فصل پنجم
نتیجه ­گیری و پیشنهادها
مقدمه
در این پژوهش برای شناسایی و تبیین انتظارات کاربران بانکداری موبایلی، از رویکرد ترکیبی- اکتشافی استفاده شد. پس از مصاحبه های عمیق با ۱۵ نفر از کاربران بانکداری موبایلی و بکارگیری فن تحلیل محتوای کیفی و استفاده از فنون کدگذاری باز و محوری، انتظارات کاربران بانکداری موبایلی استخراج شد. پس از توزیع پرسشنامه و جمع­آوری داده ­ها، سوالات پژوهش در فصل چهارم مورد بررسی قرار گرفت و وضعیت هر کدام از آنها مشخص شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

از این رو، در این فصل ابتدا خلاصه­ای از پژوهش انجام شده ذکر می­ شود و سپس به دنبال آن نتایج حاصل از یافته­ ها مورد بررسی و تحلیل قرار می­گیرد. در این قسمت تحلیلی از میزان اهمیت و اولویت ابعاد و انتظارات کاربران بانکداری موبایلی مستخرجه را از نظر خواهیم گذراند. در ادامه این فصل به محدودیت­های پژوهش اشاره می­ شود و در پایان نیز با توجه به مبانی نظری، اهداف پژوهش، نتایج حاصل از تحلیل یافته­ ها و مشاوره با اساتید و با لحاظ نمودن محدودیت­های پژوهش، پیشنهادهایی کاربردی برای مدیران و پیشنهادهایی نیز جهت انجام پژوهش­های آتی به سایر پژوهشگران، ارائه خواهد شد. امید است که نتایج این پژوهش پلی باشد اولا برای شناسایی هر چه بیشتر انتظارات کاربران بانکداری موبایلی و ثانیا بذل توجه بانک­های کشور به انتظارات حیاتی شناسایی شده جهت حرکت به سمت ارائه خدمات بهتر در زمینه بانکداری موبایلی، تا در نهایت با توجه به ارضای این انتظارات و حرکت به سمت رضایت بیشتر مشتریان و مفهوم واقعی­تر مشتری مداری بتوان به معیارهای واقعی یک بانک رسید و بتوان چرخه اقتصاد جامعه و به خصوص صنعت بانکداری به عنوان یکی از مهم­ترین بخش­های این اقتصاد را به تحرک بیشتر درآورد.
۱٫۵- مروری کلی بر پژوهش
در این پژوهش، پژوهشگر تلاش نمود تا با پیروی از اصول و چارچوب نظری و پژوهشی، به بخش­بندی کاربران بانکداری موبایلی بر مبنای انتظارات با رویکرد تحلیل خوشه ای بپردازد. بر این اساس، ابتدا در فصل اول به تعریف مساله پژوهش و ضرورت انجام آن پرداخته شد و بر این اساس اهداف و سوالات مرتبط با این پژوهش، ارائه شدند. در ادامه، فصل دوم به سه بخش عمده تقسیم تقسیم شد. در قسمت اول به مبانی نظری، مباحث کلی و مفاهیم کلیدی جهت آشنایی هر چه بیشتر با موضوع مورد پژوهش پرداخته شد. از جمله مباحثی که در این قسمت به آنها اشاره شد می­توان به مفهوم بخش­بندی، تاریخچه بانکداری، سیر تکامل سیستم های پرداخت، بانکداری موبایلی، فناوری های بانکداری موبایلی، سیستم های ارتباطی در موبایل اشاره شد. در قسمت دوم از این فصل به ارائه الگو­های مرتبط با پژوهش مبادرت نمودیم و الگو­های مربوط به انتظارات در ارتباط با پذیرش و بکارگیری فناوری را ارائه نمودیم. در قسمت سوم نیز به ارائه پیشینه پژوهش و مطالعات انجام شده در حوزه بخش­بندی، بخش­بندی بانکداری اینترنتی و کار های انجام شده در ارتباط با پذیرش بانکداری موبایلی در ایران و در کشورهای خارجی پرداختیم.
در فصل سوم، روش شناسی و چارچوب پژوهشی مشخص شد. به این ترتیب مشتریان بانک کشاورزی که از خدمات بانکداری موبایلی این بانک استفاده می کردند به عنوان جامعه آماری پژوهش انتخاب شدند. همانطور که پیش از این اشاره شد، به دلیل ماهیت ترکیبی- اکتشافی بودن این پژوهش، ابتدا به منظور جمع­آوری داده ­ها در بخش کیفی به شعب بانک کشاورزی در تهران مراجعه کرده و بر اساس روش کفایت داده ­ها (اشباع نظری داده ­ها) با ۱۵ نفر از کاربران بانکداری موبایلی کشاورزی مصاحبه عمیق ترتیب داده شد. سپس با بهره گرفتن از تحلیل محتوا از نوع “تحلیل تم” سعی شد تا انتظارات ی که مشتریان از بانکداری موبایلی دارند از مصاحبه های صورت گرفته شده، استخراج شود و در بخش کمی پس از تایید روایی و پایایی پرسشنامه، جهت توزیع آن در بین کاربران بانکداری موبایلی بانک کشاورزی اقدام نمودیم. پس از جمع­آوری پرسشنامه ­ها و کنار گذاشتن پرسشنامه ­های ناقص و فاقد اعتبار، در نهایت ۳۰۸ پرسشنامه برای تحلیل­های نهایی در نظر گرفته شدند.
در فصل چهارم، داده ­های گردآوری شده با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS 19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شدند. این تجزیه و تحلیل ها در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام گرفت. در قسمت اول به توصیف جمعیت شناختی اعضای نمونه در بخش کیفی پرداختیم، پس از آن ضمن اشاره به چک لیست سوالات پرسشنامه و اشاره به برخی از گزاره­های کلامی و کدهای استخراج شده از مصاحبه­ ها، آمار توصیفی مربوط به ابعاد پژوهش ارائه شد. در انتها پس از اشاره به وضعیت جمعیت شناختی اعضای نمونه در بخش کمی، از آزمون­های میانگین تک نمونه ­ای، فریدمن و کروسکال-والیس برای پاسخ دادن به سوالات پژوهش استفاده شد.
در قسمت پایانی فصل چهارم نیز سعی شد که بر اساس انتظارات بدست آمده برای کاربران بانکداری موبایلی، با بهره گرفتن از تکنیک تحلیل خوشه­ای K-means افراد حاضر در این پژوهش به ۳ خوشه که بیشترین مشابهت درون خوشه­ای و بیشترین تفاوت بین خوشه­ای را دارند، طبقه ­بندی شدند.
۲٫۵- خلاصه­ای از نتایج و یافته­های پژوهش
این بخش را بر اساس آزمون­هایی که برای پاسخ به سوالات پژوهش انجام شده است، به چهار بخش اصلی تقسیم بندی نمود
ه­ایم. در بخش اول به نتایج آزمون میانگین تک نمونه ­ای و تحلیل یافته­های حاصل از آن می پردازیم. در بخش دوم نتایج آزمون فریدمن جهت اولویت بندی انتظارات کاربران بانکداری موبایلی مستخرجه به همراه تحلیل­های مربوط به آن ارائه می­ شود، در بخش سوم به تشریح خوشه­های شناسایی شده بر اساس انتظارات کاربران بانکداری موبایلی شناسایی شده پرداخته خواهد شد.
و در نهایت به منظور مقایسه وضعیت انتظارات در بخش های مختلف در مقایسه با یکدیگر و تحلیل یافته­های مربوط به آن، نتایج آزمون کروسکال- والیس ارائه خواهد شد.
۱٫۲٫۵- نتایج آزمون میانگین اهمیت جهت شناسایی انتظارات با اهمیت از منظر کاربران بانکداری موبایلی و تحلیل­های مربوط به آن
در این پژوهش ۴ انتظار اصلی برای کاربران بانکداری موبایلی مورد ارزیابی قرار گرفته است. در جدول ۵-۱ خلاصه­ای از نتایج آزمون میانگین اهمیت جهت شناسایی انتظارات با اهمیت از منظر کاربران بانکداری موبایلی ارائه شده است.
طبق مصاحبه های انجام شده با کاربران بانکداری موبایلی ۴ انتظار به عنوان انتظارات اصلی از منظر کاربران بانکداری موبایلی شناسایی شدند این در حالی است که همانطور که در جدول ۱٫۵ مشاهده می­ شود با اهمیت بودن هر ۴ انتظار اصلی در بین کاربران بانکداری موبایلی مورد تایید قرار گرفت.
در نتیجه انتظارات اصلی با اهمیت در بین کاربران بانکداری موبایلی را می­توان به این شکل در نظر گرفت: انتظارات خدمات اصلی بانکداری موبایلی، انتظارات خدمات افزوده بانکداری موبایلی، انتظارات شرایط تسهیل کننده برای استفاده از بانکداری موبایلی، انتظارات ادراک مفید بودن استفاده از بانکداری موبایلی

