدن به یک آرامش نسبی در تمامی عرصه های زندگی است و تمامی تلاشهایش در راستای تحقق این هدف است. هیچ اجتماع، شهر و یا کشوری ساخته نشده مگر برا بهبود وضعیت معیشتی و زندگی مردم. بنابراین باید تمامی اقدامات و تصمیمات در راستای تحقق این هدف باشد. برای اینکه بتوان یک زندگی مطلوب را برای مردم ایجاد کرد باید مولفه های و شاخص های مربوط به کیفیت زندگی را شناخت و برای تحقق آنها چاره اندیشی کرد.
۲-۲-۳- شاخص های کیفیت زندگی
طراحی و تدوین شاخص های کیفیت زندگی یکی از راه های عملیاتی کردن مفهوم کیفیت زندگی است در سه دهه گذشته برای اندازه گیری کیفیت زندگی در مناطق مختلف دنیا تلاشهای زیادی صورت گرفته است بسیاری از محققان برای ارزیابی کیفیت زندگی نیاز به هر دو دسته از شاخص های عینی و ذهنی را یادآور شده اند ( رضوانی و منصوریان،۱۳۸۶،ص ۶ )
معرف های بعد ذهنی از شاخص های کیفیت زندگی: ایجاد و گسترش نهاد های محلی جدید، تقویت نهادهای محلی موجود، احساس امنیت فردی، امید به آینده، توانایی تامین نیازهای اساسی خانوار، رضایت از زندگی، احساس تعلق به اجتماع، تمایل به ماندن در روستا، رضایت از موقعیت اجتماعی و …
معرف های بعد عینی از شاخص های کیفیت زندگی: رضایت از مراکز بهداشتی، جمع آوری و دفع آب های سطحی، کیفیت بهداشت شبکه معابر، کیفیت مسیر عابر پیاده، تفاوت و پاکیزگی شهر یا روستا، کیفیت آب آشامیدنی و … ( ازکیا و رضوانی، به نقل از فراهانی و همکاران، ص۷۱)