۳ – ۱ – ۳ – ۲ : شناخت ویژگی های رفتاری
هر انسانی یکسری ویژگی های رفتاری دارد ، به انجام برخی رفتارها عادت کرده و مرتب آنها تکرار می کند . برای مثال خانم احمدی هر روز به موقع در محل کارش حاضر می شود . کارهای محوله را به موقع انجام می دهد . و… مجموعه ی این ویژگی های رفتاری باعث شده که او را کارمندی منضبط بدانند . توجه کنید که چون بحث در خصوص ویژگی رفتاری است ، ما فقط بر ویژگی های رفتاری بیانگر که بیانگر یک خصلت متمرکز شدیم . حال آن که ویژگی های دیگری هم چون ویژگی های هیجانی و … می توانند کامل کننده ی مجموعه ی ویژگی های رفتاری بیانگر یک خصلت خاص باشد . برای مثال خصلت مهربانی علاوه بر ویژگی های رفتاری ، دربردارنده ی ویژگی های هیجانی خاصی همچون عشق ، محبت و … می باشد ( محمد خانی ، ۱۳۸۰ ) .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲ – ۳ – ۲ : شناخت توانایی ها ، استعدادها ، پیشرفت ها و تجربیات منفی
واقعیت این است که موقعیت ها و پیشرفت ها به یک سری کارهای بزرگ و عجیب مثل کشف جدیدترین عنصر شیمی ، یا یک اختراع عجیب و غریب محدود نمی شود بلکه منظور از پیشرفت و موفقیت انجام یک سری کارهای معمول زندگی است . شناخت واقعی از پیشرفت های خود ، آگاه بودن و به حساب آوردن آنها بر اعتماد به نفس فرد اثری مثبت بر جای گذشته و به فرد انگیزه حرکت می دهد . شهامت دیدن ناکامی ها و پذیرش آنها پیش شرط لازم برای حرکت در مسیر خودآگاهی است . واقعیت این است که دیدن پیشرفت ها و ناکامی ها به شکلی واقع بینانه ، به ما کمک می کند که بهتر بتوانیم به شناسایی نقاط قوت و ضعف خود بپردازیم . تجربیات منفی و ناکامی های موجود در زندگی مصداق های عینی و عملیاتی است که به ما نشان می دهد بخش عمده ای از نقاط قوت و ضعف ما در کجا قرار دارد و چگونه عمل می کند ( امامی نائینی ، ۱۳۸۵ ) .
۳ – ۳ – ۲ : شناخت نقاط قوت و ضعف
توانایی های انسان محدود است ، همه ی ما در برخی موقعیت ها ضعیف عمل می کنیم ، اشتباه کردن و داشتن نقطه ضعف هایی در هر فرد کاملاً عادی و طبیعی است ، نکته مهم این است که افراد قادر به شناسایی نقاط قوت و ضعف خود باشند و بتوانند آنها را بپذیرند و در جهت اصلاح آنها تلاش کنند ( محمد خانی ، ۱۳۸۵ ) .
۴ – ۳ – ۲ عزت نفس^[۲۰] و خودپنداره^[۲۱]
یکی از مؤلفه های مهم خود آگاهی عزت نفس است . عزت نفس به احساس ارزشمندی شخص اشاره دارد که تحت تاثیر عوامل عملکرد ، موفقیت ها ، توانایی ها ، ظاهر شخصی و قضاوت های افراد مهم است. عزت نفس پیامد مجموعه ای از عوامل فردی ، اجتماعی وخانوادگی است.عزت نفس بالا موجب اعتماد به نفس می شود که تصمیم گیری خوب و مستقلانه و برخورد مناسب با تعارضات بین فردی را تسهیل می نماید. عزت نفس افراد در محیط حمایت کننده و مثبت تقویت می شود. عزت نفس پایین یکی از عوامل خطر آفرین مصرف مواد است. عزت نفس چیزی است که افراد می توانند از طریق تجربه آن را افزایش دهند.برای داشتن عزت نفس بالا افراد باید اول بدانند چه چیزی در آنان احساسات خوب بوجود می آورد و سپس به گونه ای برنامه ریزی کنند که این نوع رویدادها در زندگی شان رخ دهد . ( محمدخانی ، ۱۳۸۵ ) .
خود پنداره یعنی اینکه ما خودمان را چگونه می بینیم ، یعنی تصویر یا برداشتی که هر کس از خودش دارد . طرز برداشت ما از خودمان تا حد زیادی به وسیله تجارب گذشته ما ،‌ ( موفقیت ها و شکست های ما ) و آنچه دیگران درباره ما فکر می کنند، شکل می گیرد . برداشتی که هر کس از خودش دارد بر رفتار و عمل او تاثیر می گذارد . انسان ها معمولاً آنگونه عمل می کنند که فکر می کنند هستند . خود پنداره بر احساس ما از خودمان نیز تأثیر می گذارد. کسانی که احساس خوبی درباره خودشان دارند در مقایسه با کسانی که نگرش منفی به دیگران دارند، از اعتماد به نفس و رضایت بیشتری برخوردارند ، افراد موفق تری هستند ، و کمتر احتمال دارد که به سراغ سیگار ، مواد و سایر رفتارهای پرخطر بروند. هیچگاه پس از یک یا دو تجربه بد از خودتان خود پنداره منفی نسازید. اوضاع را بررسی کنید . به هر اندازه که می توانید به طور واقع بینانه تر به خود نگاه کنید و نقاط قوت و ضعف خود را بشناسید. سعی کنید نقاط ضعف را اصلاح کنید . شما با تعیین اهداف خاص و رسیدن به آنها می توانید خود پنداره خود را تغییر دهید ( فتی ، موتابی ، محمدخانی و کاظم زاده عطوفی ، ۱۳۸۵ ) .
این موضوع برای متخصصان بهداشت روانی اهمیت خاصی دارد ؛ زیرا پندار فرد از شخصیت خود ، تا اندازه ی زیادی تصور او را درباره ی محیطش تعیین می کند ، و این دو عامل ، نوع رفتارهای او را طرح می ریزد . اگر تصور از خود ، مثبت نسبتاً متعادل است ، شخص دارای سلامت روانی است و اگر به عکس خودپنداری شخص ، منفی و نامتعادل باشد ، او از لحاظ روان تنی ناسالم شناخته می شود ( شاملو ، ۱۳۷۸ ) .
۵ - ۳ – ۲ : شناخت افکار و عقاید و ارزش های خود
ما انسان ها اغلب اوقات همانگونه رفتار می کنیم که احساس می کنیم و اغلب اوقات همانگونه احساس می کنیم که فکر می کنیم ؛ همه چیز به نگرش آدمی بستگی دارد . برداشت ها ، طرز تلقی ها و باورهای انسان تعیین کننده نوع برخورد او با جهان پیرامون خود است و حتی نوع برخورد ما با جهان اطرافمان بستگی به تفسیر ما از حوادث ، رویداد
ها و حتی اطرافیانمان دارد .تحقیقات نشان داده است که بین افکار ، رفتار و احساسات ارتباط وجود دارد . این ارتباط ، ارتباطی تعاملی است که هر یک بر دیگری تأثیر می گذارد .
ولی این چرخه با نوع فکر کردن ما آغاز می شود و همین موضوع ، اهمیت افکار را در شکل گیری احساسات و رفتار روشن می کند . بر این اساس ، هر گونه نگرش ، فکر یا انتظاری که موجب تشدید شدن احساسات و رفتارهای منفی شود ، “افکار ناکارآمد ” نامیده می شود . توانایی تشخیص افکار ناکارآمد و خنثی کردن آنها ، مهارتی است که پیامدهای مثبت آن ، کنترل کردن احساسات و رفتار است ( ناصری ، ۱۳۸۷ ) .
۶ – ۳ – ۲ : خودارزیابی صحیح
واقعیت این است که خودارزیابی صحیح پدیده ای نیست که به سادگی حاصل آید ، بلکه رسیدن به آن مستلزم گذراندن فرایند دور و درازی است . امّا با شروع حرکت در مسیر خودآگاهی و تأمل بر آن می توان گفت حرکت در مسیر خودارزیابی صحیح آغاز گردیده است . مسلماً تک تک مهارت ها ، هر کدام گامی است در جهت دست یابی به این مقصود ؛ و هر یک کامل کننده و مکمل دیگری است . خودارزیابی صحیح بدین معناست که فرد خود را آن گونه که هست ، بشناسد . آنچه که طی خودارزیابی صحیح کشف خواهد شد ، مجموعه ای از توانایی ها ، نقاط مثبت و منفی ، ارزش ها ، پایبندی های اخلاقی و قطعاً حوزه های مهم تری نظیر معنویت و هدف از زندگی است . طبیعی است که نمی توان به یکباره به خودارزیابی صحیح نایل شد چرا که اندیشیدن و کشف ویژگی های خود نیازمند صرف هدفمندانه ی زمان است . انسان وقتی به مقصد می رسد که شروع به حرکت کند و وقتی سریع تر به مقصد می رسد که مسیر صحیح تری را انتخاب نماید . آنچه که طی خودارزیابی صحیح اتّفاق می افتد کشف ویژگی های منفی ، مثبت و خنثی است . به همین خاطر لازم است که این مفاهیم تعریف شوند . ویژگی مثبت ، ویژگی است که هم خود فرد و هم اطرافیان وی از داشتن آن احساس رضایت داشته باشند و ویژگی منفی ، ویژگی است که یا خود فرد یا اطرافیان وی و یا هر دو از آن احساس رضایت نداشته و ناراحت باشند . ویژگی خنثی نیز ویژگی است که فرد از داشتن آن احساس رضایت کرده ولی در دیگران احساس نارضایتی یا ناراحتی را به وجود نمی آورد و یا برعکس فرد از داشتن آن احساس نارضایتی یا ناراحتی نداشته ولی در دیگران احساس رضایت یا راحتی به وجود می آورد ( ناصری ، ۱۳۸۷ ).
۴ – ۲ : انواع آگاهی از خود
۱ – خود فیزیکی : به تصوری که هر کس از ظاهر فیزیکی خود دارد گفته می شود. آیا از مشخصه های ظاهری خود راضی هستیم؟ یا احساس خوبی نداریم؟
مشخصه های ظاهری مانند (چهره، چاق و لاغر بودن، قد و تناسب اندام و ..)
۲ – خود جنسی : تصور یا برداشتی است که هر کس از هویت جنسی (مرد یا زن بودن) و تمایلات جنسی خود دارد .
۳ – خود اجتماعی : به تصوری که فرد از جایگاه اجتماعی خود دارد اطلاق می شود.
دیگران ما را چگونه می بینند؟ چگونه در گروه ها ظاهر می شویم؟ چه نقش هایی باید در اجتماع داشته باشیم ؟ پایگاه اجتماعی ما چگونه است؟ آیا کمرو و خجالتی یا فردی با نفوذ هستیم؟ دیگران با ما چگونه هستند؟ ما با دیگران چگونه هستیم ؟ و آیا …
۴ – خود معنوی : تصور شخص از اعتقاداتش است که معمولاً به زندگی و باورهای مذهبی او معنا می بخشد. مثلاً آیا به نیروی ماورای طبیعت اعتقاد داریم؟ آیا مذهبی هستیم ؟ آیا به زندگی پس از مرگ معتقد هستیم ؟ آیا …
۵ – خود تاریک : جنبه خاصی از خود است که در برگیرنده اسرار ماست. چون دوست نداریم فاش شود معمولاً انرژی زیادی برای نگهداریش مصرف می کنیم.
۶ – خود آرمانی : آن بخشی از ماست که می خواهیم به آن برسیم. دائم در این فکر هستیم که چگونه به نظرمی آییم؟ با نگاه به زندگی دیگران، خودمان را با آن ها مقایسه می کنیم ، سپس در ذهن خویش تصویری از خود می سازیم که دوست داریم آن باشیم، به آن خود آرمانی می گویند .
۷ – خود واقعی : درونی ترین بخش وجود ماست که آن را به خوبی می شناسیم ولی افراد محدودی از آن آگاه هستند. ممکن است آن را از دیگران پنهان کنیم، چون نگرانیم از این که اگر دیگران خود واقعی ما را بشناسند، ممکن است علاقه شان را به ما از دست بدهند ( رضایی ، ۱۳۸۷ ) .
۵ – ۲ : عوامل مؤثر در رشد خودآگاهی
۱- پذیرش خود : خودمان را با تمام نقاط قوت و ضعفمان بپذیریم و دوست داشته باشیم. مسلماً عوامل متعددی در چگونگی پذیرفتن خود به همان شکل که هستیم نقش دارد. اما یکی از عوامل مؤثر، پذیرفتن اشتباهاتی است که از ما سر می زند.
۲- پذیرش دیگران : به معنای پذیرش انسانها به همان شکلی که هستند. با تمامی شباهت ها و تفاوت های بین فردی. به نظر می رسد دو عامل زیربنایی که تمامی تفاوت ها از آن نشأت می گیرند عبارتند از تفاوت های ژنتیکی و توارثی و محیطی که هیچ دو نفری را نمی توان کاملاً شبیه به هم پیدا کرد.
۳- قبول مسئولیت ها : با قبول مسئولیت ها شما گام بسیار مهمی در رشد اعتماد به نفس خود و رسیدن به خودآگاهی بیشتر برداشته اید. قبول مسئولیت و درگیر شدن با مسائل مربوط به آن باعث می شود که به نقاط قوت و ضعف خود بیشتر پی ببریم. یکی از بزرگ ترین این موانع ترس از شکست و اشتباه کردن است ( نوری قاسم آبادی و محمدخانی ، ۱۳۷۹ ) .
۴- فرصتی فراهم کنیم و سری به خودمان بزنیم و از خود سؤال کنیم که «من کیستم؟»
۵- با اتکاء به خداوند بزرگ و پی بردن به قدرت لایزال الهی که منبع عظیم انرژی درونی است، خود را تقویت نماییم.
۶- به این باور برسیم که
در جهان هستی وجودی منحصر به فرد هستیم و توانایی هایی داریم که دیگران فاقد آنند.
۷- بدانیم انسانیت ما در اعماق وجود ما نهفته است، آن ها را کشف کرده و در رفتارهایمان به کار گیریم.
۸- سعی کنیم از خود تصویری مثبت، تصویر انسانی موفق و توانا داشته باشیم.
۹- گاهی اوقات در تنهایی، با خود خلوت کرده و به رفتار و عملکردهای خود بیشتر بیاندیشیم.
۱۰- مهمترین عامل موفقیت و شادکامی در زندگی، اعتقادی است که به خویشتن خویش داریم، سعی کنیم آن را کشف کنیم.
۱۱- انسان ها همان گونه که می اندیشند، زندگی می کنند، پس مثبت بیاندیشیم.
۱۲- شناخت علایق و تمایلات می تواند شوق به زندگی را در ما تزریق کند. برای شناخت آن ها در وجود خود تلاشی نماییم.
۱۳- نقایص و معایب رفتاری، احساسی و عاطفی خود را شناسایی کنیم و در جهت رفع آن ها اقدام نماییم.
۱۴- مراقب باشیم ! اگر نقاط قوت ما با غرور همراه باشد، جزیی از ضعف ما به شمار می رود.
۱۵- گاهی با پناه بردن به سکوت می توانیم نداهای درونی خویشتن را بهتر بشنویم و به آگاهی عمیق تر نسبت به خود دست یابیم.
۱۶- با مصاحبه با افراد نزدیک فهرستی از نقاط مثبت خود را به دست آوریم ( رضایی ، ۱۳۸۷ ) .
۶ – ۲ : موانع رشد خودآگاهی
۱ – ۶ – ۲ : توقعات و انتظارات بیش از حد
اولین علامت، توقعات نابه جا و بیش از حد خودخواهانه است. دومین علامت این است که بدون تلاش و کوششی، و برداشتن قدمی انتظاراتمان برآورده شود. سومین علامت تضاد بین توقعات و انتظارات ماست. یکی دیگر از اثرات مضر«توقعات نا به جا» احساس خستگی و تنبلی مزمن و دائمی است که فرد گاهی آن را بروز می دهد یا نمی دهد .
۲ – ۶ – ۲ : کمال طلبی
به افکار و رفتارهای خود تخریب گرایانه ای اشاره می کند که هدف آن نیل به اهداف به شدت افراطی و غیر واقع گرایانه است که در آن صورت فرد به جای حرکت در مسیر موفقیت سعی در کامل بودن دارد ( امامی نائینی ، ۱۳۸۵ ) .
۳ – ۶ – ۲ : غرورها
متأسفانه ظاهراً اعتماد به نفس و غرورها شبیه یکدیگر است و انگار هیچ تفاوتی بین آنها نیست؟ می توان گفت که غرور احساس بدی است که به شدت انسان را آسیب پذیر و مستعد رنجش های بی جا می کند.
۷ – ۲ : ویژگی های افراد خودآگاه

آفریدم در تو آن جرم و محن

نه که تقدیر و قضای من بد آن

چون به وقت عذر کردی آن نهان

گفت ترسیدم ادب نگذاشتم

گفت من هم پاس آنت داشتم

هر که آرد حرمت او حرمت برد

هر که آرد قند لوزینه خرد

(دفتر اول، صص ۹۲ و ۹۱)
آدم (ع) و ابلیس هر دو مخلوق خدا بوده و هر دو به قدرت خدادادی زندگی کردند که همین قدرت و اراده خدادادی موجب عصیان آن دو گشت. ولی یک عصیان دو نتیجه متضاد به بار آورد. یکی بعد از عصیان گناهش را به فعل خدا نسبت داد و دیگری به فعل خویش. از این‌رو یکی توبه کرد و دیگری به جای توبه تکبر کرد و اعتراض نمود. آدم و حوا به خداوند عرضه داشتند: قالا رَبَّنا ظَلَمنا نَفسَنا وَ اِن لَم تَغفِر لَنا وَ تَرَحَّمنا لَنَکُونَنَّ مِنَ الخاسرینَ (الاعراف، ۲۳)
گفتند: پروردگارا! ما بر خودمان ظلم کردیم. اگر تو ما را نبخشی و رحم ننمایی ما از زیان‌کاران خواهیم بود.
ولی شیطان به جای عذرخواهی و استغفار به خداوند گفت: قالَ فیما اَغوَیتَنی لَاَقعُدُنَّ لَهُم صِراطَکَ المُستَقیمِ (همان، ۱۶)
گفت: چون مرا گمراه ساختی، من در مسیر بندگانت نشسته و و آنها را از راه راست منحرف خواهم ساخت.
نکته دقیقی در بیت سوم اشعار ذکر شده هست که بسیار قابل توجه است. می‌گوید: فعل ما آثار فعل خلقت الهی است. اگر فعل آفرینش از خدا صادر نمی‌شد، مخلوق به وجود نمی‌آمد. طبیعتاً افعال مخلوقات نیز موجود نمی‌شد. اما این مساوی عینیت فعل خلق و خالق نیست. اثر فعل غیر از خود فعل است. صفت خالقیت الهی موجب خلقت نظام هستی شده است. همه مخلوقات اثر خلاقیت اویند، اما عین خلاقیت نیستند. یکی از اشکالات اشاعره این است که با نفی نقش انسان از افعال انسانی، فعل آدمی را عین فعل الهی معرفی می‌کنند. به همین جهت در مسأله ثواب و عقاب درمانده و به مسأله کسب متوسل شده‌اند. به جای اینکه انسان را فاعل افعال خویش بدانند، کاسب آن دانسته‌اند. در حالی که مولوی خلاف این را گفته است. از نظر مولوی فعل هر کسی مختص خود او بوده و به همین جهت توابع افعال آدمی متوجه خود او می‌گردد. اما همه انسان‌ها، بلکه همه مخلوقات، موجودیتشان و فاعلیتشان اثری از آثار خلقت الهی است.

خلق حق افعال ما را موجد است

فعل ما آثار خلق ایزد است

به همین جهت آدم (ع) گناه را به خود نسبت می‌دهد. با اینکه می‌داند خدا شجره ممنوعه را در بهشت قرار داده و اوست که به آدم و حوا میل و اراده عطا کرده و حتی اوست که آن دو را از وجود چنین درختی آگاه ساخته است. زیرا اگر آگاه نمی‌ساخت شاید آدم و حوا تا پایان عمرشان از وجود چنین درختی با خبر نمی‌شدند. وجود درخت و میل و کشش به سوی آن همه از آثار فعل الهی است. ولی آدم (ع) و حوا، غفلت از نهی الهی را به خود نسبت داده و گناه ارتکاب به شجره ممنوعه را به خود مربوط ساختند. برخلاف ابلیس ملعون که گمراهی خود را به خدا نسبت داد و توبه ننمود.
۵-۳-۵- خالقیت الهی (هو الخالق)
هُوَ اللهُ الخالِقُ البارِئُ المُصَوِّرُ لَهُ الأَسماءُ الحُسنَی (الحشر، ۲۴)
اوست آفریننده و به وجود آورنده صورت‌ساز، برای اوست اسم‌های نیکو.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

انَّ رَبَّکَ هُوَ الخَلّاقُ العَلیم (الحجر، ۸۶)
یقیناً پروردگارت تنها آفریننده بسیار داناست.
یکی از اسم‌های شریف الهی الخالق است. خالق یعنی آفریننده و الخلّاق یعنی بسیار آفریننده. تنها اوست که همه چیز را آفریده و بر همه هستی بخشید.
اَم خُلِقُوا مِن غَیرِ شَیءٍ اَم هُمُ الخالِقون (الطور، ۳۵)
آیا آنها از هیچ آفریده شدند؟ یا آنها آفریننده‌اند؟
همه مخلوقات صنع یک صناع‌اند که صنعتش هستی‌بخشی از هیچ است.

• • کدام یک از تأمین­کنندگان می­بایست انتخاب گردند؛

• • تعداد تسهیلات ساخت و انبار به چه میزان و محل آن­ها نیز کجا باید باشد؛

• • هر تسهیل کدام‌یک از محصولات را می­بایست تولید نماید.

پس از اتخاذ تصمیمات فوق و تعیین ظرفیت تسهیلات زنجیره تأمین تصمیمات ذیل می­بایست اتخاذ گردند:

• • از هر قلم کالا به چه میزان می­بایست در هر یک از تسهیلات زنجیره تولید و یا نگهداری گردد؛

• • از هر قلم از کالا در کدام زمان و به چه میزان می­بایست بین تسهیلات زنجیره حمل گردد. تصمیمات معرفی شده فوق را می­توان به سه دسته کلی تقسیم ­بندی نمود:

• • تصمیمات استراتژیک

• • تصمیمات تاکتیکی

• • تصمیمات عملیاتی

همچنین با توجه به ماهیت حرکت جریان کالا و مواد در طی زنجیره تأمین، می­توان شبکه­ ها را با توجه به نوع جریان موجود به سه دسته کلی در حوزه طراحی زنجیره تأمین تقسیم ­بندی نمود:

• • شبکه ­های رو به جلو

• • شبکه ­های برگشتی

• • شبکه ­های توام رو به جلو و برگشتی

امروزه به دلیل اهمیت یافتن معیارهای محیط زیستی و تلاش سازمان­ها به منظور استفاده موثر و کارا از محصولات تولیدی و حمایت از مصرف­ کنندگان، محققان توجه ویژه­ای را به دو مقوله طراحی زنجیره برگشتی و توام منظور داشته اند ]۴[.
طراحی شبکه زنجیره تأمین
رقابت شدید در بازار امروز و تغییر سریع ترجیحات مشتریان، همراه با توسعه سریع تکنولوژی و جهانی شدن، سازمان­ها را مجبور کرده که به عنوان اعضای یک زنجیره تامین به جای شرکت­های فردی کار کنند. موفقیت زنجیره تامین بستگی به ادغام و هماهنگی تمام نهادهای آن برای تشکیل یک ساختار شبکه کارآمد دارد. یک شبکه کارآمد منجر به صرفه­جویی در هزینه عملیات در سراسر زنجیره می­ شود و به آن کمک می­ کند تا سریعتر به نیازهای مشتریان پاسخ دهد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بر طبق نظر سیم چیلوی وکمینسکی^[۱۵] ]۱۳[ طراحی شبکه زنجیره تامین، اساسی­ترین تصمیم در مدیریت می­باشد که بر تمام تصمیمات دیگر مربوط به زنجیره تاثیرگذار است و گسترد­ه­ترین اثر را روی بازگشت سرمایه زنجیره و عملکرد کلی آن دارد.
لین و ونگ^[۱۶] ] ۱۴[ طراحی شبکه زنجیره تامین را به عنوان یک پیکربندی یکپارچه از سیستم­های عرضه، تولید و تقاضا تعریف می­ کنند.
طراحی شبکه زنجیره تامین با تصمیمات استراتژیک زنجیره سروکار دارد. مانند: تعداد، مکان و ظرفیت نهادها در هر سطح زنجیره. با این حال چون ساختار شبکه زنجیره به شدت تصمیمات عملیاتی بعدی مدیریت جریان در سراسر زنجیره را تحت تاثیر قرار می­دهد، علاوه بر هزینه­ های مکان­ یابی و ظرفیت، باید هزینه­ های حمل‌‌‌‌و‌نقل و نگهداری موجودی نیز در گام طراحی شبکه در نظر گرفته شوند. نادیده گرفتن هزینه­ های عملیاتی در این گام منجر به بهینگی بخشی از ساختار شبکه می­گردد.
تصمیم ­گیری در شرایط عدم قطعیت
روسنهد و همکاران^[۱۷] ]۱۵[ در سال ۱۹۷۲ محیط تصمیم ­گیری را به سه دسته طبقه ­بندی کرده ­اند: قطعیت، ریسک و عدم قطعیت. در شرایط اطمینان، تمام پارامترها قطعی و مشخص هستند در حالی که در شرایط ریسک و عدم اطمینان پارامترها تصادفی می­باشند.
در شرایط ریسک، پارامترهای نامشخصی وجود دارند که ارزش آنها توسط توزیع­های احتمالی بدست می‌آید که توسط تصمیم­گیرنده تعیین شده است. در شرایط عدم اطمینان، پارامترها غیر قطعی هستند و علاوه بر این، هیچ اطلاعاتی در مورد احتمال آنها شناخته شده نمی ­باشد. در مواقع ریسک مسائل به عنوان مسائل بهینه­سازی تصادفی شناخته می­شوند؛ یک هدف معمول، بهینه­سازی ارزش مورد انتظار تابع هدف می­باشد. مسائل تحت عدم قطعیت به عنوان مسائل بهینه­سازی استوار شناخته می­شوند و اغلب به تلاش برای بهینه­سازی عملکرد بدترین حالت از سیستم می­پردازند.
هدف از هر دو روش بهینه­سازی تصادفی و استوار پیدا کردن راه حلی است که تحت هر تحقق ممکن از پارامترهای تصادفی به خوبی عمل کند. تعریف «عملکرد خوب» از برنامه­ای تا برنامه دیگر متفاوت است و انتخاب یک اندازه ­گیری عملکرد مناسب بخشی از فرایند مدل­سازی می­باشد. پارامترهای تصادفی می‌توانند به صورت پیوسته باشند و یا توسط سناریوهای گسسته توصیف شوند.
اگر اطلاعات احتمال مشخص باشد، عدم قطعیت توسط یک توزیع احتمال (پیوسته یا گسسته) روی پارامترها توصیف می­ شود. روش سناریو دو اشکال اساسی دارد. یکی این که شناسایی سناریوها (چه رسد به تخصیص احتمال به آنها) کاری دشوار است. در واقع، لازمه آن تمرکز روی بخش گسترده‌ای از ادبیات برنامه­‌ریزی تصادفی است.
نقطه ضعف دوم این است که به طور کلی اگر شخصی بخواهد به شناسایی تعداد نسبتا کمی از سناریوها به دلیل محاسبات زیاد بپردازد، این کار طیف حالت­های آینده را که بر اساس آن تصمیم‌گیری‌ها مورد بررسی قرار می­گیرد، محدود می­ کند. با این حال روش سناریو اجازه می‌دهد پارامترها از نظر آماری وابسته باشند چون وقتی پارامترها با توزیع­های احتمال پیوسته توصیف می­شوند، اغلب کاربردی نمی ­باشد (هر چند استثناهایی وجود دارد). وابستگی اغلب برای تحقق مدل لازم است، به عنوان مثال، تقاضاها اغلب وابسته به دوره­ های زمانی و یا مناطق جغرافیایی هستند و هزینه­ها اغلب وابسته به تامین­کنندگان می­باشد.
مقایسه روش استوار با تحلیل حساسیت و برنامه­ ریزی خطی احتمالی
در این قسمت روش استوار با روش­های دیگر برای برخورد با عدم قطعیت مقایسه خواهد شد و خواهیم دید که روش استوار از مزایایی برخوردار است، در حالی که کاستی­هایی نیز دارد.
تجزیه و تحلیل حساسیت ^[۱۸]یک رویکرد واکنشی برای کنترل عدم قطعیت است. این روش تنها قادر به اندازه ­گیری حساسیت یک پاسخ به تغییرات در داده ­های ورودی می­باشد و فاقد هر­گونه مکانیزمی برای کنترل حساسیت است. برنامه­ ریزی خطی تصادفی ^[۱۹]مانند بهینه­سازی استوار یک رویکرد سازنده است. این دو روش نسبت به تحلیل حساسیت ارجحیت دارند. با مدل­های برنامه­ ریزی خطی تصادفی برای تصمیم‌گیرنده انعطاف­پذیری متغیرهای کنترل فراهم می­باشد.
مدل برنامه­ ریزی خطی تصادفی، تنها اولین جزء از توزیع تابع هدف مدل استوار را بهینه می­ کند. این مدل اجزای بزرگتر توزیع و ترجیحات تصمیم­گیرنده در مقابل ریسک را نادیده می­گیرد. این جنبه­ها به خصوص برای
توزیع­های نامتقارن و همچنین برای تصمیم­گیرندگان ریسک­گریز مهم می‌باشد. ممکن است با تحقق سناریوهای مختلف تغییرات بزرگی در تابع هدف مدل استوار مشاهده شود، اما مقدار ارزش مورد انتظار، بهینه خواهد بود. مدل استوار اجزای بزرگتر تابع هدف به عنوان مثال، واریانس تابع هدف را نیز به حداقل می‌رساند.
از آنجا که ارزش تابع هدف در سناریوهای مختلف تفاوت قابل ملاحظه­ای نمی­کند، متغیرهای کنترل نیاز به تنظیمات بسیار کم دارند و یا هیچ تنظیمی برای آنها نیاز نخواهد بود. از این رو مدل استوار می‌تواند به عنوان مدلی احتمالی در نظر گرفته شود که در آن تصمیمات به طور ضمنی محدود شده است. این تمایز بین مدل­های استوار و احتمالی مهم است و دامنه کاربرد آنها را تعریف می­ کند.
به عنوان مثال کاربردی، برای برنامه­ ریزی پرسنل، راه حل یک مدل احتمالی می ­تواند نیروی کاری را طراحی کند که بتواند (از طریق استخدام و یا اخراج) برای پاسخگویی به تقاضا با حداقل هزینه مورد انتظار تنظیم شود. مدل استوار از سوی دیگر، نیروی کاری که برای ارضای تقاضا برای تمام حالات مورد نیاز است، را طراحی می‌کند. با این حال، این هزینه از هزینه راه‌حل برنامه­ ریزی تصادفی احتمالی بیشتر خواهد بود ]۱۶[.
عدم قطعیت­ها در طراحی شبکه زنجیره تأمین
در دنیای امروزی زنجیره­های تأمین به واسطه طبیعت پیچیده­شان با حد بالایی از عدم قطعیت روبه‌رو هستند که می ­تواند کیفیت عملکرد آنها را به طور نامطلوبی تحت تأثیر قرار دهد. با توجه به اهمیت این امر، عدم قطعیت در طراحی زنجیره­های تأمین که افق بلند مدت تصمیم ­گیری نیز سبب تشدید آن می‌گردد، به دو دسته قابل تقسیم می­باشد. دسته اول، عدم قطعیت مربوط به پارامترها می­باشد که خود به خود به دو دسته سیستمی و محیطی قابل تقسیم ­بندی است. دسته دوم نیز مربوط به حوادث مخرب غیرمترقبه­ای می­باشد که می‌تواند زنجیره­های تأمین را با ضررهای بزرگی مواجه سازد ]۴[.
عدم قطعیت­های محیطی و سیستمی
به طور کلی عدم قطعیت­های سیستمی و محیطی ناشی از دوره بلندمدت برنامه­ ریزی زنجیره­های تأمین و همچنین طبیعت پویای صنعت می­باشند. البته مقدار عدم قطعیت­ها روز به روز رو به افزایش می­باشند و از این رو، برنامه­ ریزی برای بلند­مدت نیز امری مشکل می­‌گردد و همچنین با خطایی بالقوه و احتمالا زیاد همراه خواهد بود. عدم قطعیت­های محیطی مرتبط با عدم قطعیت در تقاضا و عرضه منتج شده از عملکرد تأمین­کنندگان و مشتری­ها می­باشد. عدم قطعیت­های سیستمی شامل عدم قطعیت­های موجود در فرآیندهای تولید، توزیع، جمع آوری و بازیافت است. به عنوان مثال، عدم قطعیت زمان تحویل، هزینه تولید و ظرفیت تسهیلات مختلف در این دسته جای می­گیرند ]۱۷[.
حال نکته­ای که وجود دارد این است که با توجه به اینکه کنترل کردن و تخمین زدن تعداد محصولات برگشتی امری مشکل می­باشد، مسأله عدم قطعیت در حیطه زنجیره تأمین معکوس از اهمیتی چند برابر برخوردار می­باشد. با توجه به اهمیت موارد ذکر شده، محققین زیادی به بحث عدم قطعیت پارامترها در طراحی شبکه ­های زنجیره تأمین و نحوه مقابله با آنها و ارائه روش­هایی کارا برای اتخاذ تصمیماتی قابل اطمینان در شرایط عدم قطعیت پرداخته­اند. یکی از روش­های استفاده شده برای مقابله با عدم قطعیت­ها در حیطه زنجیره تأمین، برنامه­ ریزی احتمالی می­باشد که دارای مشکلاتی است که استفاده از آن را به امری تردید برانگیز در اتخاذ تصمیمات کارا و قابل اطمینان تبدیل نموده است ]۱۸[.
تعدادی از ایرادات روش برنامه­ ریزی احتمالی عبارتند از:

• • در بسیاری از نمونه­ها داده ­های واقعی و کافی برای پارامترهای غیرقطعی از گذشته وجود ندارد. بنابراین، تخمین تابع احتمال دقیق و واقعی این پارامترها امکان­ پذیر نمی ­باشد.

• • وجود محدودیت­های احتمالی، میزان پیچیدگی مسأله را به شدت افزایش می­دهد.

• • در روش برنامه­ ریزی احتمالی برای مدل کردن عدم قطعیت­ها از رویکرد مبتنی بر سناریو استفاده می­گردد. نکته قابل توجه این امر می­باشد که تعداد زیاد سناریوها که برای مدل کردن عدم قطعیت­ها مورد استفاده قرار می­گیرد می ­تواند از نظر محاسباتی منجر به مسأله­ای چالش برانگیز گردد.

به همین دلایل ذکر شده در این پایان نامه از روش استوار به جای روش احتمالی برای مقابله با عدم قطعیت­های تقاضا و هزینه­ های تولید و حمل و نقل استفاده شده است.
عدم قطعیت ناشی از اختلالات
نوع دوم عدم قطعیت مرتبط با اختلالات می­باشد. این نوع عدم قطعیت ناشی از حوادث غیرمترقبه نظیر سیل، زلزله، بحران­های اقتصادی و حملات تروریستی می­باشند. وقوع این حوادث سبب نارضایتی مشتریان می­گردد. چرا که عملکرد اعضای زنجیره تأمین را مختل می­نماید و تحویل کالا به مشتریان مسلما با تأخیر انجام خواهد شد. همچنین وقوع این حوادث که به عنوان شکست زنجیره تأمین شناخته می­شوند، می ­تواند اثر منفی و معناداری بر عملکرد کوتاه مدت و بلند مدت سازمان داشته باشد.
نکته قابل توجه این است که در نظر گرفتن این نوع عدم قطعیت در طراحی شبکه ­های زنجیره تأمین و ارائه روشی کارا برای مدیریت اختلالات می ­تواند موجب اتخاذ تصمیماتی با کیفیت بالا گردد. از سوی دیگر، در صورت وقوع اختلالات نیز با کمترین هزینه به تقاضای مشتریان پاسخ داده خواهد شد که امری بسیار مهم می­باشد ]۴[.
تفاوت ریسک و عدم قطعیت
اگرچه این دو عامل در اصل یکسان می­باشند، اما از تمامی جهات یکسان محسوب نمی­شوند و از آنجایی که اغلب واژه عدم قطعیت با واژه ریسک به کار می­رود (گاهی اوقات به جای آن به کار می­رود) لازم است تا ارتباط میان واژه ریسک و عدم قطعیت مورد مطالعه قرار گیرد.
با توجه به تفاوت­های موجود در این امر، خان^[۲۰] با مطالعه تحقیقات محققین مختلف تفاوت­های بین ریسک و عدم قطعیت را این­گونه بیان نموده‌ است که در ادامه بحث خواهد شد.
خان یک تفاوت ساده بین ریسک و عدم قطعیت را این­گونه بیان می­ کند که ریسک عاملی است که توسط تخمین­ها قابل اندازه ­گیری می­باشد و توسط احتمال وقوع، قابل ایجاد می­باشد. از سوی دیگر، عدم قطعیت قابل کمی کردن نمی ­باشد و احتمالات مربوط به خروجی­ها شناخته شده نیستند. همچنین بیان شده است که وجود ریسک سبب می­ شود که عدم قطعیت در خروجی­ها وجود داشته باشد و اگر احتمال وقوع آن خروجی­ها مشخص باشد، ریسکی وجود نخواهد داشت. به طور کل، محققین عدم قطعیت را به عنوان عامل محرک ریسک معرفی می­ کنند و البته بیان می­ کنند که مدیران می­توانند میزان اثرپذیری از ریسک را توسط توسعه استراتژی­ های پیشگیرانه، کاهش­دهنده و بهبود دهنده با اندازه ­گیری میزان ریسک کاهش دهند.
اگرچه این عوامل عدم قطعیت را از بین نمی­برند، اما این عوامل به مدیران کمک می­ کنند که ریسک به وجود آمده و ناشی از عدم قطعیت را کاهش دهند. در هر صورت خان بیان می­ کند که ریسک قابل اندازه ­گیری و قابل مدیریت است اما عدم قطعیت قابل اندازه گیری نمی ­باشد و بیان می­ کند که عدم قطعیت به حالاتی از مغز انسان که به دلیل فقدان اطلاعات در مورد آنچه در آینده رخ می­دهد و با شک و تردید همراه است اشاره می­ کند و در واقع عدم قطعیت یک واکنش روانی به فقدان اطلاعات مربوط به آینده است ]۴[.
عدم قطعیت به متغیرهایی مربوط می­ شود که ناشناخته بوده و تغییر می­ کنند ولی عدم قطعیت آنها با گذشت زمان رفع می­ شود. ریسک چیزی است که کسی آن را تحمل می­ کند و در نتیجه عدم قطعیتی به وجود می ­آید. برخی اوقات نیز ممکن است علیرغم افزایش عدم قطعیت در طول زمان، ریسک ثابت بماند. در نهایت می­توان بیان نمود که ریسک حالت­ها یا رویدادهایی را در بر می­گیرد که ممکن است رخ دهند و احتمال وقوع آنها را می­توان به صورت آماری و با بهره گرفتن از داده ­های مربوط به سوابق گذشته محاسبه نمود.

الف) مدار بدون خازن

ب) مدار با خازن

ج) دیاگرام فازوری بدون خازن

د) دیاگرام فازوری با خازن
شکل (۱-۱): دیاگرام فازوری ولتاژ با ضریب قدرت پسفاز

الف) بدون خازنهای سری

ب) با خازنهای سری
شکل (۱-۲): دیاگرام فازوری ولتاژ با ضریب قدرت پیشفاز
روش دیگر برای غلبه بر نیاز به توان القائی راکتیو، تزریق مقدار معادل توان خازنی راکتیو مورد نیاز در قالب بارها با بهره گرفتن از نصب خازنهای شنت است. خازنهای سری، جریانهای پسفاز مورد نیاز برای بارهای القائی را میکشد. این مفهوم در شکل (۱-۳) نشان داده شده است. از این شکل میتوان دریافت که خازنهای شنت منجر به تغییر در زاویه بین ولتاژ سمت فرستنده (V_R) و جریان میشود که آن را به اصلاح ضریب توان مینامند [۳].

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

الف) مدار بدون خازن

ب) مدار با خازن

ج) دیاگرام فازوری بدون خازن

د) دیاگرام فازوری با خازن
شکل (۱-۳): دیاگرام فازروی یک مدار با ضریب قدرت پسفاز
ترجیحا از خازنهای سری در شبکه های توزیع، بدلیل نیاز به مطالعات مهندسی زیاد و حفاظت آن، استفاده نمیشود. بعلاوه، احتمال داشتن فرورزونانس در ترانسفورماتورهای توزیع و افزایش ولتاژ ناشی از جریان پسفاز بالا حاصل از راهاندازی موتورهای القائی بزرگ وجود دارد. خازنهای سری، از نظر حفاظت در مقابل موج جریان خطای ولتاژهای زیاد، به خوبی حفاظت نمیشوند. به عبارت دیگر، خازنهای شنت یا جبرانسازی راکتیو، جریان راکتیو مورد نیاز بارهای القائی را فراهم میآورند.
در نتیجه، جریان خالص سیستم کاهش یافته و ضریب توان نیز افزایش مییابد. تلفات کل توانهای اکتیو و راکتیو کاهش یافته و به دنبال آن توان ظاهری نیز کم میشود. اصلاح ضریب توان برآیند منتج به افزایش صرفهجوئی سیستم و کمینهسازی تلفات میشود.
مزایای نصب بانک خازنی اقتصادی امری اثبات شده است [۴]، که سبب آزادسازی ظرفیتهای تولید، انتقال و توزیع سیستم میگردد. این امر روی افزایش ظرفیت سیستم تاثیر گذاشته و از این رو، امکان کاهش هزینه های آیند را فراهم میآورد. علاوه بر کاهش تلفات انرژی، تلفات تجهیزات و خط نیز کمینه میشود.
ضریب توان اقتصادی، زمانیکه هزینه نصب بانک خازنی برابر با مزایای اقتصادی نصب آن است، حاصل میشود. ضریب توان اقتصادی را با اجراهای مکرر برنامهی پخش بار به صورت زیر میتوان بدست آورد [۴]:
تنظیم ضریب توان سیستم در حد ۹۰%، با اعمال خازنهای شنت در هر شین.
محاسبهی سود و هزینه ضریب توان جریان.
به ازای ۱% افزایش ضریب توان سیستم، افزودن بانکهای خازنی به شینهها و محاسبهی ضریب توان اقتصادی.
توقف فرایند در زمانیکه سودها و هزینه ها با هم برابرند.
۱-۲-۱ کاربرد بانک خازنی
اگر واحدهای خازن انفرادی به صورت موازی نصب شوند، ظرفیت kVAr مجموعه افزایش مییابد، در حالیکه اگر به صورت سری نصب شود، مقدار KV مجموعه بیشتر میشود. مطالعهای روی منحنی طول مدت بار راکتیو فیدر میتوان انجام داد، به گونهای که کمترین توان راکتیو مورد نیاز (رخ داده در دوره های بارگذاری سبک، مشهور به حالت پایدار) میتواند با اعمال بانکهای خازنی شنت حاصل شود، در حالیکه بانکهای خازنی کلیدزنی را میتوان در دوره های پیک بار بکار گرفت .
روش های مختلفی را میتوان برای محاسبهی میزان اصلاح بانک خازنی کلیدزنی بکار گرفت. همانگونه که در [۴] ذکر شده، شرکتهای برق معمولا افزودن بانکهای خازنی را تحت ارضاء شرایط زیر، انجام میدهند:
(۱-۲) (KVAr of capacitor ≥ ۰.۷ (Total KVAr of feeder at peak load
اگر تعدادی بانک خازنی نصب شود، اندازهی هر بانک بایستی دارای تناسب یکسان نسبت به مکان آن باشد، این مفهوم به صورت زیر نشان داده میشود:
(۱-۳)
اندازهگذاری خازنها را میتوان برحسب افزایش درصد معقول ولتاژ تعیین کرد، که آن را میتوان با بهره گرفتن از رابطه زیر بیان کرد:
(۱-۴)
که در آن:
Q_c : ظرفیت بانک خازنی (برحسب KVAr)
VR% : افزایش درصد معقول در ولتاژ
V_LL: ولتاژ خط به خط
X: راکتانس خط (اهم بر مایل)
L: فاصلهی بانک خازنی از پست (مایل).
۱-۲-۲ مکان بانک خازنی بهینه
تلفات توان اکتیو و راکتیو و بهبود ولتاژ، و همچنین سود اقتصادی نصب بانک خازن را با بهینه سازی تعیین مکان برای هر بانک خازنی روی فیدر میتوان تعیین کرد. برای سودمندی اقتصادی جایابی بهینه خازن، سه عامل زیر را باید در نظر داشت:
مکان بانک خازنی روی فیدر
ظرفیت بانک خازنی
الگوی بار راکتیو فیدر
الگوی بار راکتیو فیدر میتواند یکی از موارد زیر باشد:
الگوی بار توزیع شده به صورت یکنواخت